Μια ειδικός της διατροφής και η οικογένειά της επιλέγουν την αποχή από το κρέας σαν τρόπο διατροφής και σίγουρα έχουμε πολλά να ρωτήσουμε και να μάθουμε. Γι’ αυτό και απευθυνθήκαμε στη Διαιτολόγο-Διατροφολόγο, Δέσποινα Μαρσέλου, και τον σύζυγό της, Βασίλη, για να μας μεταφέρουν την εμπειρία τους και να μάθουμε για τη διατροφική αυτή επιλογή από την «πηγή».

Η αποχή από το κρέας προκαλεί αμφιβολίες, φόβο και ενδοιασμούς σε πολλούς, που είτε σκέφτονται να την ασπαστούν ή τους τρομάζει τόσο η ιδέα, που απομακρύνονται από έναν τέτοιο τρόπο ζωής. Αποφασίσαμε να μιλήσουμε με κάποιον ειδικό επί του θέματος, που όχι μόνο ασχολείται θεωρητικά με το θέμα, αλλά ακολουθεί και την ημι-χορτοφαγία σαν τρόπο διατροφής στη ζωή του, διώχνοντας το κρέας από το πιάτο, αλλά κρατώντας στο μενού το ψάρι και τα θαλασσινά.

Η Δέσποινα Μαρσέλου, Κλινική Διαιτολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και δημιουργός των διατροφικών site www.getactive.gr και www.notanordinarymum.gr, ήταν η κατάλληλη να μας μιλήσει γι’ αυτό, καθώς έχει ήδη στραφεί σε αυτό τον τύπο διατροφής, μαζί με το σύζυγό της Βασίλη, συγγραφέα και food blogger, που ασχολείται και με πωλήσεις.

Μιλήσαμε μαζί τους, πήραμε τη γνώμη της ειδικού, την ανδρική οπτική και τη συνολική εικόνα δυο ανθρώπων που είπαν «όχι» στο κρέας, χωρίς φόβο, με πάθος, και χωρίς δεύτερες σκέψεις.

Θάνος Λένας

Δέσποινα: Ήταν κάτι που σκεφτόμουν καιρό. Η διατροφική κουλτούρα των γονέων μου έπαιξε το ρόλο της, αφού ανέκαθεν το κρέας στον τραπέζι ήταν ένα σπάνιο φαινόμενο-σαν την βροχή το καλοκαίρι! Ήταν λάτρεις της μεσογειακής διατροφής, με τα όσπρια να έχουν τον πρώτο λόγο. Η παραμονή μου στην Αγγλία, επίσης, βοήθησε μιας και ένα μεγάλο ποσοστό έχει στραφεί προς τη χορτοφαγία και την αυστηρή χορτοφαγία και εκεί για πρώτη φορά μελέτησα και ακαδημαϊκά τις βλαβερές επιπτώσεις του κρέατος για το σώμα μας. Παραδέχομαι, όμως, ότι η γέννηση του Γιώργου ήταν εκείνη που με ευαισθητοποίησε έντονα και έκανα το μεγάλο βήμα.

Βασίλης: Το κρέας είναι μία διατροφική συνήθεια. Ποτέ δεν ήμουν λάτρης, αλλά ήταν για μένα η εύκολη λύση στην κουζίνα ή σε εξόδους. Με ενέπνευσε η επιλογή της Δέσποινας μιας και είχαμε συχνά συζητήσεις για το θέμα της υγείας μας, αλλά ακόμα περισσότερο για το ηθικό κομμάτι.

Τι περιλαμβάνει η διατροφή σας σήμερα;

Δέσποινα: Ποικιλία οσπρίων και λαδερών, ποικιλία φρούτων και λαχανικών και 3 φορές την εβδομάδα ψάρι και θαλασσινά. Φυσικά, όλα ψητά ή στον ατμό. Τα μακαρόνια και το ρύζι τα επιλέγουμε σπάνια ως βάση ή ως συνοδευτικό και έχουμε στραφεί σε τροφές όπως φαγόπυρο, αμάρανθο και πατάτα, προσέχοντας όσο μπορούμε να καλλιεργούνται στην Ελλάδα ή κάπου μεσογειακά.

Τι μοντέλο διατροφής ακολουθούσατε πριν από αυτή την αλλαγή στη ζωή σας;

Δέσποινα: Πάντα είχαμε σαν βάση το μεσογειακό πρότυπο, όμως Παρασκευή ή και Κυριακή επιλέγαμε κρέας. Επίσης, καταναλώναμε και αλλαντικά, αφού σχεδόν καθημερινά επιλέγαμε γαλοπούλα για τα σάντουιτς.

Θάνος Λένας

Δέσποινα: Προσωπικά, καθόλου. Ήταν συνειδητή η απόφαση μου και οι γνώσεις μου ως προς τους συνδυασμούς και τις αντικαταστάσεις την έκαναν εύκολη.

Βασίλης: Αν και νήστευα το κρέας κάθε Σαρακοστή, πάντα το έβλεπα ως στέρηση και είχα σημάδια κόπωσης. Όταν, λοιπόν, η Δέσποινα μου ανακοίνωσε ότι θα γίνει χορτοφάγος, πίστεψα ότι θα δυσκολευτούμε πολύ σαν οικογένεια και ότι θα χρειαστεί να μαγειρεύουμε δυο φαγητά, πράγμα ακατόρθωτο με τον λιγοστό χρόνο που έχουμε. Όμως η καθημερινή δοκιμή συνταγών και η αναζήτηση καινούριων και διαφορετικών υλικών για το μαγείρεμα, όχι μόνο με έπεισε, αλλά με έκανε να μπω κι ο ίδιος στην κουζίνα.

Με τι το αντικαταστήσατε, έτσι ώστε να παίρνετε αυτά που χρειάζεστε;

Δέσποινα: Κυρίως ψάρι και θαλασσινά και ενίοτε αυγά. Έχεις τα αμινοξέα, τον σίδηρο και την Β12, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα.

Θάνος Λένας

Δέσποινα: Ένιωσα ευεξία, συμπτώματα κόπωσης που με ταλαιπωρούσαν μειώθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αισθάνομαι καλά και ακόμα καλύτερα σαν Δέσποινα, αφού νιώθω ότι κάπως, έστω και στο απειροελάχιστο, συμβάλλω στην προστασία δικαιωμάτων των ζώων. Τα οφέλη θεωρητικά και εμπεριστατωμένα, μέσα από πολυάριθμες έρευνες, είναι πολλά. Φυσικά, οι μελέτες δεν εξετάζουν μόνο τις αντιβιώσεις και τις ορμόνες που χορηγούνται στα ζώα, αλλά τα κορεσμένα λιπαρά, καθώς και συγκεκριμένες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται, όταν το κρέας έρχεται σε έντονη θερμική επεξεργασία (π.χ. μπριζόλα στα κάρβουνα ή πολύ καλά ψημένη), κάτι το οποίο οι Έλληνες προτιμούν. Μειώνεις τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, για υπέρταση, για καρδιαγγειακά νοσήματα, εκκολπωματίτιδα και για κάποιους συγκεκριμένους τύπους καρκίνου, αφού οι χορτοφάγοι έχουν 40% μικρότερη πιθανότητα να εκδηλώσουν συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. Θέλετε και άλλα;

Βασίλης: Παρ’ όλο που ασχολούμαι από νεαρή ηλικία με τη γυμναστική, πρώτη φορά είδα ορατά σημάδια βελτίωσης στο σώμα μου, ως προς τη γράμμωση και αντοχή. Ειδικά αυτή την περίοδο που ο χρόνος είναι περιορισμένος για να έχω κάποια αθλητική δραστηριότητα, η χορτοφαγική διατροφή με βοηθάει πάρα πολύ να διατηρήσω το σωματικό μου βάρος.

Πώς βρίσκετε τη γενικότερη αποχή από όλα τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (veganism);

Δέσποινα: Ο αυστηρός βιγκανισμός είναι κάτι που πρέπει να σκεφτούμε όλοι μας. Τα ντοκιμαντέρ που παρουσιάζουν την ανελέητη εκμετάλλευση των ζώων και την βάρβαρη σφαγή τους εμένα προσωπικά δεν μπορούν να με αφήσουν αδιάφορη. Ο Paul McCartney είχε δηλώσει ότι: «αν τα σφαγεία είχαν βιτρίνα, όλοι θα ήταν χορτοφάγοι». Σαν διαιτολόγος δεν θα μπορούσα να σχολιάσω ακόμα, μιας και η ολική θυρεοειδεκτομή στην οποία υπεβλήθην το 2012, λόγω αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας, έθεσε τον οργανισμό μου σε υψηλό κίνδυνο για έλλειψη βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος, κάτι που η αυστηρή χορτοφαγία ίσως να επιδεινώσει, μιας και τα διατροφικά συμπληρώματα στη περίπτωση μου δεν βοηθάνε. Οι έρευνες όσον αφορά άτομα με πρόβληματα στον θυρεοειδή αδένα είναι σε εξέλιξη. Παρακολουθώ και σίγουρα η αυστηρή χορτοφαγία θα είναι στο μενού μου μελλοντικά.

Θάνος Λένας

vegan chocolate cake χωρίς γλουτένη, αυγά, ζάχαρη, βούτυρο

Δέσποινα: Πολλοί φοβούνται την χορτοφαγία. Ασθενείς με ρωτάνε «Μπορώ να την ακολουθήσω; Έχω χαμηλό αιματοκρίτη ή και αναιμία». Εάν υπάρχει σωστή ενημέρωση και σωστός συνδυασμός, καθώς και ποικιλία τροφών, δεν υπάρχει κανένας απολύτως κίνδυνος ελλείψεων. Γενικά, όπως όλοι μας, πρέπει να κάνουμε κάθε χρόνο εξετάσεις αίματος.

Θάνος Λένας

Δέσποινα: Ο μικρός μου Γιώργος ακολουθεί παρόμοιο διατροφικό μοντέλο με μόνο μία φορά την εβδομάδα κρέας ή και καμία. Οι βάσεις θα δοθούν από μικρή ηλικία και καθώς μεγαλώνει, μέσα από διάλογο, θα αποφασίσει μόνος του εάν θέλει να ακολουθήσει αυτήν τη φιλοσοφία. Ο Αμερικανικός σύλλογος διαιτολόγων (ADA), η Εθνική Ακαδημία Επιστημών (National Academy of Science), η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (American Academy of Pediatrics), αλλά και ο Αμερικανικός Ιατρικός Σύλλογος (American Medical Association) υποστηρίζουν ότι μια καλώς σχεδιασμένη και χορτοφαγική διατροφή είναι κατάλληλη για παιδιά και εγκυμονούσες. Επιπλέον, το 2016 ο ΠΟΥ με έκτακτο δελτίο τύπου δήλωσε ότι το κρέας είναι πιθανόν καρκινογόνο και όλα τα προϊόντα κρέατος επίσης, οπότε σίγουρα περιμένουμε νέες συστάσεις.

Βασίλης: Το γεγονός ότι δίνουμε κρέας στο γιο μας μέχρι μία φορά την εβδομάδα, μας έφερε σε σύγκρουση με τον κοινωνικό μας περίγυρο. Είναι σημαντικό, λοιπόν, για κάποια οικογένεια που θέλει να ακολουθήσει τη χορτοφαγία, να είναι ενημερωμένη ως προς τις διατροφικές αντικαταστάσεις, να έχει διάθεση να συμπληρώνει τις γνώσεις της και η χορτοφαγία να είναι συνειδητή επιλογή. Μελλοντικά, ο μικρός μας Γιώργος θα αποφασίσει μόνος του.

Τι πρέπει να προσέξουν όσοι θέλουν να ακολουθήσουν την ημι-χορτοφαγία ως τρόπο διατροφής;

Δέσποινα: Να υπάρχει πληθώρα φρούτων και λαχανικών, όσπρια και ψάρι, καθώς και ξηροί καρποί. Επίσης προσοχή στην συνήθη παγίδα υπερκατανάλωσης αμύλων, όπως μακαρόνια, ρύζι, πατάτα και έτοιμων προϊόντων, αλλά και στον τρόπο μαγειρέματος, διότι θα υπάρξει κίνδυνος διατροφικών ελλείψεων.

Θάνος Λένας

Δέσποινα: Το συγκεκριμένο μπλογκ περιέχει χορτοφαγικές συνταγές χωρίς γλουτένη, που προέρχονται από μικρά και μεγάλα ταξίδια μας με τον σύζυγό μου και food blogger Βασίλη (να παραδεχτώ εδώ ότι το 90% των συνταγών μαγειρεύονται από το ίδιο!). Είναι συνταγές προσαρμοσμένες στη μεσογειακή κουζίνα και εμπλουτισμένες με ελληνικά superfoods με ένα και μοναδικό στόχο: την τόνωση του ανοσοποιητικού και την καλύτερη υγεία. Επίσης, θα βρείτε πιο ενημερωμένα ερευνητικά εμπεριστατωμένα άρθρα, για να έχετε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για το τι τρώτε.

Ποια είναι η αγαπημένη σας χορτοφαγική συνταγή που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες του clickatlife;

Τα μαλαισιανά νουντλς είναι μία συνταγή που ξεσηκώσαμε από ένα εστιατόριο στην όμορφη πόλη του Bath, στη νοτιοδυτική Αγγλία. Μόλις ήρθαν τα κυρίως πιάτα, ομολογώ ότι η γεύση μας έκανε να ξεχάσουμε αμέσως τα βρεγμένα μας παπούτσια και να ταξιδέψουμε στις πολύχρωμες υπαίθριες αγορές της φιλόξενης ασιατικής χώρας.

Θάνος Λένας

Υλικά

30 γραμ. φρέσκο τζίντζερ

1 σκελίδα σκόρδο

Λίγο αλάτι

1 κ.γ. κουρκουμά

Λίγη λουίζα. Εάν δεν βρείτε πάρτε το σε τσάι, βράστε το και προσθέστε 4 κ.σ. στον ζωμό λαχανικών

2 κ.σ. ελαιόλαδο

Για τη σος:

300 ml γάλα καρύδας

200 ml ζωμός λαχανικών

Για τα νουντλς θα χρειαστείτε:

2 κ.σ. ελαιόλαδο

100 γραμ. τόφου με βασιλικό

2 φλιτζάνια μανιτάρια

½ φλιτζάνι αρακά

400 γραμ. νουντλς από φαγόπυρο

Φιστίκια 1 κ.σ. ανά πιάτο

Οδηγίες

Ρίξτε όλα τα αρωματικά και μπαχαρικά (τζίντζερ, σκόρδο, κουρκουμά, λουίζα) σε ένα μπλέντερ, εκτός από το λάδι. Χτυπήστε μέχρι να ομογενοποιηθούν, προσθέτοντας σιγά-σιγά το λάδι, μέχρι να γίνει υδαρές το μίγμα. Εάν έχετε βάλει το λεμονόχορτο σε τσάι, πιθανότατα δεν θα χρειαστείτε όλο το λάδι.

Για τη σος: Σε ένα κατσαρολάκι, προσθέστε το παραπάνω μίγμα και σοτάρετε για 2-3 λεπτά σε μέτρια φωτιά, ανακατεύοντας συνεχώς με ξύλινη κουτάλα. Προσθέστε το γάλα καρύδας και τον ζωμό λαχανικών και αφήστε το να βράσει για περίπου 6-7 λεπτά.

Στη συνέχεια, σε ένα γουόκ (αν δεν έχετε, χρησιμοποιήστε ένα βαθύ τηγάνι) ρίξτε λίγο λάδι και μόλις ζεσταθεί, προσθέστε το τόφου μέχρι να ροδοκοκκινήσει, περίπου 3 λεπτά. Βγάλτε το και αφήστε το σε ένα απορροφητικό χαρτί κουζίνας. Ξαναρίξτε λάδι, προσθέστε τα μανιτάρια, σοτάρετέ τα μέχρι να μαλακώσουν, βγάλτε τα και αφήστε τα και αυτά σε ένα απορροφητικό χαρτί κουζίνας. Προσθέστε τα μανιτάρια, τον αρακά και το τόφου στη σος, μαζί με τα νούντλς, και αφήστε μέχρι να γίνουν τα νουντλς. Σερβίρετε με τριμμένα φιστίκια.

Το μυστικό για ένα πετυχημένο μαλαισιανό φαγητό, όπως λένε οι ίδιοι οι Μαλαισιανοί, είναι το ζεστό μάτι της κουζίνας και το κοφτερό μαχαίρι.

Θάνος Λένας

χορτοφαγική πίτσα με σπιτική σάλτσα πέστο

Δέσποινα: Ν Α Ι, με κεφαλαία!

Βασίλης: Ναι, αρκεί να υπάρχει σωστή καθοδήγηση και καλοσχεδιασμένη διατροφή. Εγώ ήμουν τυχερός σε αυτό το κομμάτι, μιας και η Δέσποινα είχε ασχοληθεί ενεργά με χορτοφαγία ως διαιτολόγος, σε νοσοκομείο της Αγγλίας. Για εμένα, η διατροφή χωρίς κρέας είναι πλέον αυτονόητη.

Τζούλια Τασώνη