Κριτική: Μια παράσταση -τελετουργία για σύμβολα αντίστασης

nanouris-pateraki
ΔΕΥΤΕΡΑ, 05 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Από την Ελένη Πετάση.

«Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν»: Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης καταπιάστηκαν με ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα: τη μεταγραφή του έργου του Τ. Σ. Έλιοτ «Murder in the Cathedral», στην εξαιρετική μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη. Και ο λόγος είναι ότι η διασκευή αυτού του δύσβατου, πυκνού σε νοήματα, ποιητικού κειμένου, που αναφέρεται σε μια σκοτεινή πτυχή της Ιστορίας, απαιτεί μια ουσιαστική, νέα προσέγγιση για να μην απωλέσει τους εσωτερικούς κραδασμούς του. Ο μακροσκελής τίτλος του δικού τους πονήματος στηρίζεται στη φράση που παρέδωσε ο ποιητής στις γιορτές του Κάντερμπουρι -για τις οποίες και έγραψε το έργο στα 1935- στη θέση της περίληψης που του ζητήθηκε. Μια απλή, ενδεχομένως ειρωνική φράση, που ακουμπά όμως σε αληθινά γεγονότα και φτάνει στο μεδούλι του τελεστικού δράματος. Οι ταλαντούχοι διασκευαστές τόλμησαν επιτυχώς να το συμπτύξουν κρατώντας δύο από τα δέκα πρόσωπά του. Τον Θωμά Μπέκετ (Γιώργος Νανούρης), αυτόν τον άνθρωπο που απαρνήθηκε τα εγκόσμια αξιώματα αφιερώνοντας τη ζωή του στον Θεό, στον άνθρωπο και στη σύγκρουσή του με την εξουσία, για να πορευτεί εκούσια προς τη θυσία του: «Το τέλος θα είναι απλό. Ξαφνικό. Θεόσταλτο» προαναγγέλλει. Και τη γυναίκα της Καντερβουρίας (Ρούλα Πατεράκη), που εκπροσωπεί τον μονίμως μεταστρεφόμενο Χορό-λαό από καλοπροαίρετο στο αντίθετό του, αλλά που μεταμορφώνεται επίσης σε ιερείς, πειρασμούς και Μαύρο Άγγελο του θανάτου.

Η Ιόλη Ανδρεάδη, ακολουθώντας αυτήν την ουσιώδη δραματουργία, καταθέτει σκηνικά μια γήινη γυναικεία παρουσία ως αντιπρόσωπο της κοινής γνώμης και μια «αφαιρετική» φιγούρα, σαν άγαλμα πάνω στο βάθρο της μνήμης, η οποία αποδίδει τον ψυχισμό του Μπέκετ. Γιατί πώς αλλιώς μπορούμε να «αναπαραστήσουμε» έναν θρύλο; Σε αυτήν την εξαιρετική παράσταση-τελετουργία, με τα θρησκευτικά θέματα ζωγραφισμένα σε ένα τρίπτυχο βιτρό να παραπέμπουν στην εκκλησία όπου έγινε το φονικό και την κατανυκτική εκκλησιαστική μουσική να μαγεύει την ατμόσφαιρα, η Ρούλα Πατεράκη δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Με οδηγό τη μουσικότητα, και φωνή άλλοτε τρυφερή, άλλοτε εξαγριωμένη και άλλοτε ψιθυριστή για να μην ξυπνήσει τον δράκο που κοιμάται μέσα της, η σπουδαία ηθοποιός γλιστράει από τον θρήνο στον θυμό, βαθαίνοντας κάθε λέξη του κειμένου που εκτοξεύει. Δίπλα της ο Γιώργος Νανούρης σχεδιάζει με σαφήνεια, σεμνότητα και χαμηλούς τόνους τον ήρωα που υποδύεται. Και εδώ είναι που διαπιστώνει κανείς πόσο έχει εκλείψει κάθε σύμβολο αντίστασης στη σημερινή τοξική κοινωνία μας. Ίσως γι’ αυτό η παράσταση τελειώνει νοσταλγικά με το «Τραγούδι του Παρτιζάνου», το αφιερωμένο σε έναν επαναστάτη μιας άλλης εποχής.

Ελένη Πετάση / [email protected]

Θέλεις βραβευμένες ταινίες; Δες Nova!

Απόλαυσε ταινίες που σάρωσαν τα βραβεία σε Αμερική και Ευρώπη. Και ταινίες που ήδη κλέβουν την παράσταση στο χορό των φετινών βραβείων σε Α' προβολή: Τρεις Πινακίδες έξω από το Εντινγκ, έξω από το Μιζούρι, Wonder, Το Σχήμα του Νερού, The Disaster Artist, The Greatest Showman.