Το «The Battle of the Bastards» είναι ένα διαφορετικό επεισόδιο όχι μόνο για το «Game of Thrones», αλλά και για την ίδια την τηλεόραση και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.

Το «Ραν» είναι το τελευταίο αριστούργημα του Ακίρα Κουροσάβα και ένα από τα σπουδαιότερα έργα του παγκόσμιου σινεμά. Ο σημαντικός Ιάπωνας δημιουργός παρέδωσε τη δική του εκδοχή του σαιξπηρικού «Βασιλιά Ληρ». Ένας πανίσχυρος άρχοντας μοιράζει την περιουσία του ισομερώς στους τρεις γιους του, αλλά τους προστάζει να υπακούν τον πρωτότοκο. Ο μικρότερος γιος του θα τον προειδοποιήσει για το λάθος του, αλλά θα είναι πλέον πολύ αργά για να διορθώσει ο,τιδήποτε. Πρόκειται για την πιο ενδιαφέρουσα κινηματογραφική παραλλαγή του έργου, το οποίο έρχεται και δένει αρμονικά με την μακρά ιαπωνική κουλτούρα των σαμουράι που τόσο εις βάθος εξερεύνησε ο Κουροσάβα.

Κάποιος εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί για ποιο λόγο ξεκινάμε ένα κείμενο για το «Game of Thrones» με μια αναφορά στον Κουροσάβα. Η απάντηση είναι ότι η ίδια η σειρά το επεδίωξε. Το πολυαναμενόμενο ένατο επεισόδιο της έκτης σεζόν με τίτλο «The Battle of the Bastards» που έφερε αντιμέτωπους τον Τζον Σνόου και τον Ράμσεϊ Μπόλτον προβλήθηκε, συζητήθηκε πολύ, αλλά μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή έχει να κάνει με μια συνέντευξη που έδωσε ο σκηνοθέτης του επεισοδίου, Μιγκέλ Σάποτσνικ. Μιλώντας στο Entertainment Weekly λοιπόν, ο Σάποτσνικ τόνισε πως βασική του επιρροή για τη σκηνοθεσία της μεγάλης μάχης ήταν το «Ραν» του Κουροσάβα, κάτι που  πράγματι φαίνεται έντονα στον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον πόλεμο.

Εφόσον συνεχίζετε να μας διαβάζετε, θα έχετε δει το επεισόδιο και θα γνωρίζετε ήδη ότι νικητής ήταν ο Σνόου, με τον Μπόλτον να τρώγεται ζωντανός από τα ίδια του τα σκυλιά. Αυτή είναι μια μορφή κάθαρσης για το κοινό και ίσως για την ίδια την Σάνσα που τόσο το επιζητούσε, ωστόσο αυτή είναι μια καθαρά επιφανειακή προσέγγιση του επεισοδίου. Μπαίνουμε μέσα στον κόσμο της μάχης μέσα από την οπτική του Τζον Σνόου και ο,τιδήποτε συμβαίνει μέσα σε αυτή μας αφορά μόνο όπως σχετίζεται με το χαρακτήρα του. Και από όποια πλευρά και αν το δεις, ο Σνόου εδώ έχει φτιαχτεί ώστε να μοιάζει πραγματικά με σαμουράι. Και δε μιλάμε μόνο για την κοτσίδα του και την πανοπλία που θυμίζουν κάτι από Άπω Ανατολή. Και ο κώδικας τιμής του είναι βγαλμένος από τους όρκους της ιαπωνικής φυλής. Πριν τη μάχη, επισκέπτεται την Μελισάνδρη για να την διατάξει να μην τον φέρει ξανά πίσω στη ζωή αν πεθάνει σε αυτή τη μάχη, προφανώς γιατί δε θέλει να επιστρέψει και να ζει ως ηττημένος. Έχει μια δεύτερη ευκαιρία, αλλά ο πρώτος του θάνατος ήρθε ουσιαστικά πισώπλατα και καμία σχέση δε θα είχε με ένα θάνατο στο πεδίο της μάχης. Θα ήταν σαν να έχανε την υπερηφάνεια του.

Υπάρχουν πολλές σκηνές που αξίζει να μείνει κανείς σε αυτές. Εμείς θα αναφερθούμε σε αυτές που μοιάζουν σαν κλασικοί πίνακες ζωγραφικής. Σε μια από αυτές, μόλις ο Μπόλτον έχει σκοτώσει τον Ρίκον Σταρκ παίζοντας ένα σκληρό σαδιστικό παιχνίδι από αυτά που ξεπερνούν ακόμη και όσα μας είχε συνηθίσει. Ο Σνόου είχε αρχίσει να τρέχει προς το μέρος του για να τον σώσει, δίχως να προλαβαίνει, μένοντας έτσι εκτεθειμένος στο στρατό του Σνόου, ο οποίος έρχεται κατά πάνω του. Δεν έχει αντιληφθεί ότι πίσω του βρίσκεται ο δικός του στρατός που έχει ήδη ξεκινήσει να καλπάζει και που θα φτάσει ακριβώς πάνω στην ώρα για να του σώσει τη ζωή. Το κοινό όμως γνωρίζει όσα και ο Σνόου, ο οποίος όντας μόνος του, λύνει τη ζώνη του και κρατά το σπαθί του σε θέση μάχης, αποδεχόμενος τη μοίρα του, αντιμετωπίζοντας με ηρωισμό και αξιοπρέπεια το πεπρωμένο του. Η κάμερα παρακολουθεί τον Σνόου από πίσω, με τον στρατό του Μπόλτον να έρχεται κατά πάνω του σε slow motion και εκτός ότι αυτή είναι μια τρομερή εικόνα, μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε α) τον κώδικα τιμής του Σνόου ο οποίος αντιμετωπίζει με ηρωισμό τον διαφαινόμενο φριχτό θάνατό του και β) τον ολοκληρωτικό όλεθρο του πολέμου.

Τελικά ο Σνόου θα διασωθεί την τελευταία στιγμή, αλλά η συνέχεια θα είναι ακόμη πιο σκληρή. Ο Ράμσεϊ μπορεί να είναι κακός με το σπαθί στο χέρι και λιπόψυχος για αυτό να μην πολεμά στη μάχη, αλλά η στρατηγική του είναι εξαιρετική. Εκμεταλλεύεται το αριθμητικό πλεονέκτημα και περικυκλώνει το στρατό του Σνόου, με τον κλοιό να σφίγγει μέχρι να μη μείνει κανείς. Και αυτό που σχηματίζεται μέσα σε αυτό τον κύκλο είναι μια μάζα από πτώματα, λάσπη και μελλοθάνατους, με τον Σνόου να βρίσκεται καλυμμένος από αυτό το παλλόμενο στρώμα ζόφου. Και η ασφυξία του δεν είναι μόνο σωματική, αλλά ισόποσα ψυχική, καθώς εκείνη ακριβώς τη στιγμή έρχεται αντιμέτωπος με τη ματαιότητα του πολέμου και το ελάχιστο της ζωής. Η συγκεκριμένη σεκάνς λειτουργεί σαν σε ταινία τρόμου, είναι ίσως ό,τι πιο σκοτεινό έχει δημιουργήσει η σειρά και από τις πιο φιλόδοξες επιδιώξεις της, υπό την έννοια ότι η εικόνα ορίζει το περιεχόμενο, σε μια σειρά που έχει γεμίσει το διαδίκτυο με ευφάνταστες θεωρίες για την πλοκή της και που από σημαντική μερίδα του κοινού οι εξελίξεις μετρούν περισσότερο από το πώς αυτές παρουσιάζονται.

Ας αφήσουμε λοιπόν λίγο στην άκρη τις εξελίξεις. Ναι, ο Ράμσεϊ είχε ακριβώς το τέλος που περίμενε ο κόσμος και υπό αυτή την έννοια προήλθε μια κάθαρση, η οποία δεν έρχεται ποτέ στο «Ραν» του Κουροσάβα. Και ναι, το γεγονός ότι η Σάνσα δεν ενημέρωσε τον Σνόου για τη βοήθεια του Littlefinger και ο στρατός του έρχεται ως από μηχανής θεός όταν ο κόσμος είχε προεξοφλήσει την τύχη της μάχης είναι σίγουρα κάτι πολύ εύκολο δραματουργικά. Εμείς όμως θα μείνουμε στην οπτική από την οποία παρουσιάζεται η συγκεκριμένη μάχη και αυτή είναι όπως αναφέραμε μέσα από τα μάτια του Σνόου. Ακόμη και όταν λοιπόν μπήκε στο Γουίντερφελ και έριξε κάτω τον Μπόλτον γρονθοκοπώντας τον μέχρι να ματώσει, δε νιώθει καμία κάθαρση και καμία αίσθηση ηρωικής νίκης. Το μόνο που έχει σημασία εκείνη τη στιγμή είναι οι απώλειες που είχε, όπως και ότι απλά παρέμεινε ζωντανός. Οποιαδήποτε άλλη μορφή κάθαρσης ακολουθήσει απευθύνεται μόνο στο κοινό, γιατί αυτό ακριβώς επιζητά μετά από τόσο σκοτάδι που έχει δεχθεί από ένα τόσο mainstream μέσο όπως η σειρά του HBO.

Εμείς οι ίδιοι έχουμε γράψει πολλές φορές για το πόσο μέτρια θεωρούμε αυτή τη σεζόν του «Game of Thrones» και συνεχίζουμε να θεωρούμε ότι είχε αρκετές ατυχείς στιγμές και πολλά πράγματα λειτούργησαν πιο πρόχειρα απ ό,τι θα έπρεπε. Παρόλα αυτά, σε κάτι επεισόδια σαν αυτό μάλλον θα πρέπει να σταματήσουμε να κρίνουμε τη σειρά όπως την υπόλοιπη τηλεόραση. Ο Σάποτσνικ παίρνει μια μάχη και τη μετατρέπει σε νιχιλιστική εικονοποιία. Εκτός απο το «Ραν», εδώ συναντάμε μια αποτύπωση της φρίκης που διηγείται ο Μάρλον Μπράντο στο «Αποκάλυψη τώρα» και ένα περιπετειώδες ταξίδι στα έγκατα του παραλογισμού του πολέμου, εφάμιλλο με αυτό που πραγματοποίησε ο Βέρνερ Χέρτσογκ στο «Αγκίρε, η μάστιγα του Θεού». Θα ήταν λοιπόν λάθος να παραβλέψουμε αυτή την πλευρά του επεισοδίου, μόνο επειδή δεν μπορεί να ταιριάξει στα στάνταρ που έχουμε συνηθίσει στην τηλεόραση.

Οδεύοντας προς το φινάλε της έκτης σεζόν, μπορούμε να πούμε πως όσο και αν οι κορυφές του «Game of Thrones» πηγαίνουν την τηλεόραση πολλά βήματα μπροστά, όσα δε θα έκανε η ίδια μόνη της για δέκα χρόνια, ταυτόχρονα είναι και αρκετά άνισο ως σειρά ώστε να μην είμαστε βέβαιοι ακόμη για τη θέση που θα πάρει στην ιστορία μόλις τελειώσει. Όσο καταφέρνει πάντως να μας χαρίζει στιγμές όπως η μάχη αυτού του επεισοδίου, τόσο πιο κοντά βρίσκεται στο να μπει στο πάνθεον ως μια κορυφαία σειρά. Επεισόδια πλοκής με κινήσεις σκακιέρας έχουμε πολλά εκεί έξω και όχι μόνο στο «Game of Thrones». Ήρθε η ώρα να απαιτήσουμε περισσότερα όχι μόνο από την ίδια την τηλεόραση αλλά και από τον τρόπο που την κρίνουμε εμείς οι ίδιοι και κάτω από αυτό το πλαίσιο το «The Battle of the Bastards» είναι ένα φανταστικό επίτευγμα, το οποίο μπλέκει αρμονικά τον Σαίξπηρ με την κουλτούρα της Άπω Ανατολής, εμβαθύνοντας το μύθο της σειράς και αυτό είναι κάτι στο οποίο αξίζει να σταθούμε μέχρι να «κανιβαλίσουμε» το γεμάτο πλοκή φινάλε της επόμενης εβδομάδας.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]