«Η σημερινή σκληρή εικόνα του Ελαιώνα μου θυμίζει αυτό που τόσο εύστοχα είχε γράψει για την Ελλάδα ο υπέροχος Ζακ Λακαριέρ: μιζέρια και ομορφιά, σαν τις δύο πλευρές του ίδιου λόφου».

Πλατφόρµα διάδρασης τεχνών και επιστηµών µε χαρακτήρα επιµορφωτικό, εκπαιδευτικό και καλλιτεχνικό που προσφέρει στο αθηναϊκό κοινό κάθε χρόνο από την άνοιξη του 2015 τη δυνατότητα να παρακολουθεί θεατρικές και µουσικές παραστάσεις σηµαντικών καλλιτεχνών εντελώς δωρεάν, παράλληλες επιµορφωτικές δράσεις και οµιλίες σπουδαίων εισηγητών, ακαδηµαϊκών, συγγραφέων και καλλιτεχνών, αλλά και εκθέσεις εικαστικών, φωτογραφία καιvideo art, το ElaiΩnas Festival επιστρέφει φέτος από τις 9 έως τις 14 Ιουνίου για τέταρτη συνεχή χρονιά.

Για το 2018 το φεστιβάλ έχει ως κεντρικό άξονα την έννοια της ελευθερίας. Έµπνευση αποτελεί το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαµάντη, καθώς και οι λαϊκοί ποιητές και παραµυθάδες, φορείς της ελληνικής παράδοσης µέσα στους αιώνες.

Επίσης, φέτος το φεστιβάλ διευρύνει τους ορίζοντες του συνεργαζόμενο με σημαντικές δομές όπως η Κ.Ο.Α (Κρατική ορχήστρα Αθηνών) και η Ε.Λ.Σ. (Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής Σκηνής), διατηρώντας ασφαλώς τον χώρο του Πάρκου Ακαδημίας Πλάτωνος, μέσα στην καρδιά του πάλαι ποτέ Ελαιώνα ως σημείο κατατεθέν των δράσεων του.

Αναλυτικά το πρόγραμμα του ElaiΩnas Festival 2018

Το click@life μίλησε με τη Φένια Παπαδόδημα, που έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ μαζί με τον Γιώργο Παλαμιώτη, για τη φετινή διοργάνωση, τον Ελαιώνα, τον Παπαδιαμάντη και του τι σημαίνει ελευθερία.

Θα σε γυρίσω τρία χρόνια πίσω, όταν πρωτοξεκίνησε το ELAIώNAS Festival. Ποιος ήταν τότε ο στόχος του;

Ο κύριος στόχος του πρώτου φεστιβάλ ήταν να μιλήσουμε για τον χαμένο ελαιώνα. Να γνωρίσουμε στο αθηναικό κοινό ότι εκεί όπου σήμερα δεν υπάρχει ούτε μία ελιά, κάποτε εκτεινόταν το ιερό άλσος της θεάς Αθηνάς, όπως πολύ γλαφυρά περιγράφει οαθηναιογράφος Δ. Καμπούρογλου. Το πρώτο εκείνο φεστιβάλ ήταν μία γνωριμία με τον Καμπούρογλου και το έργο του αλλά και με όλες τις πτυχές και θεματικές που εμπεριέχει ο αρχαίος και ο σύγχρονος, δυστυχώς ξεριζωμένος ελαιώνας: ιστορία, φιλοσοφία ( καθώς η ακαδημία του Πλάτωνα όπου κυρίως έλαβε χώρα το πρώτο φεστιβάλ αποτελούσε μέρος του αρχαίου ελαιώνα),μυθολογία, ανάλυση του έργου του Καμπούρογλου και των περιηγήσεων του σε όλη την περιοχή της Αθήνας και της κοντινής Αττικής, έτσι ώστε να πάρουμε όλοι όσοι ήμαστε παρόντες στα αναλόγια κυρίως και στις ομιλίες, μία πιο ευρείαεικόνα της πόλης που κατοικούμε και που ελάχιστα γνωρίζουμε κατά βάθος. Φυσικά μία σειρά καλλιτεχνικών εκδηλώσεων πλαισίωναν τον κεντρικό αυτό άξονα, όμως αξίζει να πούμε ότι ήταν από τις σπάνιες φορές που ένα φεστιβάλ στηρίζει τόσες πολλές παράλληλες δράσειςμε κοινό στόχο τηαφύπνιση των πολιτών ως προς ένα συγκεκριμένο αλλά πολύπλευρο θέμα, τόσο ιστορικό όσο και απόλυτα σύγχρονο.

Και επιστρέφουμε στο 2018. Ποιος είναι ο στόχος του φεστιβάλ σήμερα;

Μέσα στην πορεία των τριών χρόνων που διανύσαμε από το πρώτο φεστιβάλ μέχρι σήμερα, καταφέραμε να εγκαθιδρύσουμε την ιδέα των θεματικών που σχετίζονται με την πόλη της Αθήνας, και την ελληνική γλώσσα μέσα στους αιώνες. Κι ακόμη τις προεκτάσεις της έννοιας της πόλης στο χτες και το σήμερα καθώς και την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας που δεν είναι καθόλου άσχετη από την εξέλιξη της πόλης.

Από την αρχαία πόλη στη σύγχρονη πραγματικότητα της Αθήνας , συνδιαλεγόμενοι κάθε χρόνο με αξιόλογους στοχαστέςκαι καλλιτέχνες (Ε. Αρβελέρ, Β. Καραποστόλης, Χ. Καρακέπελης, Φ. Κουτσάφτης, Ε. Στεφανή, Π. Μουρίκη Μ. Παπαλιού, Χ. Τερζής, Ε. Τζαβέλλα, Κ. Βουρεκάς, Δ. Τρυπάνη, Χ. Σουγιουλτζή, Κ. Γεωργουδάκη, Μ. Ξανθοπουλίδου και πολλοί πολλοί άλλοι…), οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπον προσέγγιζαντις θεματικές του φετσιβάλ που κάθε χρόνο αλλάζουν. Οι διαφορετικοί τίτλοι ή οι έννοιες που διέπουν κάθε φεστιβάλ είναι μόνο αφορμές για να εμβαθύνουμε τον προβληματισμό μας. Αυτός είναι και ο φετινός στόχος μέσα από την έννοια της ελυθερίας.

Γιατί επιλέξατε με τον Γιώργο Παλαμιώτη ως κεντρικό άξονα της φετινής διοργάνωσης την έννοια της ελευθερίας;

Η έννοια της ελευθερίας ή της μη ελευθερίας, της φυλακής ή της υπέρβασης διέπει τα περισσότερα κείμεναπου επιλέχθηκαν φέτος . Στον κόσμο της ποιητικής πραγματικότητας του Παπαδιαμάντη ή του Σολωμού αλλά και κάθε αυθεντικούδημιουργού, το πεπρωμένο και η υπέρβαση του αποτελούν πολύ συχνά αφορμή για την δημιουργία αφηγημάτων, χαρακτήρων, καταστάσεων όπου η ελευθερία και η ανελευθερία συνυπάρχουν σαν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.Αυτή η αινιγματική και υπόγεια σύνδεση των δύο αυτών αντιθέτων είναι συγκλονιστική.

Κι ακόμη ελευθερία ως προς τις φόρμες μέσα από τις οποίες θα εκφραστούν τα περισσότερα κείμενα. Φόρμες που συνυπάρχουν πειραματικά ανάμεσα στο θέατρο και τη μουσική και απαιτούν την ελευθερία της έμπνευσης και της υπέρβασης των συνηθισμένων ορίων και την ελεύθερη διάδραση των τεχνικών μέσων της μουσικής και της θεατρικής γλώσσας.

Τι σημαίνει για σένα ο Ελαιώνας;

Από τη μία ο Ελαιώνας έχει χαραχτεί μέσα μου σαν μαγική εικόνα, όπως τον περιγράφει ο Καμπούρογλου στον Αναδρομάρη της Αττικής, και από την άλλη η σημερινή σκληρή εικόνα του μου θυμίζει αυτό που τόσο εύστοχα είχε γράψει για την Ελλάδα ο υπέροχος Ζακ Λακαριέρ: μιζέρια και ομορφιά, σαν τις δύο πλευρές του ίδιου λόφου.

Με τον Γιώργο Παλαμιώτη θα παρουσιάσετε την παράσταση «Άνθος του Γιαλού». Μίλησε μου γι’ αυτήν, τι θα δούμε, ποια η ιδιαιτερότητά της;

Η παράσταση "Άνθος του Γιαλού" είναι ένα μουσικό ποίημα βασισμένο στο μικρό και αριστουργηματικό διήγημα του Α. Παπαδιαμάντη. 

Το πείραμα μου είναι να δουλέψουμε με μία μικτή ομάδα κλασιικών και τζαζ μουσικών και να εξερευνήσουμε τα όρια του αυτοσχεδιασμού και της εκτέλεσης της παρτιτούρας δημιουργώντας έναν κοινό χώρο συνύπαρξης διαφορετικών  μουσικών προσεγγίσεων και τεχνικών - λούπες, ρυθμικά θέματα που εξελίσσονται αυτοσχεδιαστικά, μία πιο σύγχρονη γραφή  καθώς και θέματα που φέρουν τον απόηχο της βυζαντινής και της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.

Πολύ ενδιαφέρον είναι και ο συνδυασμός των ηχοχρωμάτων της κλασσικής άρπας, του τσέλου με το ηλεκτρικό μπάσο, τα ποικίλα ηχητικά τοπία αλλά και τις φωνές , τις λούπες και το λαούτο. Πρόκειται για μία σπάνια περιπέτεια.

Η αφήγηση του κειμένου ακροβατεί ανάμεσα σε όλες αυτές τις μουσικές εκφάνσεις  έχοντας πάντα τον πρώτο ρόλο. Ήδη το ίδιο το κείμενο διέπεται από μία μοναδική μουσικότητα, χάρις στον τρόπο με τον οποίον ενορχηστρώνει τις λέξεις, τις προτάσεις, ο συγγραφέας. Αλλά ακόμη βαθύτερα η "μουσική'' του Παπαδιαμάντη εμπνέει εικόνες, ατμόσφαιρες, κόσμους μετέωρους ανάμεσα στην ύπαρξη και τη φασματική υπόσταση.  Έτσι το σύνολο των ερεθισμάτων που το ίδιο το κείμενο φέρει , είναι τόσο πλούσιο που σχεδόν υπαγορεύει τη μουσική που θα μπορούσε να το αναδείξει. Τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά.

Ο Παπαδιαμάντης είναι η μουσική μέσα στη μουσική, όπως λέμε το θέατρο μέσα στο θέατρο.

Και μετά τον Ελαιώνα, ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;

Μία μικρή η μεγαλύτερη παύση στην Αμοργό…

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΑΡΑΖΗ