Μέσα σε πυκνά δάση από καστανιές, έλατα και πλατάνια, αλλά προστατευμένη από τους ορεινούς όγκους του Πάρνωνα, η Καστάνιτσα, ένα από τα αρχαιότερα ορεινά χωριά της Κυνουρίας, έχει διατηρήσει σήμερα τον παραδοσιακό της χαρακτήρα και αποτελεί παραδοσιακό και διατηρητέο οικισμό.

Ανάμεσα σε δυο πλαγιές, στα 840 μέτρα, σε μια αμφιθεατρική τοποθεσία του Πάρνωνα, στην ορεινή Αρκαδία, βρίσκεται η Καστάνιτσα ( http://bit.ly/ulJlda ), ένας πανέμορφος οικισμός χαρακτηρισμένος παράλληλα παραδοσιακός και διατηρητέος, σύμφωνα με την αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία. Είναι ένα από τα αρχαιότερα υπάρχοντα ορεινά Κυνουριακά χωριά του Πάρνωνα και το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι.

Παραδοσιακά πετρόκτιστα δίπατα σπίτια, με στέγες από πλάκες σχιστόλιθου, με έντονα χρώματα στα παράθυρα και λουλουδιασμένες αυλές, δίνουν σε συνδυασμό με τους ασβεστωμένους πλακόστρωτους δρόμους μια ειδυλλιακή, πρόσχαρη και ταυτόχρονα αιγαιοπελαγίτικη όψη στο χωριό, ενώ η θέα από το κάστρο στο επάνω μέρος του οικισμού και από την ανακαινισμένη πλατεία της εκκλησίας, είναι εντυπωσιακή. Γύρω από το χωριό απλώνεται ένα πυκνό και παρθένο δάσος από έλατα και καστανιές, γεγονός που καθιστά την περιοχή ιδανικό μέρος για ηρεμία και πεζοπορίες.

Η Καστάνιτσα είναι κτισμένη πάνω σε έναν στενόμακρο λόφο ανάμεσα σε δύο πολύφυτες καταπράσινες ρεματιές και έχει 250 περίπου κάτασπρα σπίτια, με όμορφα ξύλινα μπαλκόνια, τοξωτές πόρτες και παράθυρα. Τα δρομάκια που συνδέουν τα σπίτια είναι πλακόστρωτα, ασπρισμένα και φωτίζονται από παραδοσιακά ηλεκτρικά φανάρια.

Στο βόρειο τμήμα του χωριού, ξεχωρίζουν τα ερείπια του βυζαντινού πύργου του Καψάμπελη, που δεσπόζει από τον λόφο με πανοραμική θέα σε όλο τον οικισμό αλλά και μακριά μέχρι τις κορυφές του Πάρνωνα, αλλά και ακόμα μακρύτερα μέχρι τον αργολικό κόλπο. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ο πύργος κτίστηκε από τους Βυζαντινούς τον 14ο αιώνα και αποτελούσε σημαντικό οχυρωματικό έργο. Δυστυχώς γκρεμίσθηκε το 1948 και σήμερα υπάρχουν τα ερείπια του, ενώ για τους επισκέπτες υπάρχει πλακοστρωμένο μονοπάτι με ξύλινη περίφραξη.

Στο χωριό υπάρχει επίσης Πνευματικό Κέντρο με πλούσια δανειστική Βιβλιοθήκη, Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης, λίγοι αλλά εκλεκτοί παραδοσιακοί ξενώνες, καφενεία και ταβέρνες, ενώ στο κέντρο του δεσπόζει ο πολιούχος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, κτισμένος το 1780 περίπου με το περίτεχνο ξύλινο τέμπλο του. Στη γύρω περιοχή υπάρχουν επίσης 15 εξωκλήσια, άριστα συντηρημένα με αρχαιότερο το ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα το οποίο αποτελούσε μέρος του Μοναστηριού του Αγίου Νικολάου που χτίστηκε στις αρχές του 15οu αιώνα και καταστράφηκε το 1826 από τις ορδές του Ιμπραήμ.

Φωτογραφία: http://www.kastanitsa.gr

Ο ασβέστης, τα κάστανα και η γιορτή

Εδώ και αιώνες, η Καστάνιτσα ήταν ονομαστή για την παραγωγή της σε ασβέστη, που ψηνόταν σε παραδοσιακά καμίνια (κάποτε λειτουργούσαν στο χωριό πάνω από 30 ασβεστοκάμινα), ενώ σήμερα, τα σπίτια, οι αυλές, οι εκκλησιές και οι μαντρότοιχοι της Καστάνιτσας, συνεχίζουν να είναι ασβεστωμένα και λευκά, σα σε αιγαιοπελαγίτικο νησί.

Επίσης, το χωριό είναι διάσημο για τα κάστανα, που πιθανόν του χάρισαν και το όνομά του. Το μεγάλο καστανοδάσος που το περιβάλλει έχει έκταση 4.500 στρέμματα και στο παρελθόν, η σοδειά από τα κάστανα ξεπερνούσε τους 400 τόνους.

Εδώ και 28 χρόνια, το χωριό είναι γνωστό για τη γιορτή του κάστανου που διοργανώνει κάθε φθινόπωρο, μία από τις σημαντικότερες αγροτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις της χώρας, κατά την οποία σερβίρονται παραδοσιακά τοπικά φαγητά όπως φασολάδα παντρεμένη, βραστό και φαγητά και γλυκά τα οποία έχουν ως βασικό υλικό το κάστανο, συντροφιά με παραδοσιακή μουσική και παραδοσιακούς χορούς από τοπικούς συλλόγους. Φυσικά την τιμητική τους έχουν τα βραστά και ψητά κάστανα με γλυκό κρασί. Τη γιορτή πλαισιώνουν παράλληλα εκθέσεις ζωγραφικής, λαογραφικού υλικού και χειροποίητων δημιουργιών.

Φωτογραφία: http://www.kastanitsa.gr

Δραστηριότητες και γύρω περιοχή

Λίγο έξω από την Καστάνιτσα, λειτουργούσαν παλιά τρεις νερόμυλοι που άλεθαν το σιτάρι. Σήμερα σώζονται τα ερείπια του τελευταίου νερόμυλου που λειτούργησε μέχρι το 1970 περίπου.

Σε απόσταση 20-30 χλμ. μακριά από την Καστάνιτσα, υπάρχουν αρκετοί επίσης γραφικοί παραδοσιακοί οικισμοί όπως ο Πραστός, η Σίταινα, ο Πλάτανος, ο Άγ. Πέτρος, ο Αγιάννης, το Καστρί, τα Άνω Δολιανά αλλά και η Βαμβακού, η Βαρβίτσα οι Καρυές και το Πολύδροσο (Τζίτζινα) που αξίζει να τους επισκεφτείτε.

Σημαντικά και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι και τα μονοπάτια που ενώνουν τους οικισμούς μεταξύ τους, αλλά και οι καταπληκτικές διαδρομές στα φαράγγια της περιοχής όπως της Μαζιάς, του Λούλουγκα και της Ζαρμάνιτσας.

Φωτογραφία: http://www.kastanitsa.gr

Πώς θα πάτε:

Η Καστάνιτσα βρίσκεται κοντά στα σύνορα των νομών Αρκαδίας και Λακωνίας, 72 χλμ. από την Τρίπολη και 65 χλμ. από τη Σπάρτη. Από εθνική οδό Αθηνών-Τρίπολης ακολουθείτε τη διαδρομή προς Άργος-Άστρος-Άγιο Ανδρέα-Καστάνιτσα (περίπου 200 χλμ. από Αθήνα).

Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο: www.kastanitsa.gr .

Πόπη Αθανασοπούλου

[email protected]