Το φιλοδώρημα έχει καθιερωθεί ως μια έμπρακτη ένδειξη ευγνωμοσύνης απέναντι σε κάποιον επαγγελματία που μας εξυπηρέτησε με συνέπεια και σεβασμό. Ποιο είναι όμως το καταλληλότερο ποσό φιλοδωρήματος για κάθε περίσταση;

Πόσες φορές έχετε έρθει σε δύσκολη θέση, όταν πρέπει να δώσετε ένα φιλοδώρημα στον υπάλληλο του ξενοδοχείου που σας μετέφερε τις βαλίτσες στο δωμάτιο ή στο σερβιτόρο που σας έφερε ένα υπέροχο γεύμα μόλις σηκώσατε το τηλέφωνο και δώσατε την παραγγελία σας μέσω room service; Σίγουρα πολλές, θα απαντήσετε και κυρίως αν ταξιδεύετε συχνά, δεν θα είναι λίγες οι φορές που θα έχετε αναρωτηθεί αν το φιλοδώρημα, που μόλις δώσατε είναι πενιχρό ή υπερβολικό.

Και ενώ στη χώρα μας, το ποσό του φιλοδωρήματος προκύπτει μετά από την κλασσική ερώτηση «πόσα να αφήσουμε» μετά από την πληρωμή του λογαριασμού στην ταβέρνα, την καφετέρια ή το εστιατόριο, στο εξωτερικό, τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα σε κάποιο ταξίδι μας, όταν δεν γνωρίζουμε τα έθιμα κάθε χώρας πάνω στο θέμα αυτό.

Τσιγκούνηδες οι Βρετανοί, πιο large οι Αμερικανοί

Ο βασικότερος κανόνας που πρέπει να ακολουθήσετε αναφορικά με το φιλοδώρημα είναι το που βρίσκεστε. Συνήθως, κάθε χώρα έχει τους δικούς της, άγραφους κανόνες, για το φιλοδώρημα, οι οποίοι και μεταφέρονται από στόμα σε στόμα. Έτσι, καλό είναι να γνωρίζουμε από πριν, τι ισχύει στην χώρα που πρόκειται να επισκεφθούμε σχετικά με τους «κανόνες» του φιλοδωρήματος προκειμένου να αποφύγουμε τις «κακοτοπιές».

Αλλά πέρα από τα επιμέρους «έθιμα» κάθε χώρας σχετικά με το φιλοδώρημα, το ποσό που θα μείνει στο τραπέζι μετά από ένα υπέροχο γεύμα, διαφέρει και ανάλογα την εθνικότητα του πελάτη. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Visa, αποκαλύφθηκε, πως οι πιο «τσιγκούνηδες» στο φιλοδώρημα είναι οι Άγγλοι ενώ οι πιο γενναιόδωροι είναι οι Αμερικανοί που δεν εγκαταλείπουν το τραπέζι αν δεν αφήσουν ως… tip, ποσό ίσο με το 15% του συνολικού λογαριασμού!

Ας δούμε, ποιοι είναι οι βασικότεροι «άγραφοι» κανόνες που ισχύουν για το φιλοδώρημα, ανάλογα με την χώρα που επισκεπτόμαστε.

Ταϊλάνδη: Φιλοδώρημα; Τι είναι αυτό;

Μέχρι πρόσφατα, η πανέμορφη Ταϊλάνδη, προσέφερε απλόχερα τις υψηλής ποιότητας υπηρεσίες της, χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Το φιλοδώρημα ήταν μια άγνωστη και ιδιαίτερα περίεργη συνήθεια των δυτικών, που ξένιζε στα μάτια των ντόπιων επαγγελματιών του τουρισμού. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου και με την ανέλιξη της Ταϋλάνδης στην πυραμίδα των κορυφαίων τουριστικών προορισμών, κάθε φιλοδώρημα, ακόμη και σε ευρώ ή δολάρια, γίνεται αποδεκτό με χαμόγελο.

Γαλλία: ώρα για pour-boir…

Στη χώρα του πουρμπουάρ, δεν θα δυσκολευθείτε ιδιαίτερα, από την στιγμή μάλιστα, που εδώ και χρόνια μοιραζόμαστε με τους Γάλλους και το ευρώ, ως κοινό νόμισμα των ευρωπαϊκών χωρών. Στη Γαλλία λοιπόν, το λεγόμενο πουρμπουάρ, συνήθως συμπεριλαμβάνεται στον τελικό λογαριασμό, όμως αν μείνετε ιδιαίτερα ευχαριστημένοι από το σέρβις και το φαγητό, καλό θα ήταν να αφήσετε στο τραπέζι ένα ποσό ίσο με το 10% του λογαριασμού ή να στρογγυλοποιήσετε προς τα πάνω (προσθέτοντας ένα-δυο ευρώ ακόμη…) τον τελικό λογαριασμό.

ΗΠΑ: καλησπέρα, είμαι ο Μπομπ

Ποτέ ένας Αμερικανός δεν θα φύγει από το εστιατόριο, που μόλις έφαγε χωρίς να υπολογίσει με ακρίβεια το ποσό του φιλοδωρήματος που θα αφήσει στο σερβιτόρο του. Στις ΗΠΑ, ξεκίνησε και το «έθιμο» της προσωπικής γνωριμίας με τον άνθρωπο που μας εξυπηρετεί -γεια σας, είμαι ο Μπομπ και θα είμαι ο σερβιτόρος σας για απόψε- καθώς οι Αμερικανοί αρέσκονται στις δημόσιες σχέσεις κάθε είδους. Επίσης, ποτέ δεν θα φύγουν από το μαγαζί, χωρίς πρώτα να αναζητήσουν τον Μπομπ, για να τον ευχαριστήσουν προσωπικά για τις φιλότιμες προσπάθειες που κατέβαλε να τους εξυπηρετήσει έγκαιρα και αποτελεσματικά.

Και ενώ αυτά σε εμάς ακούγονται σχεδόν εξωπραγματικά, στην Αμερική, το tipping αποτελεί «επιστήμη» καθώς υπολογίζεται με ακρίβεια και αντιστοιχεί στο 15% του συνολικού λογαριασμού. Το φιλοδώρημα δεν ισχύει μόνο στα εστιατόρια αλλά και στα ξενοδοχεία (για τους αχθοφόρους, τον πορτιέρη που θα σας βρει ταξί στο χαοτικό Μανχάταν κ.α.) αλλά και στα ταξί, που θα πρέπει να δώσετε ως φιλοδώρημα ποσό ίσο με το 15-20% του κόστους της διαδρομής. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, πως οι σερβιτόροι, οι ταξιτζήδες, οι αχθοφόροι κ.λπ. στην Αμερική είναι στην πλειοψηφία τους φοιτητές που δουλεύουν προκειμένου να πληρώσουν τις ακριβές σπουδές τους και συνήθως αμείβονται με το κατώτατο μισθό-άρα εξαρτώνται άμεσα από τα φιλοδωρήματα.

Ιταλία: καλύτερα πελάτης παρά χουβαρντάς

Το «ούνα φάτσα, ούνα ράτσα», που θα ακούσετε να σας λένε οι Ιταλοί μόλις μάθουν την εθνικότητά σας, ισχύει και για το φιλοδώρημα. Σε αρκετές περιπτώσεις, το φιλοδώρημα περιλαμβάνεται στον λογαριασμό ενώ το 10% επί του λογαριασμού γίνεται και εδώ δεκτό με χαρά. Ωστόσο, οι Ιταλοί θα χαρούν ακόμη περισσότερο αν σας ξαναδούν στο μαγαζί τους και τους υπενθυμίσετε, πως είστε πια θαμώνας!

Ελλάδα: φίλε, πάρε αυτά να πιείς μια μπύρα…

Στην Ελλάδα, το φιλοδώρημα έχει περάσει από διάφορες διακυμάνσεις. Στις εποχές, που το χρήμα έρρεε άφθονο στις τσέπες του μέσου ελληνικού νοικοκυριού και που το ευρώ ήταν ακόμη μια άγνωστη λέξη, τα χαρτονομίσματα των 100, 200 ή και 500 δραχμών (αλήθεια, τα θυμάστε;) έμεναν μαζί με τα «βουνά» από άδεια μπουκάλια μπύρας και μισοφαγωμένα παϊδάκια, πάνω στο τραπέζι της ταβέρνας.

Σήμερα, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Το ευρώ ήρθε (δυστυχώς ή ευτυχώς…) στη ζωή μας και τα ποσά άλλαξαν σημαντικά. Αν έρθει ο λογαριασμός και αποφασίσετε να αφήσετε στο τραπέζι ποσό αντίστοιχο με 100 δραχμές (περίπου 30 λεπτά του ευρώ), ο σερβιτόρος θα σας κοιτάξει με μισό μάτι…

Το ευρώ –δυστυχώς-έχει αντικαταστήσει το παλιό κατοστάρικο και έτσι, πολλοί Έλληνες, αφήνουν πλέον 1-2 ευρώ στο τραπέζι (δηλ. 340-700 παλιές ελληνικές δραχμές) προκειμένου να φύγουν με το κεφάλι ψηλά. Αποτέλεσμα; Αν ο σερβιτόρος εξυπηρετήσει 40 τραπέζια κατά τη διάρκεια της βάρδιας του, μπορεί να βγάλει από 40-80 ευρώ μόνο από τα φιλοδωρήματα… Και το βασικότερο; Έχουν ήδη πληρώσει 3,5-4 ευρώ τον καφέ (είμαστε διπλά «περήφανοι» που διαθέτουμε το πιο υπερτιμημένο ρόφημα της Ευρώπης).

Στην χώρα που χάνουμε το μέτρο με κάθε ευκαιρία, αφήνοντας φιλοδώρημα 2 ευρώ για 2 καφέδες, όταν ο (φανερός) μηνιαίος μισθός μας είναι περίπου 800 ευρώ, νιώθουμε, πως έτσι διατηρούμε- παρά τις αντιξοότητες-τον υπέροχο, large, «ελληνικό» εαυτό μας, που δίνει 2 ευρώ στο «παιδί» για να πιει μια μπύρα στην υγεία μας… Ωστόσο, αντίθετα με τους περισσότερους λαούς του κόσμου, δεν μπαίνουμε καν στον κόπο να αφήσουμε φιλοδώρημα ανάλογα με το αν το μαγαζί μας άρεσε, αν το σέρβις ήταν καλό, αν το φαγητό μας ήταν καλομαγειρεμένο αλλά «βαθμολογούμε» τις υπηρεσίες μέσω του φιλοδωρήματος ανάλογα με την παρέα που μας συνοδεύει στην καφετέρια ή στην ταβέρνα και την ανάγκη μας για «επίδειξη»….

Παρόλα αυτά, η οικονομική κρίση φαίνεται, πως ανέτρεψε τα δεδομένα. Μια στρογγυλοποίηση του λογαριασμού (προς τα πάνω) άντε και ένα ευρώ ακόμη, φαίνεται πως είναι η λύση, στην οποία καταφεύγουν πλέον οι περισσότεροι Έλληνες…

Ισπανία: όση propina έχετε ευχαρίστηση…

Εδώ, τα πράγματα είναι λιγάκι μπερδεμένα. Στην Ισπανία κανείς δεν θα σας κακοχαρακτηρίσει, αν αφήσετε μικρό πουρμπουάρ ή ακόμη και αν δεν αφήσετε καθόλου! Συγκεκριμένη «πολιτική» πάνω στο θέμα του φιλοδωρήματος δεν υπάρχει, επομένως, οι επαγγελματίες του τουρισμού επαφίενται στις καλές προθέσεις των τουριστών που εξυπηρετούν. Η propina, όπως ονομάζεται το φιλοδώρημα, κυμαίνεται σε γενικές γραμμές γύρω στο 10% του συνολικού λογαριασμού ενώ αν βρεθείτε στα φημισμένα tapas bar, απλά στρογγυλοποιήστε το λογαριασμό σας προσθέτοντας 1-2 ευρώ ακόμη. Στα ταξί, αρκεί να πληρώσετε την ταρίφα-δεν χρειάζεται να δώσετε φιλοδώρημα και εκεί.

Ιαπωνία: κύριε, ξεχάσατε κάτι χρήματα στο τραπέζι…

Είμαστε Έλληνες και ως συνήθως μας αρέσει να φαινόμαστε large, όταν ταξιδεύουμε στο εξωτερικό. Και καθώς το Τόκιο θεωρείται-και είναι- ίσως η ακριβότερη πόλη του κόσμου, μετά από ένα γεύμα σε ένα πρωτοποριακό εστιατόριο της εντυπωσιακής μεγαλούπολης, αποφασίζετε να αφήσετε στο τραπέζι μερικά γιεν, για να ευχαριστήσετε τον σερβιτόρο που σας εξυπηρέτησε. Και πριν διαβείτε την πόρτα, έρχεται τρέχοντας ο σερβιτόρος σας και σας δίνει πίσω τα χρήματα, επειδή τα «ξεχάσατε στο τραπέζι»…

Όχι, ο σερβιτόρος δεν είναι περιορισμένης ευφυίας, όπως ενδεχομένως υποθέσατε. Απλά στην Ιαπωνία, το φιλοδώρημα θεωρείται αδιανόητο και αν το επιχειρήσετε, όλο και κάποιος σερβιτόρος θα σας επιστρέψει τα χρήματα θεωρώντας, πως τα έχετε ξεχάσει…

ΛΙΛΗ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ