Ταξίδι σε τέσσερις «χαμένες» πόλεις

vijayanagara-india
ΔΕΥΤΕΡΑ, 20 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023

«Άνθισαν» στο παρελθόν, αλλά στη συνέχεια ξεχάστηκαν, με κάποιες να παραμένουν ζωντανές στη λογοτεχνία, ενώ άλλες να έχουν ξεχαστεί τελείως. Πάμε να τις (ξανα)ανακαλύψουμε;

Vijayanagara, Ινδία
Το 1799, ο σκωτσέζος αξιωματικός, Colin Mackenzie, βρισκόταν στο οροπέδιο Ντέκκαν στη νότια Ινδία, όταν εντόπισε κάποια αρχαία ερείπια. Είχε ακούσει φήμες για τη χαμένη πόλη Vijanyangara, αλλά δεν ήταν σίγουρος για το τι ακριβώς είχε ανακαλύψει και σίγουρα δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι κοίταζε τα ερείπια μιας μεγάλης αυτοκρατορίας του 14ου αιώνα. Η αυτοκρατορία Vijanyangara ήταν διάσημη για την εκπληκτική της αρχιτεκτονική και η πόλη υπήρξε αρκετά πλούσια, με τους κατοίκους να ανταλλάσουν στην αγορά διαμάντια και ζαφείρια, με την ίδια ευκολία που έκαναν με τα... λαχανικά. Κατά το 1565, ένας πόλεμος κατέστρεψε την πόλη και οδήγησε στην εγκατάλειψή της. Σήμερα, τα απομεινάρια της είναι μέρος της του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς του Hampi της UNESCO στην Vijayanagara στην πολιτεία της κεντρικής Karnataka, με highlights τα τεράστια σκαλιά στην αίθουσα του ακροατηρίου και τα μονοπάτια για τους στάβλους ελεφάντων.

Πομπηία, Ιταλία
Το 1748, ο Δούκας της Νάπολι έχτιζε καλοκαιρινό παλάτι 24 χιλιόμετρα νότια της πόλης, στη δυτική ακτή της Ιταλίας. Καθώς οι εργάτες έσκαβαν, βρέθηκαν μπροστά σε ένα εκπληκτικό θέαμα: κτίρια και δρόμοι μιας χαμένης πόλης, η οποία δεν ήταν άλλη από την Πομπηία, που καταστράφηκε από την έκρηξη του Βεζούβιου στις 24 Αυγούστου το 79 μ.Χ. Κατά τη βικτωριανή εποχή, πολλοί επισκέπτονταν τη μυστηριώδη πόλη, με ολοένα και περισσότερα να αποκαλύπτονται. Βρέθηκε ένα τεράστιο αμφιθέατρο, μια αγορά, δρόμοι, μαγαζιά, σπίτια και οίκοι ανοχής. Την ημέρα της έκρηξης, χιλιάδες άνθρωποι παγιδεύτηκαν και πέθαναν από δηλητηρίαση λόγω αερίων πριν καούν, αφήνοντας αποτυπώματα στις στάχτες. Η Πομπηία σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα του κόσμου, με το 2018 να σημειώνει 2,5 εκατομμύρια επισκέψεις, ενώ οι ανασκαφές συνεχίζονται, με μεγάλο μέρος της πόλης να μένει ανεξερεύνητο. Από το 1997 ανήκει στη λίστα Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco.

Caral, Περού
Ο Αμερικανός ιστορικός Paul Kosok είχε γοητευτεί από τους αρχαίους οικισμούς και αφιέρωσε πολύ χρόνο μελετώντας το Περού. Όσο βρισκόταν εκεί το 1948, έκανε μια σπουδαία ανακάλυψη, ανακαλύπτοντας τα ερείπια μιας χαμένης πόλης, περίπου 200 χιλιόμετρα βόρεια της Λίμα. H αρχαιολόγο Ruth Shady εκτίμησε ότι τα ερείπια χρονολογούνται 5 χιλιάδες χρόνια πριν, αποτελώντας την πιο παλιά πόλη στην Αμερική. Κάποτε φιλοξενούσε 3 χιλιάδες κατοίκους προ-Ίνκα και βρισκόταν ήδη σε ακμή όταν χτίζονταν οι Πυραμίδες της Αιγύπτου. Στην έκταση αυτή βρέθηκαν ναοί, πλατείες, αμφιθέατρο και σπίτια, ενώ η πόλη φαίνεται πως ήταν ήσυχη, χωρίς στοιχεία όπλων ή πολέμων. Εγκαταλείφθηκε το 2000 π.Χ. και μπήκε στη λίστα της UNESCO το 2009.

Tanis, Αίγυπτος
Αν έχετε δει την ταινία «Ιντιάνα Τζόουνς: Οι κυνηγοί της Χαμένης Κιβωτού», τότε θα γνωρίζετε την μυθοπλαστική έκδοση του Tanis. Και στην πραγματικότητα, όμως, η ιστορία της πόλης είναι εξίσου εκπληκτική με την κινηματογραφική της εκδοχή. Το 1939, η ομάδα του Pierre Montet έκανε ανασκαφές 160 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Καΐρου, ψάχνοντας μια πόλη ονόματι Zoan, στην οποία κατά τη Βίβλο είχε βρεθεί ο Μωϋσής ως μωρό. Ο Montent ανακάλυψε τεράστιους ναούς, αστικά συγκροτήματα και αίθουσες τα οποία ανήκαν στην Tanis, που κάποτε αποτέλεσε πρωτεύουσα της αρχαίας Αιγύπτου. Τα πρώιμα κτίριά της χρονολογούνται γύρω στο 1000 π.Χ. με τον Ναό Amun (βασιλιάς των θεών)  να περιτριγυρίζεται από ένα τείχος, σπίτια και δρόμους. Στη συνέχεια, όμως, επήλθε η παρακμή του και με τα χρόνια θάφτηκε στην άμμο.