Μπαίνουμε στην καρδιά της άνοιξης, της εποχής που αναδύει μυρωδιές και χρώματα, και κάνουμε αφιέρωμα σε 10 περιπτώσεις που ο καμβάς μετατράπηκε σε ανοιξιάτικο λιβάδι.

Εντάξει, καλός ο έρωτας, οι θάλασσες και τα αλπικά τοπία. Τι συμβαίνει όμως όταν τα χρώματα και οι ευωδιές της άνοιξης εμπνέουν το πινέλο του ζωγράφου; Το click@life συγκέντρωσε και σας παρουσιάζει 10 "λουλουδάτα" έργα τέχνης που μοσχοβολάνε  άνοιξη.

Flowers, Andy Warhol (1970)

Κάθε φορά που ξέμενε από έμπνευση, ο πολύχρωμος κόσμος των λουλουδιών ήταν εκεί για να “ξεκουνάει” τον Andy Warhol. Από τις πιτσιλωτές μαργαρίτες του ’50 μέχρι την ιαπωνική ανθοκομική τεχνική ikebana, ο Warhol αποτύπωσε κατά κόρον την άνοιξη στα πρωτότυπα έργα του. Η πιο διάσημη σειρά λουλουδιών του ωστόσο ξεκίνησε το 1964 και βασίστηκε όχι μαργαρίτες ή ιαπωνικές ορχιδέες αλλά σε μια φωτογραφία ανθισμένων ιβίσκων (φωτό). Στους διάσημους πίνακές του, ο Warhol τοποθέτησε τέσσερις “πειραγμένους” ιβίσκους με φόντο το καταπράσινο γρασίδι. Το λουλουδένιο κουαρτέτο αποτυπώθηκε κατά τα επόμενα 20 χρόνια σε ποικίλους χρωματικούς συνδυασμούς, σχέδια και εκδοχές. Το trivia της υπόθεσης είναι πως ο φωτογράφος που τράβηξε τη φωτογραφία που ενέπνευσε το Warhol, κατέφυγε σε μήνυση για κατάχρηση πνευματικών δικαιωμάτων κατά του πρωτοπόρου της pop art.

Πού εκτίθεται: The Andy Warhol Museum, Pittsburgh, ΗΠΑ

Όταν ήταν σε μεγάλη ηλικία, ο Monet είπε ότι περισσότερα εύσημα πήρε για τον κήπο και τη λιμνούλα με τα νούφαρα που είχε φτιάξει στο Givenchy παρά για την τέχνη του. Γι αυτό άλλωστε ο μεγάλος ιμπρεσιονιστής αποτύπωνε συχνά στους πίνακές τουαυτό το αντικείμενο γνώριζε καλύτερα από όλα: τα αγαπημένα του λουλούδια. Στο συγκεκριμένο πίνακα, τα μεγάλα, λευκά νούφαρα με τις πλατιές επιφάνειές τους αντανακλούν τόσο πειστά τις αλλαγές του φωτός που σχεδόν ζαλίζεσαι στη θέασή του. Τα “Μπλε Νούφαρα” του Monet δημιουργούν τέτοια εφέ που η έννοια του ορίου παύει να υπάρχει με αποτέλεσμα το βάθος, το κοντά, το μακριά κι εν τέλει το ίδιο το αντικείμενο να είναι σχετικά. Κοιτάς από κοντά και τα λουλούδια χάνονται μέσα στις “δυσανάγνωστες”, αφηρημένες πινελιές. Κοιτάς από μακριά και τα νούφαρα αρχίζουν να χάνονται στις παχιές γραμμές με αποτέλεσμα να μοιάζουν πλέον με αστέρια του απογευματινοού ουρανού.

Πού εκτίθεται: Musée d’Orsay, Παρίσι, Γαλλία

Τα κρυστάλλινα ανθοδοχεία  με λουλούδια έγιναν συχνό θέμα του Manet κατά τα τελευταία στάδια της ασθένειάς του. Φυσικά, η στροφή προς τη νεκρή φύση και δη τα λουλούδια δεν ήταν διόλου τυχαία, αφού ο ζωγράφος, άρρωστος και κλεισμένος στο δωμάτιό του στο Παρίσι, άρχισε να ζωγραφίζει  το μοναδικό θέμα που εναλασσόταν στο πεδίο όρασής του: τις ανθοδέσμες λουλουδιών που του έφερναν οι φίλοι του όταν τον επισκέπτονταν. Εντυπωσιασμένος από τις αντανακλάσεις των βλαστών στο διάφανο νερό αλλά και από την αντίθεση μίσχου-ανθού, ο Γάλλος ιμπρεσιονιστής δημιούργησε μια ολοζώντανη νεκρή φύση.

Που εκτίθεται: Nationalgalerie, Βερολίνο, Γερμανία

«Αν μπορούσα να ζωγραφίσω το λουλούδι ακριβώς όπως το βλέπω, τότε κανείς άλλος δε θα το ‘βλεπε γιατί απλούστατα θα το ζωγράφιζα τόσο μικρό όσο το αληθινό λουλούδι. Έτσι, είπα στον εαυτό μου: Θα το ζωγραφίσω μεγάλο... τόσο μεγάλο που όλοι θα εκπλαγούν». Oι παπαρούνες της O’Keeffe είναι ένα από τα διασημότερα έργα της και διόλου άδικα αφού τα φανταχτερά πορτοκαλί και κόκκινα λουλούδια της σχεδόν στριμώχνονται στον πληθωρικό πίνακά της (1,2 μέτρο πλάτος). Στο έργο της δεν υπάρχει χώρος για β’ ρόλους και κομπάρσους παρά μόνο για έναν πρωταγωνιστή, την παπαρούνα. Έτσι, ο πίνακας δεν είναι παρά ένα τεράστιο gros plan που με όπλα του τη λάμψη, τη δύναμη και το βάθος εξαναγκάζει το βλέμμα του θεατή βαθιά μες στην (μαύρη) καρδιά του ανοιξιάτικου λουλουδιού.

Πού εκτίθεται: Weisman Art Museum, Μιννεάπολις, ΗΠΑ

Ο Fantin-Latour υπήρξε διάσημος για τα τριαντάφυλλά του, το θεμα που τον ενέπνευσε από την αρχή μέχρι το τέλος της καλλιτεχνικής πορείας του. Η λατρεία του για τα τριαντάφυλλα ήταν μάλιστα τόσο μεγάλη ώστε να δοθεί το όνομά του σε ένα από αυτά. Ο συγκεκριμένος πίνακας φιλοξενεί ένα βάζο με κάθε λογής τριαντάφυλλο: λευκά, ροζ, κόκκινα, πορτοκαλί, ανθισμένα, ώριμα, πεταλωτά, πυκνά, όλα μαζί συνθέτουν το ανοιξιάτικο και μοσχοβολιστό "περιβόλι" του Fantin-Latour, το οποίο μέχρι και ο Marcel Proust είχε τιμήσει μέσα από τα γραπτά του. Oι ανθοσυνθέσεις του Γάλλου ζωγράφου ήταν τόσο δημοφιλείς που ξεπουλούσαν σχεδόν τη στιγμή που τις ολοκλήρωνε.

Ιδιωτική συλλογή

Μαγεμένος από την ομορφιά της άνοιξης, ο μεγάλος ιμπρεσιονιστής απεικόνισε με ξεχωριστό τρόπο τα αγαπημένα του λουλούδια: τους ηλίανθους, τις αμυγδαλιές, τις κερασιές και τις ίριδες. Απόλυτα ταιριαστά με το λαμπερό φως, τα βρώμικα χρώματα και τις αφηρημένες γραμμές του ιμπρεσιονιστικού ρεύματος, τα άνθη του Van Gogh είναι σε κάθε περίπτωση τα δυνατά χαρτιά της ζωγραφικής του. Στο συγκεκριμένο πίνακα, ο Ολλανδός ζωγράφος έχει φιλοτεχνήσει μια εκθαμβωτική ανθοδέσμη όπου τα ροζ παστέλ ανθισμένα τριαντάφυλλα αποκτούν λάμψη κι ένταση μπροστά στον πρασινωπό τοίχο με τις κυματιστές γραμμές –χαρακτηριστικό εφέ της τεχνικής του Van Gogh. Ταυτόχρονα, τα ολοζώντανα ροζ μπουμπούκια έρχονται σε αντίθεση με τα άλλα, αυτά που ξεθωριάζουν προς το λευκό, σε έναν ευρύτερο συμβολισμό που αντιπροσωπεύει τη φύση της ίδιας της ζωής.

Πού εκτίθεται: National Gallery of Art, Washington DC, ΗΠΑ

Tην εποχή που η Ολλανδή ζωγράφος Judith Leyster φιλοτέχνησε τον συγκεκριμένο πίνακα, οι βολβοί της τουλίπας ήταν απίστευτα ακριβοί με αποτέλεσμα τα έργα που απεικόνιζαν το λουλούδι-σύμβολο της Ολλανδίας να θεωρούνται φτηνά υποκατάστατα του πραγματικού ανθού. Την ίδια περίοδο, τα ανθολόγια τουλίπας έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή κι έτσι, η Leyster που ήταν γνωστή για τα διασκεδαστικά και χαρούμενα πορτρέτα της, υπέκυψε στο μαγνητισμό -και το momentum- του κομψού λουλουδιού. Στα επόμενα χρόνια, η ζωγράφος δε φιλοτέχνησε απλώς αντίστοιχης θεματικής έργα αλλά έγραψε και ποικίλα βιβλία με θέμα την τουλίπα -βιβλία που αναπόφευκτα απευθύνονταν στα υψηλά στρώματα που διαμόρφωναν την αναπτυσσόμενη τότε αγορά του λουλουδιού. Παρόλα αυτά, τόσο τα βιβλία όσο και οι πίνακές της κάθε άλλο παρά ωφελιμιστικά κίνητρα είχαν, αφολύ η οπτική απόλαυση ήταν πάντα για τη Leyster το άλφα και το ωμέγα.

Που εκτίθεται: Frans Hals Museum, Χάρλεμ, Ολλανδία

Σε αυτόν τον πίνακα δύσκολα διακρίνεις ποια πλευρά είναι η πάνω και ποια η κάτω με αποτέλεσμα το έργο να συναντάται συχνά τοποθετημένο ανάποδα. Σε αυτό το μπέρδεμα συμβάλλει η ζωγραφική τεχνική του Hokusai, ο οποίος επέλεξε να σχεδιάσει τα λευκά και ροζ μπουμπούκια με τέτοιο τρόπο ώστε να χάνεται η αίσθηση της βαρύτητας και τα λουλούδια σχεδόν να αιωρούνται. Ταυτόχρονα, η στάση του πουλιού κάθε άλλο παρά βοηθάει το θεατή να προσανατολιστεί μέσα στον πίνακα. Το υπέροχο δημιούργημα του Ιάπωνα καλλιτέχνη με τα άνθη κερασιάς πάνω στον μπλε ουρανό ταξιδεύει το νου σε ανοιξιάτικα δειλινά στην εξοχή. 

Πού εκτίθεται: Bρετανική Βιβλιοθήκη, Λονδίνο, Μ. Βρετανία

Η τέχνη του Dürer ξεχωρίζει για τη ρεαλιστική απεικόνιση και την έμφαση στη λεπτομέρεια. Στο συγκεκριμένο έργο, ο καλλιτέχνης προτίμησε να αποτυπώσει ένα όχι και τόσο διάσημο ή φωτογενές φυτό, την πασχαλιά. Έτσι, στον πίνακα βλέπουμε ένα μάτσο άχαρα πράσινα φύλλα να “βαστάνε” μερικές αδύναμες, σχεδόν τρεμάμενες πασχαλίτσες. Η αναπαράσταση του Dürer είναι τόσο πιστή που παραπέμπει σε φωτογραφία από βιβλίοβοτανολογίας.Το ενδιαφέρον του συγκεκριμένου πίνακα είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Γερμανός ζωγράφος απεικονίζει την πασχαλιά (primula veris): το κεντρικό θέμα του πίνακα είναι και εδώ λες και αιωρείται, λες και τρύπωσε σε ένα άσχετο -και αφιλόξενο- σπίτι, σαν να είναι ένα μικρό νησί μέσα στον άγριο ωκεανό.

Πού εκτίθεται: National Gallery of Art, Washington DC, ΗΠΑ

Κρίνοι, τουλίπες, ασφόδελοι, γαρύφαλλα, πεόνιες, ανεμώνες, τριαντάφυλλα και πολλά άλλα είδη συνθέτουν ένα από τα πλουσιότερα μπουκέτα στην ιστορία της τέχνης. Κατά πόσο όμως είναι αντιπροσωπευτική της πραγματικότητας μια τέτοια απεικόνιση; Θα μπορούσαν τόσα πολλά διαφορετικά λουλούδια να ανθίσουν ταυτόχρονα στην Ολλανδία του 17ου αιώνα, χωρίς την ύπαρξη θερμοκηπίων και χημικών λιπασμάτων; Η απάντηση είναι άγνωστη, ωστόσο το θέμα εν προκειμένω δεν είναι ο ρεαλισμός αφού μιλάμε για ένα vanitas έργο τέχνης, που συνδυάζει το αληθινό με το ιδεατό και το συμβολικό. Παρά την αδιαμφισβήτητη γοητεία και ζωντάνια του, ο πίνακας είναι εκεί για να θυμίζει στον ιδιοκτήτη την πορεία της ζωής από την ακμή προς το τέλος. Έτσι, τα ανθισμένα μπουμπούκια αντιπαρατίθενται στα μαραμένα λουλούδια που έφτασαν πια στο τέλος τους (και πέφτουν κατά γης).

Πού εκτίθεται: National Museum of Art, Βουκουρέστι, Ρουμανία

Επιμέλεια: Σοφία Κανελλοπούλου
[email protected]