Ο Αναστάσιος Τσομπανίδης περιφέρεται στην Κεντρική Μακεδονία και καταγράφει τις εντυπώσεις του.

Μουσεία Φύσης και Ιστορίας

Πατώντας αυτά τα χώματα, πραγματικά κατακλύζεσαι από τοπία μοναδικής φυσικής ομορφιάς, ενώ ένδοξες, αλλά και μαύρες, σελίδες της ελληνικής ιστορίας έχουν γραφτεί σε αυτά τα τιμημένα χώματα. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι η γειτνίαση των τοπίων αυτών με δύο βαλκανικές χώρες έχει αποτυπώσει αρκετές επιρροές με οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό αντίκτυπο. Στην κατακλείδα, πάντως, ο αέρας που αποπνέεται είναι «δροσερός και πάντα ελληνικός» ακόμη και εάν κάποιοι ντόπιοι κάτοικοι, μεγάλης κυρίως ηλικίας, χρησιμοποιούν σλαβικά ιδιώματα στην καθομιλουμένη τους.

Γουμένισσα

Είναι η κωμόπολη που δεσπόζει στους πρόποδες του Πάικου. Στην απόληξη αυτής της πανέμορφης οροσειράς ξεκινάει η Τζένα, που είναι ένα από τα φυσικά όρια με την ΠΓΔΜ.Ο ρυθμός αναδύει, έστω και δειλά, την μακεδονίτικη αρχιτεκτονική με βάση την οποία είναι κτισμένα 100 με 120 περίπου αρχοντικά της πόλης. Επισκεφθείτε την παλαιά μοναστηριακή εκκλησία της Παναγιάς της Γουμένισσας, η ανέγερση της οποίας τοποθετείται περί το 500 μ.Χ. περίοδο της ακμής του Βυζαντίου. Άλλος ένας αξιομνημόνευτος βυζαντινός θησαυρός της Γουμένισσας είναι η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στην οποία αυτή την περίοδο γίνονται εργασίες αποκατάστασης, συντήρησης και ανάδειξης ενός μοναδικού βυζαντινού μνημείου. Επίσης, ιδιαίτερο ιστορικό συμβολισμό φέρει η κρήνη στην πλατεία της πόλης και στην οποία μνημονεύονται Έλληνες και Γάλλοι πεσόντες κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

www.wikipedia.org

Η αρχική διαδρομή μέσω της οποίας ξεκινάς να ανακαλύψεις την οροσειρά του Πάικου. Η αφετηρία γίνεται από το χωριό Γρίβα, όπου συναντάμε το μοναστήρι των Αγίων Ραφαήλ και Νικολάου. Στη συνέχεια, και πάντα σε ασφαλτόδρομο, συναντάμε μία τοποθεσία που το όνομά της μαρτυρεί την πληθώρα των καστανόδενδρων που ευδοκιμούν εκεί. Στην Καστανερή (φωτό) φθάνεις και πεζοπορικά από την μαγευτική τοποθεσία «Δύο Ποτάμια» όπου, όπως μαρτυρεί και το όνομά της, συναντώνται δύο παραπόταμοι του Αξιού. Την τοποθεσία, όμως, αυτή δεν την προβάλλουν οι ντόπιοι, θεωρώντας έτσι ότι θα την απολαύσουν καλύτερα, ιδιαίτερα κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι. Εποχές για τις οποίες το Δασαρχείο έχει τοποθετήσει κιόσκια για πικ νικ.

Προφήτης Ηλίας-Πόρτες-Στραβοπόταμος (Πριματάρι)

Από το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία ξεκινάει η πεζοπορική διαδρομή που σύντομα σας φέρνει να περπατάτε δίπλα από την ροή του Στραβοπόταμου. Το διαβήκαμε σε χιονισμένο τοπίο και διασχίσαμε εννέα γέφυρες που φέρουν τα ονόματα των Μουσών. Καταλήγετε στην Θέση «Πριματάρι» που στην μακεδονίτικη διάλεκτο σημαίνει «Θολά νερά».

Εφόσον διαθέτετε όχημα 4x4, αξίζει να ανακαλύψετε αυτή τη δασική διαδρομή σε μία απόσταση 14 χιλιομέτρων. Επισημαίνουμε την περιπετειώδη, αλλά γοητευτική διάσχιση που κάναμε σε ένα χιονισμένο τοπίο, όπου μετά από 6 χιλιόμετρα περίπου αντικρίσαμε την τοποθεσία Βαλέορβο. Εκεί το Δασαρχείο έχει εγκαταστήσει κιόσκια, όπου άνοιξη και καλοκαίρι οι ντόπιοι κυρίως κάτοικοι απολαμβάνουν την ομορφιά του τοπίου. Εναλλακτικά, μπορείτε να ακολουθήσετε μία ανηφορική πεζοπορική διαδρομή από το Πραμαντάρι, που μετά από 1 ½ ώρα, σας φέρνει στο οροπέδιο των Μεγάλων Λιβαδιών. Ο οικισμός αυτός, προ 50 χρόνων, απαριθμούσε περίπου 5000 κατοίκους που δραστηριοποιούνταν στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η ρίζα τους είναι ιδιαίτερη και προέρχεται από την Μοσχόπολη, πόλη που ήκμαζε επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Εκεί αξίζει να επισκεφθείτε το Μουσείο που στεγάζεται σε ένα παλαιό λειβαδίτικο σπίτι και περιέχει πολύ αξιόλογα εκθέματα από τη λαογραφία, τα ήθη και έθιμα, αλλά και τον τοπικό πολιτισμό.

Επίσης στον οικισμό αυτό μπορείτε να επισκεφθείτε:

• Το ξενοδοχείο-εστιατόριο Μοσχόπολη (φωτό)
• Το εστιατόριο-μεζεδοπωλείο Casa di Lenu, όπου ο ιδιοκτήτης Αστέριος φτιάχνει και μακεδονίτικους μεζέδες που μπορείτε να τους συνοδέψετε με τοπικό κρασί και τσίπουρο
• Με συνοδεία οδηγού βουνού μπορείτε, ξεκινώντας από τα Λιβάδια, να κάνετε μια περιμετρική ορειβατική διαδρομή γύρω από τις κορυφές του Πάικου

Αφήνοντας τα Λιβάδια παίρνουμε τον δασωμένο ασφαλτόδρομο που μετά από 20 χιλιόμετρα περίπου σας φέρνει στα όρια των Νομών Κιλκίς και Πέλλας και συγκεκριμένα στον οικισμό «Αρχάγγελος» με τη θαυμάσια ομώνυμη Μονή. Στα μέσα αυτής της διαδρομής υπάρχει και η διασταύρωση προς Κούπα, μία εξαιρετικής ομορφιάς, αλλά δύσκολη διαδρομή, με ένα κομμάτι χωματόδρομο, την οποία και διασχίσαμε με τετρακίνητο όχημα χορηγία της εταιρείας Sixt. Έτσι φθάσαμε στο χωριό Κούπα, από το οποίο 3 χιλιόμετρα μετά μας φέρνει στην ιστορική κωμόπολη του Σκρα και βέβαια στην περιοχή των καταρρακτών του. Εκεί αφήνοντας το αυτοκίνητο θα χρειασθεί να περπατήσετε περί τα 30 λεπτά, όπου και θα απολαύσετε το τοπίο με την «Γαλάζια Λίμνη», αλλά και τον μεγάλο καταρράκτη. Παρ’ όλο που αντικρίσαμε το τοπίο λευκό, αλλά και με χιονόνερο, θεωρούμε ότι η χάρη και η αρμονία της περιοχής αναδύεται σε κάθε εποχή. Μετά συνεχίζουμε και φθάνουμε στην κωμόπολη του Σκρα, περιοχή ποτισμένη με αίμα ελλήνων στρατιωτών, αλλά και αντίστοιχων από τις συμμαχικές δυνάμεις, κατά τους δύο πολέμους. Στην πλατεία δεσπόζει το μνημείο με τα ονόματα των πεσόντων στη μάχη, ενώ εάν βρεθείτε σε εργάσιμες ώρες, επισκεφθείτε το μουσείο με σημαντικά εκθέματα από την μάχη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

Σκρα-Φανός

Μετά από 15 περίπου λεπτά φθάνουμε στο χωριό Φανός. Με έκπληξη συναντήσαμε ένα φροντισμένο παλαιό σπίτι, που τώρα λειτουργεί ως ταβέρνα-μεζεδοπωλείο με το όνομα «Φανός». Εκεί η Γεωργία θα σας σερβίρει με πολύ μεράκι, κυρίως πιάτα βασισμένα σε μακεδονίτικες συνταγές, δηλαδή από τον τόπο που υπεραγαπάει. Για αυτό, άλλωστε, εγκατέλειψε την συμπρωτεύουσα και μαζί με την οικογένειά της ζει στον Φανό. Το μαγαζί της έχει γίνει γνωστό σε όλη την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να την επισκέπτονται ακόμη και από την Κρήτη για το φαγητό και την φιλοξενία της

Φανός-Αξιούπολη

Μετά από μία διαδρομή 20 περίπου λεπτών, φθάνουμε στην Αξιούπολη έδρα του Δήμου. Εκεί αξίζει να επισκεφθείτε την μεγαλοπρεπή εκκλησία του «Άξιον Εστί». Ο πατήρ Νεκτάριος μας ξεναγεί στις ιδιαίτερες αγιογραφίες του Ναού που αποτυπώνουν τις αξιοσημείωτες στιγμές της εκκλησιαστικής ζωής και των αγίων σε τομή, σε κάποιες από αυτές, με τους απελευθερωτικούς αγώνες του έθνους στην ευρύτερη περιοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αγιογραφική αποτύπωση του αρχηγού του Μακεδονικού Αγώνα Εμμανουήλ Παππά.

Μετά από μία θαυμάσια δασωμένη διαδρομή διάρκειας 20 περίπου λεπτών, και αφού σε ορισμένα σημεία περνάτε δίπλα από τον παραπόταμο του Αξιού «Κοτζά Ντερέ», συναντάτε την τεχνική λίμνη Μεταλλείου από το φράγμα του οποίου αρδεύεται ο κάμπος του Αξιού. Η λίμνη είναι ένας ζωντανός υδροβιότοπος, όπου ενδημούν ψάρια, αλλά και άλλοι ζωντανοί υδρόβιοι οργανισμοί.

Στην επιστροφή παίρνουμε τον δρόμο που θα μας οδηγήσει στην Λίμνη Δοϊράνη, έναν υπέροχο υδροβιότοπο και φυσικό σύνορο της χώρας μας με την ΠΓΔΜ. Αυτή την εποχή αγναντεύεις το όρος Μπέλες χιονισμένο, ενώ συναντώντας και ηλιοφάνεια αναδύεται η ιδιαίτερη ομορφιά του τοπίου. Επίκεντρο αυτής της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής της φύσης είναι τα 2 ουράνια τόξα που συναντήσαμε να δεσπόζουν πάνω από τη λίμνη και να ολοκληρώνουν τον σχηματισμό τους σε παραλίμνιες περιοχές. Οι ντόπιοι, όπως μας είπαν, αντικρίζουν συχνά αυτό το δώρο της φύσης.Tέλος, κοντά στις όχθες της Δοϊράνης, συναντάμε το παρθένο δάσος «Χίλια Δένδρα» προστατευμένο μουσείο της φύσης, αφού δεσπόζει ένα σπάνιο πολύ υψηλό είδος οξιάς.

Καθώς μπαίνουμε στον Νομό Σερρών και ακολουθώντας τον δρόμο προς τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα (Προμαχώνας), συναντάμε τα λουτρά Σιδηροκάστρου. Εκεί μπορείτε να απολαύσετε, σε πολύ προσιτές τιμές, φυσικό χαμάμ από ιαματικό νερό με θερμοκρασία στους 42 βαθμούς, αλλά και υδρομασάζ σε χαμηλότερη θερμοκρασία. Επίσης έχετε την δυνατότητα να διανυκτερεύσετε, αφού η δημοτική επιχείρηση προσφέρει δωμάτια για διαμονή (40 ευρώ το δίκλινο). Επίσης, ένας εξειδικευμένος ιδιώτης φυσιοθεραπευτής μαζί με τους συνεργάτες, σας προσφέρει χειροπρακτικό μασάζ, συμπληρώνοντας έτσι τις επιλογές που διαθέτει κάποιος που θα επισκεφθεί τα λουτρά.

Ρούπελ

Θα ήταν ιστορική παράλειψη εάν δεν επισκεφθείτε το Ρούπελ που βρίσκεται μόλις 15 λεπτά από τα ιαματικά λουτρά. Ο Ελληνικός Στρατός έχει διαμορφώσει με περίτεχνο τρόπο τον χώρο του Οχυρού σε ένα μουσείο με εκθέματα τεράστιας εθνικής αξίας, που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της γης. Επίσης στρατευμένοι οπλίτες σας ξεναγούν στα εκθέματα του Οχυρού πλουτίζοντας την εθνική μνήμη αυτών που το επισκέπτονται. Στην είσοδο του οχυρού το μάτι μας προσηλώνεται στο επικό σύνθημα «Τα οχυρά δεν παραδίδονται. Καταλαμβάνονται». Άλλωστε, το Ρούπελ ήταν ο πρώτος κρίκος της γραμμής άμυνας κατά των Γερμανών στα βόρεια σύνορά μας που πήρε την ονομασία «Γραμμή Μεταξά».Η τελευταία εκτεινόταν από το Ρούπελ μέχρι το Οχυρό του Νυμφαίου, με το τελευταίο να βρίσκεται στο έδαφος του Νομού Ροδόπης στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Το οδοιπορικό μας αυτό κατέληξε στην περιοχή της Κερκίνης και συγκεριμένα στην Άνω Πορόια, από όπου η θέα της λίμνης είναι πραγματικά πανοραμική. Από εκεί μπορείτε να ξεκινήσετε πεζοπορίες στην οροσειρά Μπέλες με κορύφωση τον καταρράκτη. Τέλος, ολοκληρώνοντας αυτό το οδοιπορικό, θα σας μείνει ανεξίτηλα στην μνήμη η πολυδαίδαλη ιστορία και τα ευρηματικά δημιουργήματα της φύσης, τόσο στα τοπία του Νομού Κιλκίς, όσο και σε επιλεγμένους προορισμούς του Νομού Σερρών.

Επιλεγμένες πληροφορίες

• Παραδοσιακός Ξενώνας «Δημοσθένης». Η Μαρία Μουτζούρη και οι γονείς της προσφέρουν μία μοναδική σπιτική φιλοξενία σε πολύ λογικές τιμές. Επίσης με την έμπειρη καθοδήγηση της ίδιας, αλλά και εξειδικευμένων συνεργατών, σας προσφέρονται οργανωμένες πεζοπορικές διαδρομές και άλλα εναλλακτικά αθλήματα (2343041302)
• Ιαματικά Λουτρά Σιδηροκάστρου (για κρατήσεις και διαμονή στο 2323022422). Στο ίδιο τηλέφωνο κλείνετε ραντεβού με τον ιδιώτη φυσικοθεραπευτή.
• «Ταβέρνα του Φανού» Φανός-Αξιούπολης (2343025100)
• Ταβέρνα «Το Τζάκι»-Γουμένισσα (2343041020)
• “Villa Belles” Ξενοδοχείο με θέμα την Κερκίνη (2323071200)

Αναστάσιος Τσομπανίδης