Από την Ελένη Πετάση.

Πριν από 33 χρόνια στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών γεννήθηκε η Διεθνής Συνάντηση Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, που πέρα από τις σημαντικές παραστάσεις του παγκόσμιου θεάτρου, άφησε πίσω της πλήθος από Ερινύες ν’ αναμοχλεύουν την πολτοποιημένη συλλογική μας συνείδηση. Εμπνευστής και οργανωτής της ήταν ο διεθνούς φήμης σκηνοθέτης Θεόδωρος Τερζόπουλος που επέστρεψε τώρα σ’ αυτόν τον μυθικό τόπο, αλλά αυτή τη φορά με ένα αφιέρωμα που οργανώθηκε προς τιμήν του από το Κέντρο Δελφών με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση.

Με τίτλο «Η επιστροφή του Διόνυσου» και μέσα σε ένα περιβάλλον στοιχειωμένο από την απόκοσμη μουσική του Παναγιώτη Βελιανίτη, περιέλαβε στο πρόγραμμά του, μεταξύ άλλων, ένα διεθνές συμπόσιο γύρω από το έργο του, μια συγκλονιστική επίδειξη της μεθόδου του και την εμπνευσμένη φωτογραφική έκθεση της Γιοχάνα Βέμπερ επεξεργασμένη από τον εικαστικό Αλέξανδρο Κόκκινο.

Πάνω απ’ όλα, ωστόσο, ήταν η παράσταση των «Τρωάδων» του Ευριπίδη σε δική του σκηνοθεσία που άνοιξε ξανά το Αρχαίο Θέατρο των Δελφών (πρωτοπαρουσιάστηκε στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Πάφου 2017). Ξεκινώντας με το φως της ημέρας για να καταλήξει στο σούρουπο, χρησιμοποιώντας ως σκηνικό το μαγικό Δελφικό τοπίο και χαράσσοντας έναν κύκλο στη μέση της ορχήστρας σπαρμένο με δεκάδες στρατιωτικές αρβύλες, έδωσε αμέσως το στίγμα της. Ο συσχετισμός με τις αμέτρητες απώλειες άδικων συρράξεων έγινε ακόμα πιο εμφανής όταν μέλη του χορού  προέταξαν στο κοινό φωτογραφίες αγνοουμένων, φωνάζοντας τα ονόματά τους. Στο Κέντρο δέσποζε ο κορυφαίος του χορού, ο Τουρκοκύπριος Ερντογκάν Καβάζ, ψιθυρίζοντας με απίστευτη ταχύτητα τουρκικές λέξεις.

Σε όλη τη σκηνική εξέλιξη της τραγωδίας, εξάλλου, ακούσαμε την ντοπιολαλιά των ηθοποιών που προήλθαν από διχοτομημένες πόλεις (Λευκωσία, Μοστάρ, Ιερουσαλήμ), καθώς επίσης από τη Συρία και την Ελλάδα, ενώ πέντε νέες γυναίκες μοιράστηκαν τον ρόλο της Κασσάνδρας (έξοχη επινόηση της σκηνοθεσίας). Ανάμεσά τους η Έβελιν Ασουάντ μας μάγεψε με το σπαρακτικό συριακό τραγούδι της.

Ο στόχος του Τερζόπουλου να συνδέσει τη διαίρεση των λαών και την ανάγκη συμφιλίωσης με το κατ’ εξοχήν έργο του Ευριπίδη που αποτελεί ένα αμείλικτο κατηγορώ στη φρίκη του πολέμου και μια κραυγή για ανθρωπισμό, επιτεύχθηκε με τον πιο ουσιαστικό τρόπο. Με  δίαυλο τη σωματικότητα, την έξοχη μινιμαλιστική αισθητική και την απόλυτη ακρίβεια που χαρακτηρίζει τη δουλειά του, εξόρυξε τα σπλάχνα του κειμένου. Οι ερμηνευτές ήταν απόλυτα συντονισμένοι, αποτυπώνοντας στη γλώσσα τους την προσωπική τους μνήμη. Με ευστροφία υποδύθηκε την αμφίρροπη προσωπικότητα της Ελένης η Σοφία Χιλ, ενώ η Νιόβη Χαραλάμπους απέδωσε με ερμηνευτικό βάθος την Ανδρομάχη καθηλώνοντας το κοινό στην ευρηματική σκηνή της συντριβής της. Η Δέσποινα Μπεμπεδέλη, τέλος, ενσάρκωσε την Εκάβη δίνοντας ένα μάθημα υποκριτικής.

Ελένη Πετάση / [email protected]

Φωτογραφίες: Ανδρέας Σιμόπουλος