«Ο Ζητιάνος» του Καρκαβίτσα επιστρέφει στη σκηνή

zitianos1
ΔΕΥΤΕΡΑ, 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017

Η παράσταση σε συμπαραγωγή του ΔηΠεΘε Ρούμελης με την ομάδα Anima θα παρουσιαστεί τον Σεπτέμβριο στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας.

Μετά την επιτυχημένη πορεία του στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας και στο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου, «Ο Ζητιάνος» του Ανδρέα Καρακαβίτσα σε συμπαραγωγή του ΔηΠεΘε Ρούμελης με την ομάδα Anima, θα φιλοξενηθεί για μία και μοναδική παράσταση στις 9 Σεπτεμβρίου στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας. Τη σκηνοθεσία του θα υπογράψει η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη.

«Ο Ζητιάνος», που διασκευάζεται πρώτη φορά για το θέατρο, αποτελεί τη δεύτερη δουλειά της ομάδας Anima, μετά το «Η Έξοδος», για την οποία η ομάδα ήταν τη φετινή χρονιά υποψήφια για το βραβείο Κάρολου Κουν.

Αναφερόμενος στην εποχή της προσάρτησης της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος (1881), το μυθιστόρημα σκιαγραφεί την κατάσταση ενός χωριού του θεσσαλικού κάμπου και των κατοίκων του, οι οποίοι κυριαρχημένοι από ταπεινά ένστικτα, από παγανιστικές δοξασίες, φτώχεια και αμάθεια, γίνονται υποχείρια ενός δαιμόνιου επαγγελματία Επαίτη, ο οποίος τους οδηγεί προς την καταστροφή. Με αυτόν τον τρόπο ο Καρκαβίτσας προβάλλει τη φθορά του παλιού μεσαιωνικού κόσμου, στον οποίο επικρατούσαν οι δόλιοι, οι επιτήδειοι και οι ισχυροί, προτείνοντας τελικά μέσα από την απόλυτη επικράτηση του κακού, το αντίθετό της, δηλαδή την εξέλιξη, την μόρφωση, την πνευματικότητα, την κυριαρχία των θετικών ενστίκτων έναντι των αρχέγονων ηθών, τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, και εν τέλει την επίμοχθη αντίσταση στο πιο ισχυρό.

Η υπόθεση του έργου έχει ως εξής: Στο Νυχτερέμι, ένα χωριό κοντά στις εκβολές του Πηνειού, ενώ οι κάτοικοί του βρίσκονται στα δικαστήρια με τον μπέη της περιοχής, στην προσπάθειά τους να ξεκαθαρίσουν το ιδιοκτησιακό καθεστώς του χωριού, με την κρυφή ελπίδα ότι θα καταφέρουν να νικήσουν και να θεωρηθούν τα κτήματα δικά τους και όχι του μπέη, φτάνει ένας ζητιάνος μαζί με το δεκαπεντάχρονο ζητιανόπουλό του.

Ο Τζιριτόκωστας, αφού ξυλοφορτωθεί από τον τελωνοφύλακα Βαλαχά, θα προκαλέσει τη συμπόνια των κατοίκων που θα του προσφέρουν φιλοξενία και τροφή. Την επόμενη μέρα, ο ζητιάνος θα προκαλέσει το ενδιαφέρον των γυναικών του χωριού, με τα «θαυματουργά βοτάνια» του, και θα κατορθώσει να πουλήσει, το «αγαπόχορτο», το «σερνικοβότανο» και άλλα βοτάνια, καθώς και υλικά για ξόρκια και για μαγικά, παίρνοντας σε αντάλλαγμα ό,τι πιο ακριβό έβλεπε ότι είχε το κάθε σπίτι, που θα το μεταπουλούσε και θα γέμιζε με χρυσές λίρες. Αδιάφορος και ασυγκίνητος για τη μοίρα και την τύχη αυτών των γυναικών θα δώσει βοτάνια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν και στο θάνατο, ενώ θα καθοδηγήσει επιδέξια όλο το χωριό, άντρες και γυναίκες να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες του• να εκδικηθεί δηλαδή το ξύλο που έφαγε από τον τελωνοφύλακα και παίζοντας με την αμάθεια και τη δεισιδαιμονία τους, να τους καθοδηγήσει να βάλουν φωτιά στο σπίτι που μένει για να τον κάψουν ζωντανό.

Στην παράσταση της ομάδας Anima η ιστορία ξετυλίγεται από την πλευρά των γυναικών της ιστορίας, οι οποίες ακόμα πιο εγκλωβισμένες στην ανδροκρατούμενη κοινωνία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, επηρεασμένου βαθιά από την οθωμανική κοινωνική δομή, στέκουν ανήμπορες να αντισταθούν και να προφυλάξουν τα παιδιά τους, τους εαυτούς τους και τους άντρες που κάνουν κουμάντο, από το επερχόμενο κακό που φέρει επιδέξια μαζί του ο άντρας Ζητιάνος.

Η σκηνοθέτις σημειώνει σχετικά με το έργο, μεταξύ άλλων:

«Η αμάθεια, οι προλήψεις, η αμορφωσιά και οι δεισιδαιμονίες καθιστούν τον άνθρωπο έρμαιο και αντικείμενο εκμετάλλευσης κάθε πανούργου, επιτήδειου και ισχυρού. Με την πλήρη επικράτηση του κακού, στην πραγματικότητα ισχυροποιείται το αντίθετό του: δηλαδή η εξέλιξη, η πνευματικότητα, η κυριαρχία των θετικών ενστίκτων έναντι των αρχέγονων ηθών, οι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και εν τέλει η επίμοχθη αντίσταση στο ισχυρό. Έτσι αν μένει κάτι από την αφήγηση αυτής της ιστορίας, που είναι τόσο ενδιαφέρουσα, σύγχρονη, με πολύ δράση και σασπένς, είναι η δύναμη του ανθρώπου να αντιστέκεται στο κακό, σε αυτό που θέλει να τον αφομοιώσει, να τον καταστρέψει, να τον εξαφανίσει; εξετάσεις που οι Έλληνες ως λαός έχουν στα γονίδιά τους να δίνουν πολύ συχνά και άλλοτε να χάνουν, άλλοτε να κερδίζουν, πάντα όμως να αγωνίζονται για να το επιτύχουν».

Συντελεστές
Διασκευή: Κική Κουβαρά
Σκηνοθεσία: Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτου
Σκηνογραφία-Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Πρωτότυπη μουσική: Κώστας Νικολόπουλος
Χορογραφίες-επιμέλεια κίνησης: Άννα Απέργη
Επιμέλεια φωτισμών: Παναγιώτης Λαμπής
Κατασκευή σκηνικού-μάσκες: Περικλής Πραβήτας
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελένη Δενδρινού
Κλαρίνο-Ντουντουκ: Γιώργος Δούσος

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Λεωνίδας Κακούρης, Κατερίνα Μπιλάλη, Μαρία Καρακίτσου, Λευτέρης Παπακώστας, Γιώτα Τσιότσκα.

Χριστίνα Φαραζή