Ο «Αστακός» προμηνύει ένα ακόμα πιο λαμπρό μέλλον
Η σουρεαλιστική, γλυκόπικρη αισθηματική κωμωδία επιστημονικής φαντασίας του Ευθύμη Φιλίππου και του Γιώργου Λάνθιμου πάει για Όσκαρ καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου.
Ξεκινώντας από τον «Κυνόδοντα» και τις «Άλπεις», η πορεία του Γιώργου Λάνθιμου ως σκηνοθέτη αλλά και εκείνη του ίδιου και του Ευθύμη Φιλίππου ως σεναριογράφων είναι διαρκώς ανοδική. Με την τελευταία ταινία μάλιστα, τον «Αστακό», το ελληνικό δίδυμο έδειξε τι μπορεί να κάνει με ένα διεθνές καστ και τις ιδέες του. Ίσως χάρη (και) στην αναγνωρισιμότητα των πρωταγωνιστών του, καθώς και τις εξαιρετικές εντυπώσεις που έχει αφήσει μέχρι τώρα, ο διεθνής Τύπος έκανε διθυραμβικά σχόλια για τον «Αστακό» ξεχωρίζοντάς τον ως ένα λαμπρό παράδειγμα του σύγχρονου κινηματογράφου που συνδυάζει το σουρεαλιστικό χιούμορ με οντολογικά ερωτήματα για τον σύγχρονο κόσμο και τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Μέχρι στιγμής, ο «Αστακός» έχει τιμηθεί στα British Independent Film Awards, στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου και στο Φεστιβάλ των Καννών με τέσσερα βραβεία, μεταξύ άλλων, ενώ η ταινία είχε βρεθεί υποψήφια σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις. Στα τελευταία μεγάλα βραβεία της χρονιάς, τα Όσκαρ, ο «Αστακός» έχει προταθεί για το βραβείο καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το σενάριο δεν είναι βασισμένο σε κάποιο βιβλίο ή ριμέικ κάποιας άλλης ταινίας από το παρελθόν, δεδομένου του trend των τελευταίων ετών στο Χόλυγουντ, που θέλει τα στούντιο διστακτικά στο να στηρίξουν καινοτόμες ιδέες και ιστορίες.
Ο χαρισματικός Γιώργος Λάνθιμος
Αν και οι ταινίες του Λάνθιμου χαίρουν μεγάλης εκτίμησης, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, υπάρχει μερίδα κριτικών και κοινού που δεν συγκινείται από τον πειραματισμό και την καινοτομία του σκηνοθέτη. Σε αυτό, αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Κώστας Γαβράς απάντησε ότι αντίστοιχη επιφυλακτικότητα υπήρξε και στην περίπτωση του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, επειδή «ήταν κάτι καινούριο».
Στο περιθώριο του Φεστιβάλ των Καννών το 2015, ο πρωταγωνιστής της ταινίας Colin Farrell σχολίασε ότι αυτό που τον τράβηξε στα γραπτά του Ευθύμη Φιλίππου και του Λάνθιμου είναι η διαφορετική προσέγγισή τους στη ανθρώπινη κατάσταση. Για τον «Αστακό» εξήγησε ότι είναι μια ταινία που εξετάζει την ουσία της μοναξιάς και τους τρόπους που προσπαθούμε να την αποφύγουμε. Όλα αυτά πάντοτε φιλτραρισμένα μέσα από τον αναλυτικό και σουρεαλιστικό κόσμο που πλάθουν οι σεναριογράφοι. Αυτό είναι άλλωστε και κάτι που τον προσέλκυσε στον Λάνθιμο και τον Φιλίππου, η δυνατότητα να κατασκευάσουν ολόκληρους κόσμους.
Για τη συμπρωταγωνίστρια του Farrell, Rachel Weisz η ταινία αφορά κατά βάση τις ιδεολογίες, την κοινωνική συμβατικότητα και τρόπους κατά τους οποίους μπορεί κανείς να εναντιωθεί σε αυτά. Αναπόφευκτα, όπως σημειώνει σε συνέντευξή της στην Telegraph, η επανάσταση από μόνη της γίνεται αίρεση στην οποία πρέπει να συμμορφωθεί ο επαναστάτης, οπότε προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο πραγματικά μπορεί κάποιος να κάνει νέες σκέψεις. Ο σκοτεινός και παράλογος κόσμος που καταφέρνουν να πλάσουν οι δημιουργοί του «Αστακού» συχνά δίνει την εντύπωση μιας δυστοπίας. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης είχε σχολιάσει στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου ότι προτιμά να αφήνει το τέλος των ταινιών του ανοιχτό στον θεατή, να το ερμηνεύσει όπως εκείνος θέλει. Αυτή η ασάφεια στο τέλος δίνει τη δυνατότητα στον θεατή να μάθει κάτι για τον εαυτό του, ανάλογα το πώς αποφασίζει ότι τελειώνει η ταινία.
Ο «Κυνόδοντας» του 2009 έχασε το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας από το «Ίσως, Αύριο!» της Susanne Bier, αλλά φέτος ο Λάνθιμος και ο Φιλίππου θα βρίσκονται ξανά στο Λος Άντζελες για ένα βραβείο. Ενδεχομένως, αν δεν ήταν το «Manchester By The Sea» και το «La La Land» συνυποψήφιες ταινίες, οι bookmakers να ήταν πιο γενναιόδωροι με τα προγνωστικά τους. Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι ταινία των Λάνθιμου και Φιλίππου βρίσκεται ξανά υποψήφια για ένα Όσκαρ δείχνει ότι η δουλειά τους αναγνωρίζεται και ότι το μέλλον τούς ανήκει.
Μη χάσετε στα Novacinema αποκλειστικά μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες που ξεχωρίζουν στο box office, αλλά και που διακρίνονται σε μεγάλα βραβεία (La La Land, Aστακός).
Επιμέλεια: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ / [email protected]