Κινηματογραφικές μεταφορές των έργων του Κάρολου Ντίκενς, από το 1913 μέχρι και το 2005, είναι, αν μη τι άλλο, ο ιδανικός τρόπος για τον εορτασμό των 200 χρόνων από τη γέννηση του σπουδαίου Άγγλου συγγραφέα.

Η αφορμή δόθηκε και έτσι, το Βρετανικό Συμβούλιο σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διοργανώνει το αφιέρωμα «Ο Ντίκενς στον κινηματογράφο» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Στο πνεύμα αυτό θα παρουσιαστούν ταινίες που καλύπτουν σχεδόν έναν αιώνα κινηματογραφικών μεταφορών των ιστοριών του σπουδαίου άγγλου συγγραφέα από το χαρτί στη μεγάλη οθόνη.

Το αφιέρωμα θα ξεκινήσει στις 29 Μαρτίου και θα συνεχίσει μέχρι τις 3 Απριλίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην Αθήνα ενώ από τις 5 έως τις 8 Απριλίου θα «βρίσκεται» στην Αίθουσα Παύλος Ζάννας και στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Οι καθημερινές προβολές πλαισιώνονται από πέντε συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης με την επιμέλεια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, με αφορμή τις διαφορετικές πτυχές του λογοτεχνικού του έργου, τη λογοτεχνική του πρόσληψη στην Ελλάδα, αλλά και την κινηματογραφική διασκευή του. Σκηνοθέτες και άνθρωποι του κινηματογράφου, συγγραφείς, μεταφραστές και πανεπιστημιακοί τόσο από την Ελλάδα, όσο και από τη Μεγάλη Βρετανία, συζητούν μεταξύ τους αλλά και μοιράζονται με το κοινό σκέψεις και απόψεις για το πολυδιάστατο έργο του Ντίκενς.

Ανάμεσα στους και ο Adrian Wootton, o διευθυντής του ιστορικού γραφείου Film London, μέλος της BAFTA και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου αλλά και ο διακεκριμένος Βρετανός σεναριογράφος και συγγραφέας Michael Eaton.

Σκηνή από την ταινία «Όλιβερ Τουίστ»

Ο Ντίκενς βέβαια, δεν πρόλαβε την εφεύρεση του κινηματογράφου αλλά διασκευαζόταν συχνά στο θέατρο και ορισμένοι κριτικοί και κινηματογραφιστές, όπως οι D.W. Griffith και Sergei Eisenstein, έχουν ισχυριστεί ότι οι εξαιρετικές περιγραφικές ικανότητες του Ντίκενς και η ευρηματικότητά του στην αφήγηση «εφηύραν» κατά κάποιον τρόπο την κινηματογραφική γλώσσα.

Με δεδομένο λοιπόν, ότι ο Κάρολος Ντίκενς ανήκει στους συγγραφείς εκείνους που η άπειρη φαντασία προερχόμενη από την ενδελεχή παρατήρηση του κοινωνικού τοπίου έκανε το λογοτεχνικό του έργο ιδεώδες για κινηματογραφικές μεταφορές, το αφιέρωμα θα περιλαμβάνει μερικές από τις πιο αξιόλογες ιστορίες του.

Από σπάνιες ταινίες του βωβού κινηματογράφου μέχρι τις σύγχρονες σκηνοθετικές προσεγγίσεις των Ρομάν Πολάνσκι και Αλφόνσο Κουαρόν, αυτό το κινηματογραφικό αφιέρωμα επιχειρεί να ξεδιπλώσει το εύρος και το βάθος του έργου του Ντίκενς, το οποίο αποτελεί διαχρονικά έμπνευση για τον κινηματογράφο, αλλά και να φωτίσει πτυχές του, που παραμένουν ακόμη άγνωστες στο ελληνικό κοινό.

Ο κλασικός «Όλιβερ Τουίστ» έχει μεταφερθεί τις περισσότερες φορές στη μεγάλη οθόνη και δεν θα μπορούσε να λείπει βέβαια από το κινηματογραφικό αυτό αφιέρωμα. Ξεκινώντας από την ομώνυμη βωβή ταινία του Φρανκ Λόυντ που γυρίστηκε το 1922, συνέχεια έχει η εκδοχή του Ντέιβιντ Λιν το 1948, το «Όλιβερ!» του Κάρολ Ριντ το 1968 και τέλος ο Ρομάν Πολάνσκι, που γύρισε το «δικό» του «Όλιβερ Τουίστ» το 2005.

«Η ζωή και οι περιπέτειες του Νίκολας Νίκλεμπι» του 1947 θεωρείται η πιο σπουδαία διασκευή έργου του συγγραφέα από μη βρετανό σκηνοθέτη, και συγκεκριμένα από τον βραζιλιάνικης καταγωγής πρωτοποριακό κινηματογραφιστή Αλμπέρτο Καβαλκάντι. Με το ίδιο μυθιστόρημα καταπιάνεται το 2005 και ο Ντάγκλας ΜακΓκραθ, στην ταινία «Emma».

Ακολουθεί η «Ιστορία δύο πόλεων» του Ράλφ Τόμας το 1958 και η ταινία «Σκρουτζ: μια χριστουγεννιάτικη ιστορία» (1951) του Μπράιαν Ντέσμοντ Χέρστ ενώ τη σκυτάλη θα πάρει πάλι ο Ντέιβιντ Λιν αυτήν τη φορά με τις «Μεγάλες προσδοκίες» του 1946. Λογικό επακόλουθο και η νέα εκδοχή του 1998 με τον Αλφόνσο Κουαρόν στη σκηνοθετική καρέκλα.

Σκηνή από την ταινία «Μεγάλες προσδοκίες»

«Ο Ντίκενς στον κινηματογράφο» θα συναντήσει «Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ» σε διασκευή που σκηνοθέτησε το 1935 ο Stuart Walker αλλά και το αμετάφραστο (ως βιβλίο) στα ελληνικά «Pickwick Papers», που μετέφερε στη μεγάλη οθόνη το 1954 ο Noel Langley.

Τέλος στο αφιέρωμα θα προβληθεί και ο σπάνιος βωβός οκτάλεπτος «Ντείβιντ Κόππερφιλντ» που γύρισε το 1913 ο Τόμας Μπέντλεϊ.

Πληροφορίες: 29-3 Απριλίου Αθήνα, Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, www.tainiothiki.gr , τηλ. 210-3609695, 2-8 Απριλίου Θεσσαλονίκη, www.cinemuseum.gr , Αίθουσα Παύλος Ζάννας, Λιμάνι – Αποθήκη Α', Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τηλ: 2310 508398.