Από την Ελένη Πετάση.

Ένας γερανός, που μοιάζει σαν να επιδιώκει να διαλύσει το ερημωμένο σκηνικό τοπίο, ανεβοκατεβάζει τα αδρανή σώματα τριών χορευτών. Μία κεκλιμένη μηχανική πλατφόρμα βρυχάται καθώς γυρίζει ασταμάτητα σέρνοντας στην επιφάνειά της ανθρώπινα κορμιά. Και έπειτα εμφανίζονται άλλοι έξι χορευτές με κοιμισμένα παιδιά στην αγκαλιά τους. Καθώς αυτά σταδιακά αυξάνονται σε δώδεκα (6-12 ετών), οι εννέα ενήλικοι εξουσιαστές τους τα αντιμετωπίζουν σαν μαριονέτες, «παίζουν» μαζί τους, τα στροβιλίζουν βίαια και στη συνέχεια τα σκορπίζουν στο έδαφος δίχως πνοή, αφημένα στο έλεος του Θεού.

Η αλλόκοτη αυτή, βαθιά πολιτική παράσταση, «Enfant» του Μπορίς Σαρμάτς ανάμεσα στον «χορό», τη μηχανική κίνηση και την εικαστική εγκατάσταση, με υλικό την εύθραυστη παιδική ψυχοσύνθεση, φέρνει στο φως το σκοτάδι που μας περιτριγυρίζει. Και παραπέμπει -όπως επισημαίνει ο Μπορίς Σαρμάτς- στη φτώχεια, την εγκατάλειψη, τον ρατσισμό και την ανισότητα στην εκπαίδευση στις κατεστραμμένες κοινωνίες μας. Ο σημαντικός Γάλλος χορογράφος, εξάλλου, εμπνεύστηκε τη συγκεκριμένη περφόρμανς το 2011, εποχή που στη χώρα του άρπαζαν τα παιδιά των παράνομων μεταναστών από τα σχολεία για να τα απελάσουν.

Ωστόσο η αρχική καταγγελία του άξαφνα ανατρέπεται, καθώς οι ανυπεράσπιστοι μικροί ήρωες ζωντανεύουν και οι όροι αντιστρέφονται. Παίρνοντας την εξουσία στα χέρια τους εκδικούνται τους «βασανιστές» τους με τα ίδια μέσα. Στο τέλος ξεπροβάλλει ένας μουσικός με γκάιντα, σαν τον Αυλητή του Χάμελν από το παραμύθι του Γκριμ (που βασίζεται σε έναν γερμανικό θρύλο), και κρεμασμένος από τον γερανό γεμίζει με αισιόδοξους ήχους την ατμόσφαιρα, παροτρύνοντας τα παιδιά να χαρούν, να τραγουδήσουν, να χορέψουν, να κυριαρχήσουν άναρχα τον χώρο.

Παρ’ όλη την αντίρρηση που έχω για τη συμμετοχή τόσο μικρών παιδιών σ΄ αυτή την άγρια, τουλάχιστον στην αρχή, παράσταση (αν και έχει μελετηθεί η παραμικρή κίνηση που θα μπορούσε να τα πληγώσει), δεν μπορώ παρά να θαυμάσω την εξαιρετική τους επίδοση. Αλλά και την πρωτότυπη, προκλητική ιδέα του Σαρμάτς, που μέσα στο φοβιστικό ηχητικό περιβάλλον του Ολιβιέ Ρενούφ, υλοποιείται έξοχα από τους χορευτές του. 

Ελένη Πετάση / [email protected]