Μασκαρευτείτε για τα πιο διάσημα καρναβάλια της Ελλάδας
Το καρναβάλι είναι η ιδανική περίοδος του χρόνου να ξεχάσετε όλα σας τα προβλήματα, να ντυθείτε ό,τι προστάξει η φαντασία σας και να ξεχυθείτε στους δρόμους, σε εορταστικούς ρυθμούς. Σε κάποια μέρη της Ελλάδας, όλα αυτά θα τα καταφέρετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ας κάνουμε μια… καρναβαλική βόλτα για να τα δούμε.
Νάουσα
Η Αποκριά είναι «συμμαζεμένη», παραδοσιακή και τελετουργική στη Νάουσα, όπου το καρναβάλι γιορτάζεται με ένα έθιμο που οι ρίζες του φτάνουν στον 18ο αιώνα: τους Γενίτσαρους και τις Μπούλες. Οι χειροποίητες, παραδοσιακές στολές είναι σήμα-κατατεθέν του καρναβαλιού, ενώ το έθιμο ξεκινά την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς, με τους ζουρνάδες και τα νταούλια να συνοδεύουν την κάθε τους κίνηση. Τα μπουλούκια επισκέπτονται τα σπίτια και το ρίχνουν στο γλέντι, ενώ την Κυριακή της Αποκριάς, οι παραδοσιακοί μεζέδες και το κρασί της περιοχής έχουν την τιμητική τους σε ένα γλέντι που ξεκινά στην πλατεία των Αλωνίων και συνεχίζεται την Καθαρά Δευτέρα. Κάθε χρόνο, το καρναβάλι της Νάουσας μένει πιστό στις παραδόσεις, έχει διαφορετικό χαρακτήρα από τα συνηθισμένα και εντυπωσιάζει τους επισκέπτες με το ντύσιμο, το προσκύνημα, τη μουσική, τους χορούς και τα όργανα. Και κάτι που ίσως να μη γνωρίζετε αν δεν το έχετε επισκεφτεί ποτέ: τη γυναικεία μορφή (νύφη-μπούλα) την υποδύεται πάντα άνδρας.
Αν θα έπρεπε να ανακηρύξουμε μια ελληνική πόλη ως βασίλισσα του καρναβαλιού, τότε η Πάτρα σίγουρα θα ερχόταν πρώτη στο μυαλό όλων. Τα 180 χρόνια ιστορίας του πατρινού καρναβαλιού, άλλωστε, δεν είναι και λίγα, γι’ αυτό και τα έθιμα ποικίλουν. Εκτός του ότι ο κόσμος ξεχύνεται στους δρόμους σε γκρουπ χορεύοντας και από τα ηχεία όλης της πόλης ακούγονται καρναβαλικοί ρυθμοί, τόσο στο Καρναβάλι των Μικρών, όσο και στη Νυχτερινή Ποδαράτη παρέλαση το τελευταίο Σάββατο βράδυ και τη Μεγάλη Παρέλαση την Κυριακή με τα καρναβαλικά άρματα του Δήμου και τους συμμετέχοντες να φτάνουν τις 40 χιλιάδες, τα έθιμα «κρύβουν» και άλλες εκπλήξεις. Μια από αυτές είναι και τα «Μπουρμπούλια», δηλαδή απογευματινοί χοροί, όπου οι ντάμες, με μαύρο φαρδύ και μακρύ ντόμινο και μάσκα, επιλέγουν τον καβαλιέρο τους χωρίς οι ίδιες να αναγνωρίζονται, όπως και το «Παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού», όπου συμμετέχουν ομάδες και μέσα από ερωτήσεις και κρυμμένα ενδεικτικά στοιχεία διασκορπισμένα σε ολόκληρη την πόλη, μεταξύ άλλων, αναδεικνύεται ο μεγάλος νικητής. Η τελετή λήξης είναι και πάλι μια φαντασμαγορική καύση του άρματος του Καρναβάλου με συναυλίες, χορούς και πολλά πυροτεχνήματα στο λιμάνι. Ένα είναι σίγουρο: αν δεν έχετε δυνάμεις για γλέντι και χορό σε 48ωρη βάση, μείνετε μακριά από την Πάτρα. Ή πάρτε τις βιταμίνες σας!
Η μακρινή αυτή πόλη της Θράκης παίρνει έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους κάθε χρόνο με το καρναβάλι της, όπου για 15 μέρες η πόλη γεμίζει χρώματα, μουσική και διασκέδαση. Η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση πραγματοποιείται την τελευταία Κυριακή, ενώ το προηγούμενο βράδυ πραγματοποιείται η βραδινή παρέλαση, που οδηγεί στην Κεντρική Πλατεία και καταλήγει σε –τι άλλο;- ένα ξέφρενο πάρτι. Μέσα σε όλο αυτό το αποκριάτικο πνεύμα δεν λείπουν οι συναυλίες, ενώ το καρναβάλι φτάνει επίσημα στο τέλος του, με το ξανθιώτικο έθιμο «το κάψιμο του Τζάρου» στον ποταμό Κόσυνθο. Πρόκειται για ένα φαντασμαγορικό υπερθέαμα, με πλήθος κόσμου να παρακολουθεί τη λήξη των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών, κάτω από τη λάμψη ενός εντυπωσιακού σόου με πυροτεχνήματα. Ο «Τζάρος» δεν είναι άλλο από ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, το οποίο κάθε τελευταία Κυριακή της Αποκριάς καίγεται στο κέντρο αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα, για να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους.
Στα νότια της χώρας, στο Ρέθυμνο της Κρήτης, το μοτίβο δεν διαφέρει και πολύ: μπαλόνια, πυροτεχνήματα, μασκαράδες, άρματα, άμαξες, παρελάσεις και ξέφρενα πάρτι είναι τα συστατικά-κλειδιά των ημερών. Η τσικουδιά, φυσικά, δεν λείπει από κάθε εκδήλωση, ενώ τα αποκριάτικα πάρτι και οι χοροί μεταμφιεσμένων είναι καθημερινό φαινόμενο. Και πάλι, οι μεγάλες παρελάσεις πραγματοποιούνται το τελευταίο Σαββατοκύριακο, με το βράδυ της παραμονής της Μεγάλης Παρέλασης, η κεντρική λεωφόρος να μεταμορφώνεται σε μια τεράστια πίστα χορού και την τελευταία Κυριακή να αποτελεί το αποκορύφωμα του γλεντιού, με χιλιάδες κόσμου να συμμετέχει ή να παρακολουθεί και τα άρματα να κλέβουν την παράσταση. Χαρακτηριστικό του ρεθεμνιώτικου καρναβαλιού είναι οι κρητικές, παραδοσιακές καντάδες και το κρητικό γλέντι στην πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη, το παιδικό Κυνήγι Θησαυρού, όπως και η ποδηλατοβόλτα για μικρούς και μεγάλους, όπου οι φίλοι του ποδηλάτου μαζεύονται και πραγματοποιούν –μασκαρεμένοι πάντα- την πιο πολύχρωμη βόλτα της χρονιάς.
*Σκύρος: Εδώ θα συναντήσετε τους Κουδουνάτους, που γεμίζουν το νησί με ήχους κουδουνιών, το Γέρο, που επίσης φορά μαλλιαρή, μαύρη κάπα και ζώνη με κουδούνια και την Κορέλα, τη γυναίκα του, που ανοίγει το δρόμο τραγουδώντας και είναι πάντα άντρας, ντυμένος με γυναικεία, παραδοσιακή φορεσιά. Μαζί τους είναι και ο Φράγκος, με μάσκα και κουδούνι στη μέση.
*Κεφαλονιά: Στο Ιόνιο, και δη στην Κεφαλονιά, το καρναβάλι έχει επηρεαστεί από Άγγλους, Γάλλους, Ενετούς, ενώ έντονη είναι η παρουσία της φιλαρμονικής, τα άρματα και ο χορός. Την τελευταία Κυριακή, όπως συνηθίζεται, πραγματοποιείται η Μεγάλη Παρέλαση στο Αργοστόλι και το Ληξούρι και η γιορτή λήγει με το κάψιμο του βασιλιά Καρνάβαλου.
*Άμφισσα: Στην πρωτεύουσα του νομού Φωκίδας, εκτός από την παρέλαση των αρμάτων και το κάψιμο του Καρνάβαλου την Κυριακή, έχουμε και τη βραδιά των… στοιχειών της Χάρμαινας. Το προηγούμενο βράδυ, τα στοιχειά φορούν μαύρα, σέρνουν αλυσίδες και κρατούν δάδες, συνθέτοντας μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, που θυμίζει μάλλον Halloween.
*Ιωάννινα: Την τελευταία Κυριακή, στα Ιωάννινα θα δείτε τις «τζιαμάλες», δηλαδή μεγάλες φωτιές, γύρω από τις οποίες στήνεται το γλέντι. Κάθε γειτονιά, μάλιστα, συναγωνίζεται την άλλη για το ποια θα κάνει την καλύτερη και πιο φανταχτερή γιορτή. Οι άνδρες μεταμφιέζονται σε νύφες, ενώ γενικά οι μεταμφιεσμένοι και όσοι συμμετέχουν στο καρναβάλι, πηγαινοέρχονται συνεχώς από την μια συνοικία στην άλλη.