Προσπαθήσαμε να χωρέσουμε το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων στην εσχατιά του Αιγαίου σε 3 μέρες και (μάλλον) τα καταφέραμε.

Μοιάζει mission impossible -και είναι. Η Κάρπαθος δεν είναι από τα νησιά που πας για ένα Σαββατοκύριακο, χαλαρώνεις στην παραλία κι επιστρέφεις στην καθημερινότητα φορτισμένος και αναζωογονημένος. Γίνεται κι αυτό, αλλά έτσι δεν ξετυλίγεται η πραγματική εμπειρία της Καρπάθου, η οποία πράγματι, έχει πολλά να επιδείξει. Γιατί, όπως καταλαβαίνετε, ένα νησί με πάνω από 6,5 χιλιάδες μόνιμους κατοίκους, δώδεκα χωριά ορεινά και παραθαλάσσια, ένα bonus νησάκι στη βόρεια μύτη της και 160 χιλιόμετρα ακτογραμμή χρειάζεται χρόνο και οργάνωση. Με λίγη καλή θέληση, όμως, τα καταφέραμε και είδαμε όσο περισσότερα πράγματα γινόταν, ώστε να έχουμε μια ολοκληρωμένη άποψη.

Εκεί ψηλά στην Όλυμπο
Η παράδοση των νησιών ξεκινάει από τα χωριά και αν μη τι άλλο, το νησί αυτό έχει μπόλικη, η οποία σίγουρα υπάρχει συσσωρευμένη στην Όλυμπο. Σας προτείνουμε, όμως, να μην παραλείψετε και τα υπόλοιπα, λιγότερο φημισμένα χωριά, καθώς όλα έχουν το δικό τους κομμάτι στο νησιώτικο αυτό παζλ. Η ξακουστή Όλυμπος, λοιπόν, είναι από αυτά τα μέρη που επιβεβαιώνουν ότι τα ωραία έρχονται μετά από κόπο. Κι όταν λέμε κόπο, εννοούμε περίπου 1 ώρα οδήγηση (αν δεν χαθείτε) σε έναν δρόμο που θέλει προσοχή, καθώς υπάρχουν κατολισθήσεις και μερικά κοπάδια με κατσίκες που μπορεί να κάνουν τη βόλτα τους και να ανακόψουν την πορεία σας. Γι’ αυτό θα σας συνιστούσαμε να πάτε νωρίς και να αποφύγετε τη βραδινή διαδρομή, ειδικά αν είστε κουρασμένοι. Φτάνοντας θα δείτε το άγαλμα της μάνας Ολυμπίτισσας να αγναντεύει πάνω στο πεζούλι, ενώ θα έχετε μια πρώτη άποψη του χωριού, το οποίο ξεδιπλώνεται και είναι όντως πανέμορφο και –αυτή την εποχή τουλάχιστον- πολύ ήσυχο. Τα σπίτια του είναι παραδοσιακά, πολλά εγκαταλελειμμένα, τα στενά του γραφικά, με τουριστικά μαγαζιά με Ολυμπίτισσες να φορούν τις παραδοσιακές τους φορεσιές –μην εκπλαγείτε αν σας φορέσουν το μαντήλι- και στην κεντρική του πλατεία, σας περιμένει μια εκκλησία του 8ου αιώνα, η Κοίμηση της Θεοτόκου, στο προαύλιο της οποίας θα βρείτε τον παπα-Γιάννη, που σίγουρα θα είναι πρόθυμος να σας πει την ιστορία της και να σας δείξει την αλληλουχία των αγιογραφιών της. Στο χωριό υπάρχουν και όχι ένας, ούτε δύο, αλλά 83 μύλοι που μπορείτε να επισκεφτείτε. Αν είστε τυχεροί και βρεθείτε σε γλέντι, θα μπορείτε να πείτε ότι ζήσατε την εμπειρία ολοκληρωμένη, με τη λύρα, το λαούτο και την τσαμπούνα να δίνουν την ψυχεδελική μελωδία, τον γηραιότερο να λέει το τραγούδι και να υποδεικνύει το θέμα, από το οποίο δεν πρέπει να ξεφύγει κανείς, και τον χορό να στήνεται για ώρες, ακόμη και μέρες, επιδεικνύοντας τη γυναίκα (το καθεστώς εκεί, άλλωστε είναι μητριαρχικό). Εμείς πήραμε μια γεύση… ψυχεδέλειας με τη βοήθεια του αντιδημάρχου βόρειας Καρπάθου, λαουτιέρη και τεχνίτη λύρας, κύριου Νίκου Νταή, που έπαιξε για εμάς μαζί με τον συντοπίτη του. Πίσω από την εκκλησία, στο εστιατόριο-café της πλατείας, αλλά και σε άλλα σημεία του χωριού, όπως το εκκλησάκι του Χριστού στην ανατολική πλευρά του χωριού, μπορείτε να αράξετε περιμένοντας τον ήλιο να δύσει. Όποιο και να επιλέξετε, το Instagram θα πάρει φωτιά.

Τουρ στα χωριά
Αν κάτι σας προτείνουμε με σιγουριά στην Κάρπαθο, είναι να εξερευνήσετε όσο περισσότερα χωριά μπορείτε, να γνωρίσετε τους ανθρώπους τους και να τα περπατήσετε. Το καθένα έχει το δικό του χρώμα, τη δική του ιστορία και σίγουρα θα βρείτε το δικό σας αγαπημένο. Εμάς μας άρεσε πολύ το Μεσοχώρι στο οποίο μας ξενάγησε η γλυκιά Ευγενία, περίπου 30 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, τα Πηγάδια, με στενά σοκάκια, φαρδιά σκαλοπάτια και υπέροχη θέα στη θάλασσα. Όσοι βρίσκεστε στην αναζήτηση του καλύτερου δειλινού, πιάστε μια θέση στο café Skopi, πιείτε μια λεμονάδα, αφήστε την υπογραφή σας στο φράχτη του και απολαύστε τα χρώματα στον ουρανό. Στο ορεινό χωριό Όθος, το οποίο είναι και το ψηλότερο της Καρπάθου με υψόμετρο 510 μέτρα, θα κάνετε οπωσδήποτε μια στάση στο Λαογραφικό Μουσείο, όπου η εξαιρετική κυρία Δέσποινα Σκούλου θα σας δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το συγκλονιστικό καρπάθικο σπίτι που θα διαβάσετε πιο κάτω. Το Απέρι υπήρξε η προηγούμενη πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το ’60 και απέχει μόλις 8 χιλιόμετρα από την πόλη για μια βόλτα στο Πάνω Απέρι και τα αρχοντικά του, ενώ από τις Πυλές, το μικρότερο πληθυσμιακά χωριό στα δυτικά, θα περάσετε οπωσδήποτε για να επισκεφτείτε το Υπαίθριο Αγροτικό Μουσείο. Ο ευγενικός κύριος Γιάννης Λαχανάς, γεωπόνος, μας εξήγησε τα πάντα για την αγροτική ζωή, προτού μας κεράσει ούζο και ψιλοκούλουρα με θέα τη θάλασσα από ψηλά, ενώ η κυρία Βένα Καμαράτου, πρόεδρος της Κοινότητας, μας πήγε μια βόλτα στα στενά του «χωριού των δασκάλων», το οποίο είναι πολύ γραφικό και ήσυχο. Πολύ κοντά στα Πηγάδια είναι και οι Μενετές, το μεγαλύτερο χωριό της Καρπάθου, με καρτ-ποσταλική θέα στο χωριό από την εκκλησία της Παναγιάς, το οποίο έχει και ιστορική σημασία, καθώς εκεί ξεκίνησε η ιστορική Επανάσταση της 5ης Οκτωβρίου 1944, όπου μετά από 650 χρόνια, το νησί ξεσηκώθηκε ενάντια στην Κατοχή. Περπατήστε στον κεντρικό δρόμο του αμφιθεατρικού χωριού, καλημερίστε του ντόπιους και κάντε μια στάση για πανέμορφα, χειροποίητα σουβενίρ στο Bonendis Art Center, των καλλιτεχνών Παναγιώτη Ανεζίρη και Πόπης Χατζηδάκη. Τελευταία μας στάση ήταν το χωριό Αρκάσα, στο οποίο μας υποδέχτηκε η Μαρία Κυριακάκη, ένα παραθαλάσσιο χωριό 16 χιλιόμετρα από τα Πηγάδια, με πολύ όμορφο εσωτερικό, καταπράσινο, με τα μοναστήρια της Αγίας Σοφίας και της Υπαπαντής και τον λόφο Παλαιόκαστρο όπου θα δείτε τα λείψανα της αρχαίας Αρκεσίας.

Το καρπάθικo σπίτι
Το καρπάθικο ή «μεγάλο» σπίτι είναι από μόνο του μια ξεχωριστή ενότητα στην Κάρπαθο, το οποίο είναι συγκλονιστικό για δύο λόγους: αφενός γιατί διατηρείται για πάνω από έναν αιώνα και αφετέρου γιατί κάθε σπίτι στην Κάρπαθο, διατηρεί αυτό το χώρο των προπάππων αλώβητο, συντηρώντας ουσιαστικά ο καθένας ένα μουσείο στο σπίτι του. Κι όσο λιτό φαίνεται απ’ έξω, τόσο πλούσια διακοσμημένο είναι στον εσωτερικό χώρο. Χαρακτηριστικό του είναι ο σοφάς, ένα μεγάλο ξύλινο πατάρι-κρεβάτι με ξυλόγλυπτα κάγκελα, όπου κοιμούνταν στη σειρά τα παιδιά (τα οποία μπορεί να ξεπερνούσαν και τα 10) και το ζευγάρι, το οποίο στο κάτω μέρος του είχε αποθηκευτικό χώρο για το λάδι, το σιτάρι κ.ο.κ., τον λεγόμενο αποκρίατο, ενώ παντού γύρω γύρω υπάρχουν απλωμένα υφαντά, ξύλινα ράφια με πιάτα και κρεμασμένες ασπρόμαυρες φωτογραφίες με τους προγόνους. Περιμετρικά του χώρου είναι τοποθετημένες καρέκλες διαδοχικά για τους καλεσμένους, με ένα τραπέζι στη γωνία και η συνολική εμπειρία είναι πραγματικά ένα ταξίδι στο χρόνο και την παράδοση. Το καρπάθικο σπίτι θα το δείτε με λεπτομέρεια στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού Όθος, αλλά και σε όποιο σπίτι της Καρπάθου σας ανοίξει την πόρτα του.

Πού θα απλώσετε την ψάθα σας
Εκτός από την παράδοση, η Κάρπαθος φημίζεται και για τα κρυστάλλινα νερά της, τα οποία δεν θα δυσκολευτείτε να τα βρείτε. Υπάρχουν παραλίες για όλα τα γούστα, ήρεμες, με κύμα, για wind-surf, για ηλιοθεραπεία, οργανωμένες, απομονωμένες… Σε όσες παραλίες προλάβαμε να επισκεφτούμε, τα νερά ήταν περίπου τα ίδια, κρυστάλλινα, δροσερά λόγω εποχής και με υπέροχο γαλαζοπράσινο χρώμα. Στα ανατολικά, θα βρείτε την ξακουστή Άπελλα, η οποία «κυκλοφορεί» ως η πιο εξωτική, ενώ συμπαθητική είναι και η Κυρα Παναγιά στην ίδια πλευρά, με το χαρακτηριστικό εκκλησάκι. Η παραλία Διακόφτης βρίσκεται προς το αεροδρόμιο και είναι επίσης αγαπημένη των ντόπιων, χωρίς ξαπλώστρες και ομπρέλες, ενώ στην Αμμοπή θα βρείτε πολλές γαλαζοπράσινες, οργανωμένες παραλίες με άμμο, με πολύ κόσμο τις περιόδους αιχμής. Μια βουτιά θα κάνετε και στον Λευκό, το επίνειο του Μεσοχωρίου, οργανωμένη παραλία που δεν θα σας λείψει τίποτα, και που «κρύβει» στο πάνω μέρος της ένα σπήλαιο με σκαλιστά σπίτια, που δεν γνωρίζουν πολλοί. Από την πλευρά της Αρκάσας, θα βουτήξετε στον Άγιο Νικόλαο ή το Φοινίκι, οργανωμένες παραλίες με beach bar, ενώ κοντά στην Όλυμπο, θα πάτε μια βόλτα στο παραθαλάσσιο χωριό Διαφάνι που αποτελεί και δεύτερο λιμάνι της Κρπάθου ή στην παραλία του Αγίου Μηνά στο δρόμο προς την Όλυμπο. Οι δεινοί εξερευνητές, μπορείτε να κάνετε και μια ημερήσια απόδραση στο νησάκι Σαρία στα βόρεια της Καρπάθου, όπου μπορείτε να συνδυάσετε μπάνιο, πεζοπορία και αρχαία, παίρνοντας το καραβάκι από τα Πηγάδια ή το Διαφάνι.

Τοπικές λιχουδιές
Πεινάσατε έπειτα από όλα αυτά; Στην Κάρπαθο σας περιμένουν οι τοπικές μακαρούνες, ένα είδους χειροποίητου ζυμαρικού από αλεύρι και νερό που συνδυάζουν με τσιγαριαστά κρεμμύδια, ενώ βγάζουν και ένα τοπικό τυρί, το μανούλι, το οποίο είναι πολύ αρμυρό, βγάζει μια κατσικίσια μυρωδιά και έχει έντονη γεύση. Η Κάρπαθος φημίζεται και για το αρωματικό θυμαρίσιο μέλι της, ενώ μια ξεχωριστή λιχουδιά για να δοκιμάσετε είναι η σησαμόμελη, γλυκό με μέλι και σουσάμι σε μπουκιές, που δοκιμάσαμε από τον Σύλλογο Γυναικών στις Πυλές. Τα ψιλοκούλουρα, τραγανά κουλούρια με σουσάμι και μπαχαρικά είναι επίσης must για σνακ, ενώ από πίτες προτιμούν τη λαχανόπιτα. Για επιδόρπιο δοκιμάστε καρπάθικο μπακλαβά που τηγανίζεται στο λάδι, φτιάχνεται με λάδι αντί για βούτυρο και μελώνεται, με πασπάλισμα τριμμένη μαστίχας στο τέλος.

Πού να μείνετε
Τα Πηγάδια είναι η πρωτεύουσα του νησιού με ό,τι αυτό συνεπάγεται, δηλαδή καταστήματα, super-market, ξενοδοχεία, bar κ.ο.κ. Ωστόσο, αν προτιμάτε ένα πιο γραφικό και ήσυχο μέρος, αλλά σε κοντινή απόσταση, θα σας προτείναμε την Αρκάσα, η οποία μπορεί να αποτελέσει ορμητήριό σας για τα χωριά του νότου, σε μια πιο ήρεμη και νησιώτικη διάθεση.

Πώς να πάτε
Με το αεροπλάνο η πτήση διαρκεί 1 ώρα και οι τιμές εισιτηρίων τη θερινή περίοδο ξεκινούν από 55 ευρώ. Με το πλοίο μπορεί να κάνετε από 22 ώρες και πάνω από το λιμάνι του Πειραιά, που σημαίνει ότι θα έχετε αρκετό χρόνο να οργανώσετε τις διακοπές σας στο νησί (τις φετινές, αλλά και τις επόμενες) εντός πλοίου.

ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΑΣΩΝΗ
[email protected]