Οργανώστε με φίλους ή συγγενείς μια ολιγοήμερη πασχαλινή απόδραση σε ένα νησί, μοιραστείτε τα έξοδα και ρίξτε το για λίγο έξω, τρώγοντας, πίνοντας, απολαμβάνοντας τα πασχαλινά έθιμα και την ελληνική εξοχή και ξεχνώντας για λίγο το ΔΝΤ.

H φετινή χρονιά, η χρονιά που η οικονομική –και όχι μόνο- κρίση έχει δείξει για τα καλά τα «δόντια» της στην καθημερινότητά μας, αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για να γιορτάσουμε το Πάσχα στο χωριό, να θυμηθούμε τις ελληνικές παραδόσεις και τα έθιμα και να δούμε φίλους και συγγενείς.

Εξάλλου δεν έχουν μείνει και πολλά όμορφα πράγματα πια που να μην τα διαπραγματευόμαστε, εκτός από τα έθιμα και τις παραδόσεις μας, το αυθεντικό ελληνικό φαγητό και τους οικογενειακούς δεσμούς.

Αφήστε λοιπόν για λίγο τις πολύβουες και αγχωτικές πόλεις και αποδράστε στα πανέμορφα ελληνικά νησιά για να γιορτάσετε το ελληνικό Πάσχα με… τα όλα του! Γεμίστε το αυτοκίνητο και φύγετε για το χωριό, για να φάτε το αγαπημένο φαγητό της μαμάς, να χορτάσετε καθαρό αέρα και ύπνο όπως παλιά, να κάνετε Ανάσταση μέσα σε ένα «χορό» από κροτίδες και πυροτεχνήματα, να απολαύσετε το σουβλιστό αρνί όπως πουθενά αλλού και να ξαναθυμηθείτε εκείνες τις θείες και τους θείους που έχετε να δείτε από μικροί.

Ακόμη κι αν δεν κατάγεστε οι ίδιοι από κάποιο χωριό πάντως, οργανώστε με φίλους ή συγγενείς μια ολιγοήμερη πασχαλινή απόδραση σε ένα νησί, μοιραστείτε τα έξοδα και ρίξτε το για λίγο έξω, τρώγοντας, πίνοντας, απολαμβάνοντας την ελληνική εξοχή και ξεχνώντας για λίγο το ΔΝΤ.

Οι επιλογές που έχετε είναι αμέτρητες και καλύπτουν όλα τα γούστα και τις απαιτήσεις: Από την πανέμορφη, παραδοσιακή Κέρκυρα με το εντυπωσιακό έθιμο με τις κανάτες και την κατανυκτική Πάτμο, το νησί της Αποκάλυψης, μέχρι τη Μυροβόλο Χίο και την ακριτική Κάρπαθο, η νησιωτική Ελλάδα προσφέρεται για να γιορτάσετε ένα ανέμελο και κυρίως οικονομικό Πάσχα όπως παλιά.

Φωτογραφία: http://www.travelcyclades.gr

Πέρα όμως από το κατανυκτικό κλίμα και τις θρησκευτικές παραδόσεις, το Πάσχα αποτελεί και μια τέλεια αφορμή για να γιορτάσουμε τον ερχομό της άνοιξης, με εξορμήσεις σε νησιωτικού πασχαλινούς προορισμούς σε όλη τη χώρα και φυσικά –οι πιο θαρραλέοι- να κάνουν τα πρώτα τους μπάνια.

Από τα δεκάδες νησιά της χώρας μας, άλλα αποτελούν τουριστικούς, κοσμικούς και καθιερωμένους πασχαλινούς προορισμούς, άλλα πιο εναλλακτικούς και άλλα πιο ήρεμους και ασυνήθιστους. Κυκλάδες, νησιά του Ιονίου, Δωδεκάνησα, νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και του Αργοσαρωνικού, Κρήτη, Εύβοια και Σποράδες, σας περιμένουν για ένα μοναδικό Πάσχα κοντά στη φύση, τη θάλασσα και τις νησιωτικές παραδόσεις.

Κυκλάδες

Τα νησιά των Κυκλάδων προτιμούνται από πολλούς για τον εορτασμό του Πάσχα, με πιο δημοφιλείς προορισμούς τη Μύκονο, τη Σίφνο, τη Φολέγανδρο, τη Σαντορίνη, τη Σύρο κ.ά.

Η πρωτεύουσα των Κυκλάδων, η Σύρος, με την ορθόδοξη και την καθολική εκκλησία να δεσπόζουν σε δύο λόφους της Ερμούπολης, με την κεντρική πλατεία Μιαούλη, το θέατρο Απόλλων και την κουλτούρα της, μπορεί να υπερηφανεύεται για ένα μοναδικό Πάσχα, με τον ορθόδοξο και τον καθολικό επιτάφιο να περιφέρονται και συναντώνται στην Πλατεία Μιαούλη, όπου γίνεται δέηση, ενώ στην ορθόδοξη εκκλησία της Ανάστασης, στο λόφο Βροντάδο της Ερμούπολης, η Πρώτη Ανάσταση, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, συνοδεύεται από ηχηρά χτυπήματα των στασιδιών.

Στη Μύκονο οι γυναίκες ασπρίζουν τα σπίτια και πλάθουν «Λαζαράκια» -ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπων. Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται η περιφορά του Επιταφίου στο Ματογιάννι και το Μεγάλο Σάββατο η Ανάσταση στο μικρό μοναστήρι του Παλαιοκάστρου στην Άνω Μεριά και στη Μητρόπολη της Αλευκάντρας.

Στη Σίφνο γιορτάζεται το έθιμο του αναστάσιμου «χαιρετισμού» που διαρκεί σαράντα ημέρες, ενώ τη Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα παραδοσιακά «πουλιά της Λαμπρής» (πασχαλινές κουλούρες σε διάφορα σχήματα ζώων και πουλιών) στολισμένα με κόκκινα αυγά. Το Μεγάλο Σάββατο και η Δεύτερη Ανάσταση, την Κυριακή του Πάσχα, είναι ιδιαίτερα κατανυκτικές στην Μονή της Παναγίας της Βρυσιανής, στην Παναγία την Κόχη στον Αρτεμώνα και σε άλλες εκκλησίες και ξωκλήσια του νησιού. Το πασχαλιάτικο αρνί στη Σίφνο ψήνεται στο «μαστέλο» (πήλινο δοχείο) με άνηθο και ντόπιο κόκκινο κρασί.

Στη Σαντορίνη το Σάββατο του Λαζάρου στις πλατείες των χωριών οι κάτοικοι στήνουν τον Λάζαρο, έναν πελώριο ξύλινο σταυρό τυλιγμένο με αλισμαρί και λουλούδια, και το Μεγάλο Σάββατο μετά την Ανάσταση όλοι, με μια κουτσούνα και ένα κόκκινο αυγό, πάνε στα σπίτια τους για να φάνε τα «σγαρδούμια». Την Κυριακή του Πάσχα σε αρκετά χωριά του νησιού γίνεται το λαϊκό δικαστήριο του «Οβραίου» (πάνινο ομοίωμα ανθρώπου) ο οποίος καταδικάζεται σε θάνατο, κρεμιέται και καίγεται από τους κατοίκους με αυτοσχέδια δυναμιτάκια και βαρελότα.

Ιδιαίτερα κατανυκτικό και όμορφο, είναι επίσης το Πάσχα στη Φολέγανδρο, την Αμοργό, τα Κουφονήσια, την Τήνο, τη Σέριφο και όλες τις Κυκλάδες, όπου αναβιώνουν πατροπαράδοτα ήθη, έθιμα και παραδόσεις και τα Πάθη και η Ανάσταση του Χριστού γιορτάζονται με ξεχωριστή λαμπρότητα.

Ιόνια νησιά

Από τα Ιόνια νησιά, την πρωτοκαθεδρία έχει η Κέρκυρα ( http://bit.ly/Pasxa_Kerkyra ), που προσφέρει κατανυκτική ατμόσφαιρα, ανοιξιάτικο τοπίο και φυσικές ομορφιές, έθιμα και παραδόσεις που δε συναντάμε πουθενά αλλού, όπως αυτό με τις κανάτες. Εκεί το Πάσχα είναι μια μεγάλη γιορτή στην οποία συνυπάρχουν αρμονικά η ορθόδοξη χριστιανική πίστη και η καταλυτική παρουσία του προστάτη του νησιού, Αγίου Σπυρίδωνα, οι βενετσιάνικες επιρροές και η τοπική κουλτούρα, σε ένα ανοιξιάτικο τοπίο μοναδικής ομορφιάς και μυσταγωγίας.

Το Ζακυνθινό Πάσχα με τα ιδιόμορφα «αντέτια» (έθιμα), είναι ξεχωριστό σε όλη την Ελλάδα. Το μεσημέρι της Μ. Παρασκευής, πλήθος πιστών συμμετέχει στην περιφορά του Εσταυρωμένου που διασχίζει όλη την πόλη. Στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων, η περιφορά του Επιταφίου, σύμφωνα με παμπάλαιο τοπικό έθιμο, γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μ. Σαββάτου, ενώ με το πρώτο χτύπημα της αναστάσιμης καμπάνας, ο Δεσπότης αφήνει ελεύθερα άσπρα περιστέρια.

Φωτογραφία: http://www.corfu.gr

Στη Λευκάδα, το βράδυ της Μ. Παρασκευής, οι επιτάφιοι των ενοριών καταλήγουν στην παραδοσιακή, ενετικού στυλ, κεντρική πλατεία, συνοδεία της Φιλαρμονικής, ενώ το Μ. Σάββατο το πρωί, η Φιλαρμονική παίζει στους δρόμους της πόλης χαρούμενους σκοπούς.

Κρήτη

Στη Κρήτη τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι πολλά και πέρα από τα γνωστά που ισχύουν σε όλη την Ελλάδα. Από το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης οι γυναίκες ζυμώνουν τα καλιτσούνια, τις λαμπροκουλούρες, ή αβγοκοκουλούρες. Επίσης, τη Μεγάλη Εβδομάδα, οι άνδρες φτιάχνουν ένα ανθρώπινο ομοίωμα από ξύλα, τον «Ιούδα», τον οποίο περιφέρουν σε όλα τα σπίτια του χωριού και τον χτυπούν, ενώ οι γυναίκες δίνουν ό,τι παλαιά ρούχα έχουν για να ντυθεί «ο βρώμος ο Ιούδας. Το Μεγάλο Σάββατο, το ομοίωμα του Ιούδα τοποθετείται πάνω στη ρεματιά με τα ξύλα και το βράδυ της Ανάστασης, με το Χριστός Ανέστη, τα κοπέλια βάζουν φωτιά στον Ιούδα, ο οποίος καίγεται με τη… συνοδεία μπαλοθιών.

Δωδεκάνησα

Iδιαίτερο είναι το Πάσχα και στα Δωδεκάνησα. Το νησί της Αποκάλυψης είναι ένας από τους ιδανικότερους προορισμούς για τον εορτασμό του Πάσχα. Η Πάτμος ( http://bit.ly/Pasxa_Patmos ), όπου ο ευαγγελιστής Ιωάννης έγραψε το βιβλίο της Αποκάλυψης, έχει αυτές τις μέρες την τιμητική της. Από την Κυριακή των Βαΐων, ο στολισμός των εκκλησιών, το γιορτινό τραπέζι και η θρησκευτικές παραδόσεις, εντάσσουν τον επισκέπτη στο πασχαλινό κλίμα, ενώ ολόκληρη η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μοναδική στο νησί, ιδιαίτερα για όσους παρακολουθήσουν όλες τις λειτουργίες στο Καστρομονάστηρο του Αγίου Ιωάννη, που είναι χτισμένο στη σπηλιά που αποτέλεσε το ασκητήριο του Ευαγγελιστή.

Στην Κάλυμνο, το νησί των σφουγγαράδων, τη Mεγάλη Παρασκευή, οι πομπές των Επιταφίων των δέκα ενοριών συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία, όπου συναγωνίζονται στον ομορφότερο στολισμό, ενώ την Kυριακή του Πάσχα, στους δύο λόφους που υψώνονται πάνω από το λιμάνι, κηρύσσεται ένας… θορυβώδης πόλεμος με ... δυναμίτες!

Εντυπωσιακό είναι και το Πάσχα στην Κάρπαθο και ιδιαίτερα στο χωριό Όλυμπος, όπου οι γυναίκες δεν αποχωρίζονται τις παραδοσιακές πολύχρωμες στολές τους παρά μόνο τη Mεγάλη Eβδομάδα, όπου τις αντικαθιστούν με μια «πένθιμη» ενδυμασία. Στο χωριό αυτό μπορεί κανείς να συμμετάσχει σε έναν από τους πιο συγκινητικούς επιτάφιους.

Μοναδικό είναι επίσης το Πάσχα στην Κάσο, τη Ρόδο, το Καστελλόριζο και την Αστυπάλαια.

Άλλα νησιά

Με μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη γιορτάζεται το Πάσχα και στα υπόλοιπα νησιωτικά συμπλέγματα της χώρας μας, όπως στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και του Αργοσαρωνικού, την Εύβοια και τις Σποράδες.

Στη Μυροβόλο Χίο και συγκεκριμένα στο Βροντάδο του Δήμου Ομηρούπολης, θα ζήσετε το μοναδικό έθιμο του ρουκετοπόλεμου ( www.chioscity.gr/images/stories/rouk.pdf ), κατά το οποίο εκατοντάδες ρουκέτες εκτοξεύονται από τις αντίπαλες πλευρές (δύο ενορίες) προσφέροντας ένα θέαμα φαντασμαγορικό. Αξίζει επίσης να επισκεφτείτε πολλές από τις Μονές, όπως τη Νέα Μονή το βράδυ του επιταφίου και τις άλλες εκκλησιές του νησιού που γιορτάζουν τις κορυφαίες στιγμές της Ορθοδοξίας με εντυπωσιακά έθιμα.

Στην Ύδρα, η Μεγάλη Παρασκευή γιορτάζεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο, καθώς ο επιτάφιος της συνοικίας Καμίνι μπαίνει στη θάλασσα -μαρτυρώντας την ισχυρή σύνδεση των κατοίκων του νησιού με τη θάλασσα- για να ευλογήσει τα νερά και τους ναυτικούς, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα κατανυκτική και συνάμα εντυπωσιακή. Στη συνέχεια οι επιτάφιοι τεσσάρων ενοριών συναντιούνται στο κεντρικό λιμάνι του νησιού.

Φωτογραφία: http://www.chioscity.gr/

Τέλος, μοναδικό είναι και το Πάσχα στη Σκιάθο, που ακολουθεί το Αγιονορείτικο τελετουργικό καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης. Το νησί καλύπτεται από ένα πένθιμο πέπλο όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα, ενώ η επιτάφιος ακολουθία τελείται τα ξημερώματα του Σαββάτου, ακολουθώντας τα ωράρια του Αγίου Όρους.

Πόπη Αθανασοπούλου

[email protected]