Το νησί της Αποκάλυψης είναι ένας από τους iδανικότερους προορισμούς για τον εορτασμό του Πάσχα. Η Πάτμος, όπου ο ευαγγελιστής Ιωάννης έγραψε το βιβλίο της Αποκάλυψης, έχει αυτές τις μέρες την τιμητική της.

Δεν υπάρχει καλύτερο μέρος για τους θρησκευτικούς εορτασμούς του Πάσχα, από ένα νησί με μεγάλη και ιδιαίτερη θρησκευτική παράδοση. Μιλάμε για την Πάτμο, το νησί της Αποκάλυψης, το μέρος όπου το 94 ή 95 μ.Χ., ο ευαγγελιστής Ιωάννης συνομίλησε με το Θεό κι εκείνος του αποκάλυψε το προφητικό βιβλίο της Αποκάλυψης!

Η Πάτμος είναι ένα θρησκευτικό κέντρο με παγκόσμιο ενδιαφέρον, για το Σπήλαιο της Αποκάλυψης και την Μονή του Αγίου Ιωάννη που δεσπόζει σε όλο το Αιγαίο, για τα ανεκτίμητα έργα και κειμήλια της βυζαντινής τέχνης, για τα μοναστήρια της, για τις θρησκευτικές της παραδόσεις και το κλίμα κατάνυξης που επικρατεί στο νησί τις ημέρες του Πάσχα, για τα σπήλαια και τη νησιωτική ομορφιά της.

Τα πρώτα συναισθήματα που δημιουργούνται στον επισκέπτη του νησιού είναι θαυμασμός και αγαλλίαση. Πρόκειται για ένα μέρος ήρεμο, όπου συνυπάρχουν αρμονικά βραχώδεις λόφοι και κοιλάδες, λιβάδια και πανέμορφες δαντελωτές ακρογιαλιές, φυσικά λιμάνια και ακρωτήρια.

Η Σκάλα είναι το λιμάνι του νησιού και ο μεγαλύτερος οικισμός του, εκεί όπου υπάρχει και η πιο έντονη ζωή. Είναι επίσης το σημείο εκκίνησης για εκδρομές στα γύρω νησιά. Ένας ανηφορικός δρόμος, συνδέει τη Σκάλα με τη Χώρα, την πρωτεύουσα του νησιού, έναν μεσαιωνικό οικισμό που βρίσκεται κάτω από το Καστρομονάστηρο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Η αρχιτεκτονική της Χώρας είναι μοναδική, με τα λευκά αρχοντικά και τα νησιώτικα σπίτια συγκεντρωμένα με έναν γραφικό τρόπο κάτω από το μοναστήρι, με στενά σοκάκια, λιθόστρωτες αυλές, παραδοσιακές ταβέρνες και μοντέρνα καταστήματα. Σημειωτέον, στη Χώρα δεν επιτρέπονται οχήματα, γεγονός πολύ σημαντικό για την ηρεμία και την ομορφιά του τόπου.

Τα πασχαλινά έθιμα

Το Πάσχα είναι μια ξεχωριστή εμπειρία, στην Πάτμο. Από την Κυριακή των Βαΐων, ο στολισμός των εκκλησιών, το γιορτινό τραπέζι και η θρησκευτικές παραδόσεις, εντάσσουν τον επισκέπτη στο πασχαλινό κλίμα.

Ολόκληρη η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μοναδική στην Πάτμο, ιδιαίτερα για όσους παρακολουθήσουν όλες τις λειτουργίες στο ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη, που είναι χτισμένο στη σπηλιά που αποτέλεσε το ασκητήριο του Ευαγγελιστή.

Το έθιμο όμως που κάνει το Πάσχα στην Πάτμο ξεχωριστό, είναι η τελετή του Νιπτήρα, το πρωί της Μ. Πέμπτης στην πλατεία του Δημαρχείου, το οποίο αποτελεί την αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου: ο Ηγούμενος, όπως ακριβώς ο Ιησούς, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών που κάθονται γύρω από τη μεγάλη εξέδρα, όπως οι μαθητές στο Μυστικό Δείπνο. Έπειτα κατευθύνεται προς τον τόπο της προσευχής, θυμίζοντας στους πιστούς την μετάβαση του Ιησού στον κήπο της Γεσθημανής, όπου παραδόθηκε από τον Ιούδα στους Ρωμαίους στρατιώτες.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, γίνεται η αναπαράσταση της αποκαθήλωσης και το βράδυ της ίδιας ημέρας οι επιτάφιοι από τις εκκλησίες του νησιού περνούν μέσα από τα καλντερίμια και συναντιούνται στις κεντρικές πλατείες της Χώρας και της Σκάλας.

Η Ανάσταση γιορτάζεται βέβαια με ιδιαίτερη λαμπρότητα στο μοναστηριακό συγκρότημα του νησιού, αλλά και στο γυναικείο μοναστήρι του Ευαγγελισμού έξω από τη Χώρα, ενώ την Κυριακή του Πάσχα, το απόγευμα, στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η δεύτερη Ανάσταση κατά την οποία το Ευαγγέλιο διαβάζεται στα Ιταλικά, τα Γαλλικά, τα Ρώσικα, τα Αγγλικά, τα Γερμανικά και τα Σέρβικα, αλλά και στα Αρχαία Ομηρικά Ελληνικά και από τον ηγούμενο μοιράζονται κόκκινα αυγά στους πιστούς.

Την Τρίτη του Πάσχα γίνεται αγιασμός, το προσκύνημα και η λιτάνευση των ιερών λειψάνων και ιερών εικόνων της Μονής Θεολόγου από τον ηγούμενο στην πλατεία Λεβιάς και στη συνέχεια οι ιερείς κάνουν αγιασμό, ο καθένας στα σπίτια της ενορίας του.

Η νησιωτική ομορφιά της Πάτμου

Εκτός από τα πασχαλινά έθιμα και τη θρησκευτική παράδοση, η Πάτμος διαθέτει και σπουδαία φυσική ομορφιά και αξιοθέατα και συμπεριλαμβάνεται στη λίστα παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO ( http://whc.unesco.org/en/list/942 ). Η μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου με τους ανεκτίμητους θησαυρούς της, ο παραδοσιακός μεσαιωνικός οικισμός της Χώρας και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης, αποτελούν από τους βασικούς λόγους, για τους οποίους το νησί έλαβε αυτή τη σημαντική διεθνή διάκριση.

Η Πάτμος διαθέτει επίσης κι άλλα ενδιαφέροντα σπήλαια, όπως αυτό του Κύνωπα, των Αλυκών, της Συκαμιάς, του Απολλού, τα Φουρνάκια και τις Φωκοσπηλιές. Επίσης μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τη λίμνη της Πέτρας, ένα τοπίο μοναδικής φυσικής ομορφιάς, που το χειμώνα φιλοξενεί πλούσια χλωρίδα και πανίδα και να θαυμάσετε τους αρχαίους οικισμούς της Αγροικίας, όπου λέγεται ότι υπήρχε ο ναός του Δία, τον κόλπο της Λάμπης, όπου κάποτε υπήρχε η αρχαία πόλη του Πλατύ Γιαλού και την αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, τη Φόρα, στο λόφο Καστέλι, κοντά στη Σκάλα, όπου τα τείχη της αρχαίας πόλης είναι ακόμη ορατά.

Φυσικά, στο νησί υπάρχουν μαγευτικές παραλίες για όλα τα γούστα: αμμουδιές με καταγάλανα νερά, παραλίες με βότσαλα, οργανωμένες πλαζ ή πιο απομονωμένες, όπως ο Κάμπος, η παραλία του Γροίκου, το Αγριολιβάδι, η παραλία του Μελόι, τα Βάγια, η παραλία της Λάμπης κ.ά.

Πώς θα πάτε: ακτοπλοϊκώς από το λιμάνι του Πειραιά (περίπου 7 ώρες) ή της Ρόδου. Η Πάτμος δε διαθέτει αεροδρόμιο.

Πού θα μείνετε: στο «Kalderimi studios» ( www.kalderimi.com/greek.htm ), λίγα μέτρα από το λιμάνι, πάνω στον πλακόστρωτο δρόμο που πάει για τη Χώρα, στα «Αρχοντικά Ειρήνη» ( www.traditional.gr/index.htm ) με τις πλακόστρωτες αυλές και βεράντες, στην περιοχή Σάψυλα, πέντε λεπτά από τον Γροίκο και δέκα από τη Χώρα και στο «Έπαυλη» ( http://rooms.patmos.eu/studio/anastasiadis-xrisanthos/1 ), στη Χώρα.

ΠΟΠΗ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

[email protected]