Χάλκη: η γαλήνη της κατάνυξης

xalki
ΤΡΙΤΗ, 01 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Από την πρώτη στιγμή που αντικρίζεις την Χάλκη, σε διαπερνούν νοερά όλα τα ρεύματα κατακτητών και πολιτισμών που άφησαν το δικό τους στίγμα στην χαλκίτικη γη (Πελασγοί και άλλα αρχαϊκά φύλλα, Ενετοί, Τούρκοι, Ιταλοί). Ιερό νησί της ειρήνης το ανακήρυξε κάποιος πολιτικός μας. Γαλήνιο θα το αποκαλούσαμε εμείς που παράλληλα αποπνέει και μεγαλοπρέπεια.

 

Ξεκινώντας, είτε από το λιμάνι της χώρας της Ρόδου, είτε από το νότιο λιμάνι της Καμείρου, βρίσκεσαι σε 1 περίπου ώρα στο γραφικό οικισμό του Εμπορειού. Από την πρώτη στιγμή που αντικρίζεις την Χάλκη, σε διαπερνούν νοερά όλα τα ρεύματα κατακτητών και πολιτισμών που άφησαν το δικό τους στίγμα στην χαλκίτικη γη (Πελασγοί και άλλα αρχαϊκά φύλλα, Ενετοί, Τούρκοι, Ιταλοί). Ιερό νησί της ειρήνης το ανακήρυξε κάποιος πολιτικός μας. Γαλήνιο θα το αποκαλούσαμε εμείς που παράλληλα αποπνέει και μεγαλοπρέπεια. Με μείγμα άλλωστε αρχαϊκού και νεοκλασσικού ρυθμού, είναι κατασκευασμένα όλα τα κτίρια του νησιού.
Η μετανάστευση και η αστυφιλία όμως έχουν αλλάξει τη σύνθεση του πληθυσμού, αφού οι μισοί περίπου από τους μόνιμους κατοίκους είναι αλλοδαποί. Περί τα 80 με 100 σπίτια είναι μισθωμένα κυρίως σε βρετανούς τουρίστες, οι οποίοι δίνουν εδώ το ραντεβού τους κάθε χρόνο ζώντας τον παλμό του νησιού σχεδόν σαν τους ντόπιους.
Ξεκινώντας την ημέρα σας, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τον μοναδικό φούρνο του νησιού, όπου ο κύριος Δημήτρης με τη γυναίκα του, Ειρήνη, φτιάχνουν όλων των ειδών τα αρτοποιήματα με περισσή φροντίδα, όπως μαύρο ψωμί, κουλούρια Χάλκης κ.ά. Το νησί προσφέρεται για πεζοπορίες, αλλά και για απόδραση με την βάρκα, ενώ η μεγαλύτερη απόσταση με αυτοκίνητο δεν ξεπερνά τα 10 χλμ. Όλες οι παραλίες έχουν πεντακάθαρα νερά, ακόμη και στο λιμάνι του Εμπορειού, όπου οι ένοικοι πέφτουν από τα σκαλοπάτια των σπιτιών τους κατευθείαν στη θάλασσα.

Εμπορειός- Φτενάγια-Πόνταμος
Με ήπια πεζοπορία που διαρκεί περί τα 40 λεπτά φθάνετε στην παραλία της Ποντάμου, τη μία από τις δύο οργανωμένες του νησιού. Εκεί υπάρχει και ένα πολύ συμπαθητικό αναψυκτήριο, όπου, εκτός των άλλων, μπορείτε να συζητήσετε με τον ιδιοκτήτη του, Ασκληπιό, ο οποίος αγαπάει πολύ τη Χάλκη και προβληματίζεται για το μέλλον του τόπου του. Από την Πόνταμο και κολυμπώντας για 15 περίπου λεπτά φθάνετε στην ερημική παραλία Μεγάλο Πηγάδι. Εκεί συναντά κανείς μεγάλα σμήνη πουλιών που ψάχνουν το νυχτερινό τους καταφύγιο.

Εμπορειός-Μοναστήρι Πανορμίτη
Όπως και στη Σύμη, το νησί διαθέτει τον δικό του Ταξιάρχη, ο οποίος δεσπόζει στα πολύ λιγοστά κατάφυτα μέρη του νησιού. Και εδώ γίνεται στις 8 Νοεμβρίου μεγάλο πανηγύρι, ενώ η μονή συντηρείται και διαθέτει αρκετά κελιά που φιλοξενούν τους πιστούς κατά τη διάρκεια της γιορτής.

Μονή Πανορμίτη-Αγιος Γεώργιος Ρυακιού
Μια γραφική διαδρομή, όπου δεσπόζουν οι παλιές αγροτικές κατοικίες (γνωστές στην Χάλκη ως κύφες) απομεινάρια των οποίων σώζονται με τεχνοτροπία ξερολιθιάς. Η περιοχή αυτή ονομάζεται Κάλαμος και αποτελεί βασικό καταφύγιο για τα μελίσσια του νησιού από τα οποία οι 3-4 Χαλκίτες μελισσοκόμοι παράγουν ποιοτικό θυμαρίσιο μέλι.
Στη συνέχεια, ο δημόσιος δρόμος γίνεται απότομος και καταλήγει στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Ρυακιού. Απο εκεί ατενίζει κανείς μία απότομη χαράδρα, την οποία διασχίζει ένα δύσβατο και απότομο μονοπάτι που θα σας συνιστούσαμε να το περάσετε μόνον με συνοδεία ντόπιου. Στην απόληξη σας περιμένει μια γραφική παραλία που ονομάζεται το «Γιαλούι του Αη Γιώργη»

Aη Γιάννης του Κοντά-Αη Γιάννης του Αλάργα
Η διαδρομή αυτή είναι η τελευταία που μπορεί να κάνει κανείς σε δημόσιο δρόμο, αφού στη συνέχεια παίρνετε τον δρόμο επιστροφής  για το Εμπορειό. Το μοναστήρι του Αλάργα είναι πραγματικά εντυπωσιακό, ενώ ο Μιχάλης, οικοδόμος και βοσκός, το συντηρεί με εθελοντική εργασία. Η εκκλησία της μονής είναι πραγματικά κατανυκτική, με την εικόνα του Αη Γιάννη να δεσπόζει με την μορφή του αρχαγγέλου Γαβριήλ, στοιχείο πρωτόγνωρο στην βυζαντινή αγιογραφία. Στις 29 Αυγούστου γίνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού που κρατά τρείς ημέρες και στο οποίο συμμετέχουν περί τους 1000 πιστούς από κάθε γωνιά της χώρας. Από το μοναστήρι, και με τον Μιχάλη ως συνοδό, ακουλουθείτε το μονοπάτι που μετά από 60 λεπτά περίπου σας οδηγεί στην γραφική ερημική παραλία του Πύργου. 

Παλαιό Χωριό –Κάστρο
Παίρνοντας τον δρόμο της επιστροφής για τον Εμπορειό, συναντά κανείς ένα εγκαταλελειμένο χωριό το οποίο μέχρι πριν 50 χρόνια αποτελούσε την πρωτεύουσα του νησιού. Τα σπίτια του οικισμού, παρόλο που είναι εγκαταλελειμένα, αποπνέουν μία κλασσική τεχνοτροπία και συνάμα μια αρχοντιά. Αρκετές εκκλησίες παραμένουν συντηρημένες, ενώ δεσπόζει η Παναγιά η Χωριανή στα όρια της περιμετρικής οδού που καταλήγει στο εντυπωσιακό ενετικό κάστρο και στο οποίο φθάνει κανείς μετά από ανάβαση 20 περίπου λεπτών. Συντηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση, ενώ από εκεί ατενίζει κανείς τη μοναδική χερσόνησος της Τραχειάς, όπου και μια λωρίδα γης διαχωρίζει δύο γραφικούς γιαλούς. Οι παραλίες αυτές είναι προσβάσιμες μόνον με σκάφος και αξίζει να τις επισκεφθείτε.

Εμπορειός-Αγία Κυριακή-Κάνια
Με πεζοπορία σχεδόν 45 λεπτών ή με λεωφορείο, μπορείτε  να πάτε στα Κάνια, ένα μικρό όρμο, όπου τα νερά της φέρουν 2 με 3 χρωματισμούς. Η παραλία είναι ποιοτικά οργανωμένη και το μαγαζί της Γαρουφαλιάς (Kania Beach) σας παρέχει, εκτός από τις λιγοστές ξαπλώστρες και καφέδες, ντόπια πιάτα, αλλά και φρέσκα ψάρια από τις ψαριές που καθημερινά φέρνει ο πατέρας της, ο Καπετάν Μιχάλης.

Kάνια-Κελιά-Αρέτα
Με το μοναδικό σκάφος που διαθέτει το νησί μπορείτε να επισκεφθείτε τα Κελιά, καταφύγια ασκητών κατά τον 10ο με 11ο αιώνα, όπου η λατρεία παραμένει ανεξίτηλη από τα υπολείματα των αγιογραφιών που είναι χαραγμένες πάνω στους βράχους. Στη συνέχεια ακολουθεί ο κόλπος της Αρέτας με επιβλητικούς βράχους να καταλήγουν σε μία παραλία με γαλαζοπράσινα νερά που θεωρείται από τις καλύτερες της Μεσογείου. Η επόμενη στάση με το σκάφος είναι οι Δύο Γιαλοί, γραφική παραλία που καταλήγει σε δύο όρμους. Στην επιστροφή προς τον Εμπορειό μπορείτε να παραγείλετε στον καπετάνιο να σας οδηγήσει στο νησί Αλιμιά και να σας αφήσει να περπατήσετε προς το μικρό κάστρο του νησιού, καθώς και να παρατηρήσετε τα έξι με επτά εγκαταλελειμένα σπίτια που μαρτυρούν την ύπαρξη οικισμού. Η πικρία της πραγματικότητας φέρνει το πανέμορφο αυτό μέρος να είναι σήμερα ο τόπος που οι Τούρκοι δουλέμποροι ξεβράζουν πιο συχνά τους λαθρομετανάστες

Γεύματα
Το φαγητό στο νησί συνδυάζει, τις περισσότερες φορές, την ποιότητα με τις λογικές τιμές.
Ταβέρνα της Μαρίας
Ντόπια κουζίνα με την φαντασία και την επιμέλεια της Μαρίας και της μητέρας της.
Ταβέρνα του Μπάμπη
Δοκιμάστε, εκτός των άλλων, το χαλκιώτικο κατσικάκι.
Ψαροταβέρνα η Μαύρη Θάλασσα
Ενας προκομένος Γεωργιανός μετανάστης που ήρθε στο νησί πριν 30 χρόνια διαθέτει ποιοτικό φαγητό και φρέσκα ψαριά σε πολύ χαμηλές τιμές.
Η ταβέρνα της Φτενάγιας
Στην ομώνυμη παραλία λειτουργεί ταβέρνα με πολύ καλό φαγητό.
Τα γλυκά της Θεοδοσίας
Το μοναδικό ζαχαροπλαστείο του νησιού, όπου η Σοφία και η μητέρα της, η Θεοδοσία ετοιμάζουν και σερβίρουν με περισσή φροντίδα τα χειροποίητα γλυκά τους. Το κατάστημα λειτουργεί και τον χειμώνα ως καφετέρια για την νεολαία του νησιού.

Στον επίλογο μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε το παλαιό αρχοντικό της Χάλκης το οποίο λειτουργεί και ωςιδιωτικό  μουσείο, όπου η κυρία Φαναράκη σάς ξεναγεί στα μοναδικά ευρήματα της συλλογής της. Έπιπλα, υφαντά και άλλα διακοσμήματα από την καθημερινή ζωή των Χαλκιτών για πάνω από 100 χρόνια κοσμούν αυτό το αρχοντικό. Τέλος θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Αντώνη Φαναράκη για την διευκόλυνση των μετακινήσεών μας, καθώς και τον κύριο Βασιλόπουλο για τα άνετα διαμερίσματα που ενοικιάζει στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας μέσα στον οικισμό του Εμπορειoύ. Αφήνοντας λοιπόν την Χάλκη πίσω σου, σε διαπνέει μία αύρα δυνατή μέσα από τις φυσικές της ομορφιές, την ιστορία, την τέχνη και τους φιλόξενους κατοίκους της .Μια αύρα που θα δροσίζει τη μνήμη σου για πολύ καιρό.

Αναστάσιος Τσομπανίδης