Η Ιωάννα Κλεφτόγιαννη γράφει κριτική για την παράσταση «Ο Πατέρας» του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, που ανέβηκε στο θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, σε σκηνοθεσία της Λ.Μελεμέ.

Ένα από τα πλέον δεξιοτεχνικά «ξηλώματα» των μυστηρίων του γάμου - το μαχαίρι μπαίνει βαθύτερα απ’το κόκκαλο!- συντελείται στο κορυφαίο κείμενο του Στρίντμπεργκ «Ο Πατέρας».

Δύσκολα μπορούν να αποτελούν προϊόντα φαντασίας οι σαρκοβόροι διάλογοί του. Είναι πραγματικά τόσο λυσσαλέοι και τόσο γνήσιοι μαζί, που –φαντάζομαι- πρέπει να τους έχει βιώσει στο πετσί ο Σουηδός δραματουργός.

Γράφει στα σημειωματάριά του για το έργο του («Το παράλογο και μυστικιστικό θέατρο», εκδόσεις Γεράσιμου Αναγνωστίδη): «είναι επικίνδυνο να σπαζοκεφαλιάζεις για τον χαρακτήρα του άλλου. Ο γάμος είναι για να γίνεται μονάχα με τον όρο ότι θα γίνεις τυφλός και κουφός, ότι θα πάψεις να στοχάζεσαι για τον άλλο. Να δίνεις δείγματα ενός καλού γούστου, κάνοντας πως δεν καταλαβαίνεις, να μην συζητάς τα συναισθήματα του άλλου, να σέβεσαι τις μικροαδυναμίες του και τα μεγάλα ελαττώματά του, να οι προϋποθέσεις ενός γάμου».

Πικρές, κυνικές διαπιστώσεις που έρχονται σε απόλυτη αντίστιξη με τα έργα και τις ημέρες των πεισματάρηδων κεντρικών ηρώων του «Πατέρα» (Ιλαρχος και Λάουρα-η μάνα Πατέρας και Μάνα) στην ανελέητη μάχη τους για εξουσία πάνω στο μοναχοπαίδι . Και στο τέλος αμφότεροι, μέσα από ένα εξίσου πικρό ταξίδι στα τρίσβαθα του ασυνειδήτου (μέχρι κι αυτό αγγίζει και ξεγυμνώνει ο δραματουργός!), ξεψυχισμένοι, καταστρέφονται.

Μια έντιμη παράσταση έχει στηθεί σε συμπαραγωγή του Θεάτρου Τέχνης και του ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης (παρουσιάζεται στο θέατρο Τέχνης- Υπόγειο) διαθέτοντας βασικά , αν όχι αποκλειστικά, ένα «όπλο»: τον πρωταγωνιστή Γιάννη Φέρτη. Ιλαρχο που πάλλεται , τσαλακώνεται, συρρικνώνεται και διαστέλλεται εσωτερικά και εξωτερικά στη στρωτή, κλασικής «κοπής» και χωρίς διάθεση οποιασδήποτε επανερμηνείας ανάγνωση που έκανε η σκηνοθέτιδα Λιλύ Μελεμέ.

«Τα πρόσωπα μου είναι χαρακτήρες σύγχρονοι, που ζούνε σε μια μεταβατική περίοδο, πιο αναστατωμένη, και πιο νευρική από την προηγούμενη», σημειώνει ο Στρίντμπεργκ. Παρ’ όλα αυτά είναι διαχρονική στον «Πατέρα» η σκιαγράφηση της αρχέγονης μάχης των δύο φύλων, απ΄την οποία αναδύονται κι οι νοσηρότητες που προκύπτουν απ’τον πολύ συγχρωτισμό της πολύχρονης συμβίωσης.

Το στοίχημα επομένως της παράστασης –πέρα από την απόδοση της εσωτερικής, μέχρι τρέλας αγωνίας του Ιλάρχου- είναι η απόδοση, χωρίς κενά και χωρίς υπερβολές, αυτής της μάχης. Το πρωταγωνιστικό δίδυμο έχει χημεία, αν και η Λάουρα (Μητέρα ) Μαρίνα Ψάλτη επαρκής, με εσωτερική θέρμη, δεν αγγίζει τα μεταφυσικά επίπεδα στα οποία φτάνει συχνά ο Γ.Φέρτης. Στέρεη στο ρόλο της παραμάνας η καρατερίστα Έρση Μαλικένζου. Η Βέρθα Ιουλία Γεωργίου είναι μια νέα ηθοποιός με δυνατότητες εν εξελίξει.

Η σκοτεινή, αποπνικτική πρόζα ζωντανεύει στο κλειστοφοβικό ρεαλιστικό σκηνικό της Ελένης Δουνδουλάκη που παίρνει ανάσες φωτός χάρη στο ανοικτό, μεταβαλλόμενο φόντο. Θυμίζει παραστάσεις του εικονοκλάστη Γουίλσον καθώς αλλάζουν συνεχώς οι χρωματισμοί του.

ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ