Αγιασμός υδάτων, πιάσιμο του Σταυρού, Θεοφάνεια… Η χρονιά ξεκινάει με την καθιερωμένη της αργία και το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να την απολαύσετε με μια εκδρομή που θα συνδυάζει παράδοση και αλλαγή παραστάσεων.

Το κρύο είναι τσουχτερό, αλλά πολλοί είναι αυτοί που θα πηδήξουν και φέτος στα παγωμένα νερά, σύμφωνα με το έθιμο, για να πιάσουν το Σταυρό, τιμώντας την ημέρα των Θεοφανείων. Αν δεν είστε ένας από αυτούς, τότε μπορείτε, απλώς, να τους παρακολουθήσετε, να ζήσετε από κοντά τα έθιμα της Ελλάδας ανά τόπο και να γιορτάσετε σε διάφορα μέρη, ζώντας μια μέρα «βουτηγμένη» στην παράδοση και τις ομορφιές της χώρας.

Γιάννενα: βουτιά στη λίμνη
Στην πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του νομού Ιωαννίνων, δεν θα μπορούσαν να μην αξιοποιήσουν την πανέμορφη λίμνη Παμβώτιδα για την κατάδυση του Τίμιου Σταυρού. Παρά το κρύο, υπάρχουν πάντα άνθρωποι που βουτούν για να τον πιάσουν, ενώ στη συνέχεια πραγματοποιείται πομπή συνοδεία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου Ιωαννιτών προς το μητροπολιτικό ναό της πόλης. Στα Γιάννενα θα χορτάσετε επίσης όμορφο φυσικό τοπίο, ενώ μια βόλτα στην παλιά πόλη, στο Κάστρο Ιτς Καλέ και το πάρκο Λιθαρίτσια θα σας γνωρίσει καλύτερα μια από τις πιο όμορφες πόλεις της Ελλάδας.

Δράμα: διώχνοντας τους καλικάντζαρους
Στη Δράμα φαίνεται πως έχουν πολλές… δουλειές τα Θεοφάνεια. Αν βρίσκεστε κοντά στην περιοχή, αξίζει τον κόπο να παρακολουθήσετε από κοντά την ιεροτελεστία, όπου κάθε χρόνο την παραμονή των Θεοφανείων οι γυναίκες διώχνουν τους… καλικάντζαρους σκορπίζοντας στάχτη με το δεξί χέρι γύρω από το σπίτι τους, ενώ ανήμερα, κάποιοι κάτοικοι φτάνουν φορώντας προβιές ζώων στην εκκλησία, με ένα σακούλι με στάχτη (ή άδειο) στο χέρι για να χτυπήσουν στους περαστικούς και να τρομάξουν τους καλικάντζαρους ή χορεύουν στο δρόμο φορώντας κουδούνια, για τον ίδιο λόγο (κάτι που συνηθίζεται και στην Καβάλα). Εκτός από τις εθιμικές παραδόσεις που θα γνωρίσετε στη Δράμα, η φύση, τα πάρκα, οι νερόμυλοι, τα διατηρητέα κτίρια, τα βυζαντινά τείχη θα σας εντυπωσιάσουν.

Ερμιόνη: Θεοφάνεια με τραγούδι
Αν βρεθείτε στην Ερμιόνη Αργολίδας, στα 85 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ναυπλίου, θα περάσετε τα Θεοφάνεια πολύ διαφορετικά από το συνηθισμένο, με έθιμα για τα οποία οι κάτοικοι της περιοχής είναι περήφανοι. Κάθε χρόνο, λοιπόν, οι κάτοικοι της Ερμιόνης τηρούν το έθιμο «Γιάλα-Γιάλα», όπου οι νέοι της περιοχής φορούν παραδοσιακές ναυτικές στολές και το βράδυ της παραμονής, σχεδόν ξημέρωμα της 6ης Ιανουαρίου, τραγουδούν στα σοκάκια και δέχονται κεράσματα. Ανήμερα των Φώτων επιβιβάζονται σε στολισμένες βάρκες, πίνουν κονιάκ και τραγουδούν, κουνώντας τες με δύναμη, μέχρι να βουτήξουν για να πιάσουν το Σταυρό. Τα έθιμα αυτά προέρχονται από τους εορτασμούς της επιστροφής των ναυτικών, οι οποίοι με το πέρασμα των χρόνων ταυτίστηκαν με τα Θεοφάνεια. Στην Ερμιόνη θα χορτάσετε χειμωνιάτικη θάλασσα και θα νιώσετε τη μεταμόρφωση ενός καλοκαιρινού μέρους σε χειμερινό προορισμό.

Χαλκιδική: χοροί, καμήλες και… ρόπαλα
Στη Χαλκιδική τα έθιμα της ημέρας αυτής είναι πολλά και διαφορετικά. Καταρχάς, στο Παλαιόκαστρο έχουμε το έθιμο των Φωταράδων, όπου στήνεται ένα λουκάνικο στη μέση του χωριού και οι Φωταράδες, με τα ξύλινα σπαθιά τους το προστατεύουν από εκείνους που θα προσπαθήσουν να το πάρουν. Στο μεταξύ, ο «βασιλιάς» ανοίγει το χορό και οι Φωταράδες ακολουθούν. Τα λουκάνικα έχουν θέση και στο έθιμο των Φούταρων στον Άγιο Πρόδρομο. Οι Φούταροι είναι νέοι άντρες, οι οποίοι λένε τα κάλαντα για να μαζέψουν κρέας και λουκάνικα και την ημέρα του Αγίου Ιωάννη χορεύουν στην πλατεία του χωριού, πετώντας ρόπαλα ψηλά και σφυρίζοντας για να σηματοδοτήσουν το τέλος των εορτών. Μέσα σε όλα, στη Γαλάτιστα στολίζεται και ένα ομοίωμα καμήλας, κάτω από το οποίο μπαίνουν άντρες, βαδίζοντας ρυθμικά, χορεύοντας και τραγουδώντας. Το έθιμο αυτό στηρίζεται σε ένα πραγματικό γεγονός, όπου στα τέλη του 19ου αιώνα ένας Τούρκος, στην προσπάθειά του να πάρει πίσω την αγαπημένη του από ένα τούρκικο σπίτι, έστησε γλέντι, έφτιαξε ομοίωμα καμήλας και έκρυψε την κοπέλα σε αυτό, απαγάγοντάς τη, προκειμένου να την παντρευτεί.

Καστοριά: σε ατμόσφαιρα… καρναβαλιού
Με φόντο την όμορφη λίμνη, τα Θεοφάνεια στην Καστοριά σίγουρα θα είναι διαφορετικά με τα Ραγκουτσάρια, έθιμο κατά το οποίο μικροί και μεγάλοι μεταμφιέζονται, οργανώνονται σε μπουλούκια και γλεντούν στους δρόμους της πόλης. Μετά τον αγιασμό των υδάτων, ο Άγιος Βασίλης μοιράζει δώρα στα παιδιά της περιοχής και όλη η μέρα κυλάει με αδιάκοπο χορό. Σε αυτούς τους ρυθμούς μπορείτε να τριγυρίσετε στην πανέμορφη Καστοριά και να επισκεφτείτε τα βυζαντινά μνημεία της περιοχής, τα αρχοντικά, τη λίμνη, τις πλατείες, τα πάρκα, τις λιθόστρωτες διαδρομές…