Οι περισσότεροι τον έχουν συνδέσει με την Καθαρά Δευτέρα, τρώγεται, όμως, με την ίδια ευχαρίστηση οποιοδήποτε μήνα του χρόνου, δίνοντας οφέλη, αλλά και… θερμίδες ανάλογα με το είδος του.

Σε περιόδους νηστείας αποτελεί όαση γεύσης, ενώ ακόμη κι αν δεν έχουμε τέτοιου είδους διατροφικούς περιορισμούς, μπορεί να μας χαρίσει γλυκιά γεύση, χωρίς το πλήθος των κορεσμένων λιπαρών που έχει το… προφιτερόλ και το εκλέρ του ζαχαροπλαστείου.

Ο χαλβάς, τον οποίο συναντάμε σε διάφορες χώρες, από τη Μεσόγειο ως τη μέση Ανατολή, συνιστά μια παραδοσιακή μορφή γλυκού και η ονομασία του φαίνεται πως έχει αραβική ρίζα, από το hulw που σημαίνει γλυκό. Μάλιστα, στην Αραβία του 7ου αιώνα είχε διαφορετική μορφή, αφού το γλύκισμα αυτό ήταν ουσιαστικά μια πάστα από λιωμένους χουρμάδες και γάλα, ενώ τον 9ο αιώνα η περσική ζαχαροπλαστική το μετέτρεψε σε γλύκισμα με καβουρντισμένο αλεύρι ή σιμιγδάλι, στο οποίο γινόταν και χρήση σιροπιού ή μελιού.

Αν και δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ήρθε και «εγκαταστάθηκε» και στην Ελλάδα, παρ’ όλ’ αυτά τον τιμούμε ιδιαιτέρως και δεν λείπει από κανένα παραδοσιακό, ελληνικό τραπέζι.

Τα νόστιμα είδη και οι θερμίδες του

Ευτυχώς για τους λάτρεις του χαλβά, έχουν αν διαλέξουν το αγαπημένο τους γλύκισμα ανάμεσα σε διάφορα είδη, το καθένα ξεχωριστό και νόστιμο με διαφορετικό τρόπο. Τα βασικά του είδη, όμως, είναι τρία: Ο σιμιγδαλένιος χαλβάς, που έχει μαλακιά και νωπή υφή, παρασκευάζεται από χοντρό σιμιγδάλι, σιρόπι από νερό και ζάχαρη και ελαιόλαδο και δεν θα τον βρείτε στο εμπόριο, ο σουσαμένιος με τη μαστιχωτή υφή ο οποίος κάνει… θραύση στις νηστείες λόγω του ότι δεν περιέχει λάδι ή βούτυρο, ενώ αποτελείται από περίπου 60% ταχίνι και ο χαλβάς Φαρσάλων, που κατάγεται από τη Θεσσαλία και φτιάχνεται από ρυζάλευρο, ενώ έχει λιπαρή και πολύ μαλακιά υφή και τραγανιστή κρούστα.

Πέραν των κλασσικών ειδών, όμως, θα βρείτε και άλλους τύπους χαλβά στην Ελλάδα, όπως π.χ. χαλβά με την προσθήκη ξηρών καρπών, σοκολάτας, μελιού, οι περισσότεροι, όμως, αποτελούν παραλλαγές των παραπάνω, έχοντας μικρές παραλλαγές στην παρασκευή τους.

Προσέξτε, μόνο, μην θεωρήσετε πως επειδή το έδεσμα αυτό είναι υγιεινό και νηστίσιμο (ανάλογα με το είδος του), δεν θα αφήσει τα… αποτυπώματά του πάνω σας. Σκεφτείτε, μόνο, πως μια μερίδα σιμιγδαλένιου χαλβά (δηλαδή περίπου 80 γραμμάρια) αποδίδει γύρω στις 300 θερμίδες. Ο νηστίσιμος σουσαμένιος δεν είναι καθόλου «αθώος», αφού στα 100 γραμμάρια αποδίδει 500 θερμίδες (λόγω του ότι το ταχίνι είναι αρκετά θερμιδογόνο) και ο χαλβάς Φαρσάλων λίγο λιγότερες, ανάλογα πάντα με τον τρόπο παρασκευής τους. Φανταστείτε ότι με τις προσθήκες σοκολάτας, μελιού ή οποιουδήποτε άλλου συστατικού που θα δώσει έξτρα γεύση, οι θερμίδες θα χτυπήσουν… κόκκινο.

Παχυντικός, αλλά ωφέλιμος

Παρά τις θερμίδες που κατακλύζουν τα διάφορα είδη χαλβά, η διατροφική του αξία είναι υψηλή, ειδικά του σουσαμένιου, καθώς παρασκευάζεται από το παχυντικό μεν, ωφέλιμο δε, ταχίνι (πολτοποιημένο σουσάμι). Ποια, όμως, είναι ακριβώς τα οφέλη του;

-Περιέχει πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα λεγόμενα καλά λιπαρά, τα οποία ευεργετούν τη λειτουργία του εγκεφάλου, ενώ βελτιώνουν τα επίπεδα της χοληστερίνης, κρατώντας την καρδιά μας γερή μακροπρόθεσμα.

-Το σουσάμι περιέχει υψηλής βιολογικής αξίας φυτικές πρωτεΐνες, απαραίτητες στον οργανισμό ως δομικά συστατικά των μυών, των οργάνων και των ιστών του σώματος.

-Είναι πλούσιος σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, απαραίτητες και ωφέλιμες για την υγεία του οργανισμού, ενώ περιέχει και βιταμίνη Ε, η οποία έχει αντιοξειδωτική δράση.

-Είναι πλούσιος σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, σελήνιο, φώσφορο, ψευδάργυρο, τα οποία έχουν πολλαπλές δράσεις στον οργανισμό: δυναμώνουν τα οστά, βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση και δράση των βιταμινών, προστατεύουν την καρδιά κ.ο.κ.

-Αν παρασκευάζεται από σουσάμι ολικής άλεσης, τότε έχει αυξημένες φυτικές ίνες, ωφελώντας τη λειτουργία του πεπτικού σας και κρατώντας σας χορτάτους για περισσότερη ώρα. Το ποσοστό των φυτικών ινών είναι χαμηλότερο στον κανονικό χαλβά.

-Περιέχει φυτοχημικές ουσίες (στερόλες και λιγνάνες), οι οποίες λόγω της αντιοξειδωτικής τους δράσης δρουν και πάλι προστατευτικά για την υγεία μας.

Οι παραπάνω ιδιότητες αφορούν το σουσαμένιο χαλβά, ο οποίος παρασκευάζεται με βασικό υλικό το ταχίνι. Οφέλη, όμως, έχει και ο σιμιγδαλένιος, αφού το μοναδικό λίπος που περιέχει είναι το ελαιόλαδο, το οποίο και πάλι είναι πλούσιο σε καλά λιπαρά που ευεργετούν την καρδιά, ενώ ο Φαρσάλων, αν δεν παρασκευάζεται με βούτυρο, αυξάνει κι αυτός τα καλά λιπαρά του.

Αν θέλετε, μπορείτε να συνδυάσετε το χαλβά σας με φρούτα (αποξηραμένα ή φρέσκα), ξηρούς καρπούς όπως αμύγδαλα (που είναι πλούσια σε ασβέστιο) ή καρύδια (που είναι πλούσια σε καλά λιπαρά), γιαούρτι κ.ο.κ., ρυθμίζοντας τις ποσότητες, έτσι ώστε να ανεβάσετε μεν τη διατροφική αξία του σνακ που θα καταναλώσετε, χωρίς να διπλασιάσετε τις θερμίδες του.