Στις επόμενες γραμμές, ο Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Γιώργος Μίλεσης, εξηγεί με απλά λόγια γιατί η όλη βιομηχανία της αποτοξίνωσης δεν έχει καμιά επιστημονική βάση. Αντίθετα, είναι η κορωνίδα μιας εμπορικής στρατηγικής.

Δεν είναι όλοι ψύχραιμοι ή υπομονετικοί, στο αντίκρισμα της ζυγαριάς ή του καθρέπτη. Το «θέλω λύση εδώ και τώρα», δεν έχει ποτέ καλά αποτελέσματα. Ποιος είπε, όμως, ότι μπορούν όλοι να δουν ένα βήμα παρακάτω…

Κάπου εδώ μπαίνει και το θέμα της αποτοξίνωσης. Κυκλοφορεί ότι η αποτοξίνωση θα μας βοηθήσει να αποβάλλουμε τις τοξίνες από τον οργανισμό μας. Ποιες τοξίνες όμως; Το 2009, μια ομάδα επιστημόνων υπό την αιγίδα του UK charity “Sense about Science” επικοινώνησε με τους κατασκευαστές 15 προϊόντων (από διατροφικά συμπληρώματα μέχρι smoothies και σαμπουάν) που πωλούνταν σε φαρμακεία και super market, με τον ισχυρισμό της αποτοξίνωσης. Όταν οι επιστήμονες ζήτησαν να δουν ερευνητικά δεδομένα πίσω από αυτούς τους ισχυρισμούς, κανένας κατασκευαστής δεν μπόρεσε να ορίσει την αποτοξίνωση, πόσο μάλλον τον όρο τοξίνες!

Σύμφωνα με τον Edzard Ernst, καθηγητή εναλλακτικής ιατρικής στο πανεπιστήμιο του Exeter, «υπάρχουν δυο ειδών αποτοξινώσεις: η πραγματική –που αφορά την ιατρική φροντίδα των εθισμένων σε φαρμακευτικές ουσίες– και η παραπλανητική, που δήθεν αφορά την αποβολή τοξινών από το σώμα. Μα, αν οι τοξίνες όντως συσσωρεύονταν στο σώμα με τρόπο που να μην μπορούσαμε να τις αποβάλλουμε, πιθανότατα θα ήμασταν νεκροί ή θα χρήζαμε πολύ σοβαρής ιατρικής παρέμβασης. Το σώμα έχει τα νεφρά, το ήπαρ, το δέρμα, ακόμα και τους πνεύμονες για να κάνουν αυτή τη δουλειά».

Παρόμοια είναι τα πράγματα με το αλκοόλ. Το ήπαρ μετατρέπει την αιθανόλη (σ.σ. αλκοόλ) πρώτα σε ακεταλδεΰδη, μια πολύ τοξική ουσία που καταστρέφει τα ηπατοκύτταρα. Στη συνέχεια όμως, διασπάται σχεδόν αμέσως σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό, που αποβάλλονται από το σώμα. Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί συσσώρευση ακεταλδεΰδης, από τη στιγμή που δεν επαρκούν τα ένζυμα για τη διάσπαση.

Ακόμα και το πολυδιαφημισμένο μπρόκολο ή τα λαχανάκια Βρυξελλών και το λάχανο, δεν προκαλούν αποτοξίνωση. Περιέχουν υανιούχα, που βοηθούν το ήπαρ να αντιμετωπίσει καλύτερα άλλα «δηλητήρια».

Όποτε, τι «βαφτίζεται» ως αποτοξίνωση;
Συνήθως, πρόκειται για μια πολύ στερητική δίαιτα μικρής διάρκειας, βασισμένη σε φρούτα, λαχανικά, χυμούς ή νερό. Απαιτούν πολλές φορές πολύωρη νηστεία, ειδικά συμπληρώματα, βότανα, σκόνες, κλύσματα ή προϊόντα (σ.σ. που τα προμηθεύεσαι από το site του δημιουργού τους). Θα σας κάνουν να πεινάτε πολύ και να νιώθετε αδυναμία. Ούτως ή άλλως, πολλοί δυσκολεύονται με μια δίαιτα πολύ φτωχή σε ενέργεια, θερμίδες και θρεπτικά συστατικά. Γι’ αυτό, προκύπτουν ως παρενέργειες υπογλυκαιμία, μυϊκοί πόνοι, κόπωση, αδυναμία, ζάλη και ναυτία. Δεν απαιτεί άσκηση παράλληλα, ίσως γιατί δεν θα έχετε και δυνάμεις για κάτι τέτοιο.

Έχει όμως αποτέλεσμα;
Αν το ζητούμενο είναι να χάσετε κιλά, τότε ναι, η ζυγαριά θα δείξει λιγότερο. Αλλά αποδεδειγμένα είναι κάτι εξαιρετικά εφήμερο (σ.σ. το νούμερο της ζυγαριάς), που θα επιστρέψει ξανά εκεί που το αφήσατε –στέλνοντας τη διάθεσή σας και πάλι στα… Τάρταρα.

Αν πάλι προσπαθείτε να αποτοξινώσετε το σώμα σας, τότε απλά χάνετε το χρόνο και τα χρήματά σας.

Αφετέρου, αυτές οι δίαιτες μπορεί να αποδειχθούν πολύ επικίνδυνες, ειδικά σε άτομα σε σακχαρώδη διαβήτη, προκαλώντας σοβαρή υπογλυκαιμία παρουσία αντιδιαβητικής αγωγής. Ούτως ή άλλως, δεν υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που να υποδεικνύουν βελτίωση της χοληστερίνης, της πίεσης του αίματος ή της καρδιαγγειακής υγείας.

Υπάρχει πάντα και η εξαίρεση
Η μόνη «αποτοξινωτική δίαιτα» που θα άξιζε τον κόπο θα ήταν αυτή που περιορίζει τα επεξεργασμένα προϊόντα, τα πολύ λιπαρά και ζαχαρώδη τρόφιμα και τα αντικαθιστά με πλήρεις τροφές (σ.σ. ολικής άλεσης, μη επεξεργασμένες), φρούτα και λαχανικά. Κάτι τέτοιο (clean eating) θα είχε ευεργετική επίδραση στις τιμές του σακχάρου και των δεικτών καρδιαγγειακής υγείας.

Βιβλιογραφία (References)
Edzard, E. A systematic review of systematic reviews of homeopathy. British Journal of Clinical Pharmacology 2002; 577-82.
Ernst, E. Alternative detox. British Medical Bulletin 2012; 101 (1): 33-8
Klein AV, and H Kiat. Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. J Human Nutr and Dietetics 2015; 28 (6): 675–86
Naish, J. The great detox deception: From mud wraps to drinking syrup, detoxes are ‘pointless, dangerous claptrap’. Retrieved June 16, 2012, from The Daily Mail: http://www.dailymail.co.uk/health/article-2073322/The-great-detox-deception-From-mud-wraps-drinking-syrup-detoxes-pointless-dangerous-claptrap.html

Γιώργος Μίλεσης, MSc Κλινικός Διαιτολόγος
[email protected]
FB page: milessisgeorge