Οργανώνουμε ένα ταξίδι στη Θεσσαλονίκη παίρνοντας μαζί για συντροφιά το μυθιστόρημα «Θεοί από στάχτη» της Πασχαλίας Τραυλού από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Περίπου 500 χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας, η Θεσσαλονίκη αποζημιώνει τους ταξιδιώτες, αυτούς που θέλουν να τριγυρίσουν, να εξερευνήσουν, να γνωρίσουν την αρχαία, αλλά και τη σύγχρονη πλευρά της, να διασκεδάσουν, να χαλαρώσουν και όλα αυτά με τη συνοδεία από ένα δροσερό, θαλασσινό αεράκι. Αν ο δρόμος σας βγάλει μέχρι την ατμοσφαιρική και μοναδική συμπρωτεύουσα, δείτε τους έξι σταθμούς που δεν πρέπει να παραλείψετε από τις βόλτες σας εκεί. Για τις ώρες της χαλάρωσης, διαβάστε το απόσπασμα από ένα καινούριο βιβλίο που η ιστορία του θα ταιριάξει ιδανικά με τον προορισμό. Ο λόγος για το «Θεοί από στάχτη» των εκδόσεων Διόπτρα και την πορεία δυο προσφύγων από τη Θεσσαλονίκη του 1914.

Έξι ιστορικοί σταθμοί στη Θεσσαλονίκη 

Επίσκεψη στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης που ιδρύθηκε το έτος 2001 και στεγάζεται σε παλαιά εμπορική στοά της Ισραηλιτικής Κοινότητας. Σκοπός του είναι η συγκέντρωση των τεκμηρίων και κειμηλίων που δεν καταστράφηκαν στο Ολοκαύτωμα, η διατήρηση της μνήμης των θυμάτων και η έρευνα για την υπερδισχιλιετή παρουσία των εβραίων στη Θεσσαλονίκη. Στον πρώτο όροφο εκτίθεται η ιστορία της εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη από την ίδρυση της μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ στον ίδιο όροφο παρουσιάζεται και η καθημερινή των Εβραίων της πόλης. 

Βόλτα στο Λευκό Πύργο, στο σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, το πιο χαρακτηριστικό μνημείο της και ό,τι έχει σωθεί από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωσή της. 

Πέρασμα από την εκκλησία Αγίου Δημητρίου που είναι αφιερωμένη στον πολιούχο της πόλης.  Έχει υποστεί  δύο φορές καταστροφή, από πυρκαγιά τον 7ο αιώνα και το 1917, ενώ το διάστημα 1493-1912 μετατράπηκε σε τζαμί. 

Περιπλάνηση στην Άνω Πόλη, την περιοχή που εκτείνεται γύρω από τα Κάστρα της Θεσσαλονίκης και ξεχωρίζει σημαντικά από το τσιμέντο της υπόλοιπης πόλης με τη Μονή Βλατάδων χτισμένη εκεί όπου ο Άγιος Πέτρος κήρυττε και το Γεντί Κουλέ, ή αλλιώς Επταπύργιο, φρούριο που λειτουργούσε ως φυλακή μέχρι το 1988.

Χαλάρωση στην πλατεία Ναυαρίνου, εκεί όπου συρρέει ο φοιτητόκοσμος της Θεσσαλονίκης, δίνοντας ρυθμό σε ένα από τα πιο «ζωντανά» κομμάτια της πόλης. 

Βόλτα στην Επανομή, νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης, σε απόσταση περίπου 25 χιλιομέτρων από το κέντρο για να ξεφύγετε λίγο από τη φασαρία της πόλης και να βρεθείτε σε μια όμορφη παραλία με άμμο και γαλάζια σημαία, με διάφορα cafe και bar στην περιοχή για να σας ξεκουράσουν ή να σας διασκεδάσουν. Εδώ, αλλά και σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης, θα βρείτε ήσυχες γωνιές που θα σας επιτρέψουν να ξεκουραστείτε, να χαλαρώσετε και να χαθείτε στον κόσμο που φτιάχνει για τους αναγνώστες της στο καινούριο της μυθιστόρημα, «Θεοί από στάχτη», η Πασχαλία Τραυλού. Προς το παρόν, διαβάστε το απόσπασμα του βιβλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα. 

Konstantinos Tsakalidis / SOOC

«Εγώ μονάχα ήξερα πότε ακριβώς θα έφευγε ο θείος Πάκης. Μαζί κατεβήκαμε εκείνη τη μέρα ως την πλατεία Ελευθερίας κι έπειτα πήραμε το τραμ ως τον σταθμό του Μπεχτσινάρ για να ανέβει στο τρένο με προορισμό την Αθήνα και έπειτα στο λεωφορείο της γραμμής για Πειραιά, όπου είχε πιάσει λιμάνι το Βασιλεύς Κωνσταντίνος. Τον γυλιό του τον είχε κρυμμένο στο αποθηκάκι της αυλής μια εβδομάδα πρωτύτερα και έλεγχε κάθε τρεις και λίγο το περιεχόμενο για να βεβαιωθεί πως είχε βάλει όλα όσα χρειαζόταν και όσα θα έκανε καιρό να ξαναδεί. Φωτογραφίες της μητέρας και δικές μου, άφθονα λευκά χαρτιά, χοντρές φανέλες και παντελόνια από κάμποτο για να αντιμετωπίσει το κρύο του καραβιού, καραμέλες βουτύρου που του άρεσαν και μπόλικες κούτες τσιγάρα μιας και από μικρός ήταν θεριακλής κι ας τον κατσάδιαζε άσχημα η αδερφή του όποτε έμπαινε στην ντουμανιασμένη του κάμαρα. Ήξερε εξάλλου πως τα βράδια στην πλώρη που η ματιά του θα πλανιόταν στο απέραντο γαλάζιο και η νοσταλγία θα έπαιρνε το πάνω χέρι, θα ήταν ασήκωτος ο σεβντάς για τη στεριά, κι ας δήλωνε κεραυνοβόλα ερωτευμένος με τη θάλασσα. Το τσιγάρο θα του παραστεκόταν τότε, φιλαράκι πιστό που θα αφηνόταν για χάρη του στη φωτιά και θα έντυνε με τις τολύπες του τη γύμνια των αναμνήσεων. Μες στο τραμ, λοιπόν, κοιτούσαμε στα κλεφτά ο ένας τον άλλο, δίχως να ανταλλάσσουμε λέξη. Πότε πότε πιέζαμε τα σφραγισμένα στόματά μας να ψελλίσουν ένα αστείο άλλοτε για τη χοντρή κυρία με τον ταυρίσιο σβέσκο που καθόταν μπροστά μας και άλλοτε για τον τύπο που έμοιαζε με κουτσαβάκι της παλιάς Αθήνας. Κοιτούσα τον Πάκη σκυθρωπό και αμίλητο και αναρωτιόμουν σε ποιον θα έλεγα τώρα τα μυστικά μου και σε ποιον θα πρωτόπαιζα τα τραγούδια που σκάρωνα κρυφά από γονείς και δασκάλους μιας και η μουσική μου δεν έμοιαζε με τα ακούσματα του ωδείου ούτε με εκείνα του κρατικού ραδιοφώνου.Ο Αλμπέρτο κρατούσε ανεξήγητες αποστάσεις από μένα εκείνο τον καιρό, παγώνοντας κάπως την παλιά μας φιλία. Ήταν κλεισμένος στον εαυτό του και μου μιλούσε μονάχα για τα καμώματα του Μεταξά ή για τα αγαπημένα του αναγνώσματα. Μου αράδιαζε αμέτρητους τίτλους μελαγχολικών συγγραφέων που ζουν τις περιπέτειες των ηρώων τους όντας δειλοί να ζήσουν τη δική τους ζωή. Έτσι ακριβώς μου αιτιολόγησε ο ίδιος τη σχεδόν εμμονική του προσήλωση στο αδιάλειπτο διάβασμα: «ταυτίζομαι, μου είπε, με τις ξένες ζωές ψάχνοντας το κουράγιο που μου λείπει για να ζήσω τη δική μου…» Παράξενα λόγια, μα την αλήθεια! Έψαχνε στ’ άψυχα χαρτιά και στο παράδειγμα πλασμάτων που δεν υπάρχουν το κουράγιο που του έλειπε… Με εκνεύριζε απίστευτα το φέρσιμό του. Με πλήγωνε η σιωπή ή οι υπεκφυγές του όποτε προσπαθούσα να τον ξεψαχνίσω. Μα ήμουν σίγουρη πως θα ερχόταν η στιγμή και θα μάθαινα τι έφταιγε για τη βασιλεμένη χαρά στο βλέμμα του».

Το βιβλίο
Η Ροζαλία Σεφεριάδη, κόρη του Αρίστου και της Ελπινίκης, που κατέφυγαν πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη το 1914, είναι μια κοπέλα διαφορετική από εκείνες της γενιάς της. Aδιαφορεί για τα τετριμμένα κοριτσίστικα όνειρα και οραματίζεται μουσικές σπουδές στο Παρίσι, παρόλο που τα σύννεφα του ναζισμού σκιάζουν ήδη την Ευρώπη.
Κρύβοντας χρόνια ολόκληρα ένα εφημεριδόφυλλο με τη φωτογραφία του νεαρού μαέστρου Ανατόλ Κοβάλσκι, παίρνει την τύχη στα χέρια της όταν λαμβάνει ένα γράμμα από τη Γαλλία. Παιδική φίλη με τον Αλμπέρτο Μαλάχ, γιο του εύπορου βιβλιοπώλη της εβραϊκής κοινότητας, ο οποίος βιώνει την προσωπική του τραγωδία, θα καταστρώσει ένα ραδιούργο σχέδιο για να περιφρουρήσει τα μυστικά και των δυο τους. Χάρη σε αυτό το σχέδιο η Ροζαλία και ο Ανατόλ θα ανταμωθούν...
Τι θα προκύψει από τη μοιραία γνωριμία τους; Ποιο ρόλο θα παίξει στη σχέση τους ο Γαλλοεβραίος ζωγράφος Ζαν Πιερ Λαρούζ και ποιος είναι στ’ αλήθεια ο Κοβάλσκι; Το πρώτο βιβλίο μιας συγκλονιστικής ιστορίας για τον ρατσισμό και τον έρωτα, την τέχνη και την τόλμη της ζωής, την προκατάληψη και την ελευθερία μέσα στις στάχτες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου