«Body Politics»: Το σώμα ως πολιτική: πεδίο ή εργαλείο;
Από 26 έως 30 Οκτωβρίου 2018 στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Η Στέγη εγκαινιάζει τον χορό για την περίοδο 2018-2019 με ένα σαρωτικό φεστιβάλ. Από τις 26 έως τις 30 Οκτωβρίου, το Body Politics παρουσιάζει σε διάφορους χώρους της Στέγης, έξι χορογραφικά σόλο καλλιτεχνών από διάφορες γωνιές του πλανήτη, όλες εκτός του Δυτικού κόσμου. Αυτό που συνδέει μεταξύ τους τα έργα είναι η ένταση με την οποία οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν το σώμα προκειμένου να μιλήσουν για όσα το κοινωνικό σύνολο αρνείται ακόμα να αντιμετωπίσει.
Η Νοτιοαφρικανή Robyn Orlin σκηνοθετεί ένα εκρηκτικό one-man-show για τον ρατσισμό, την ομοφοβία και την ελευθερία, η Nadia Beaugré από την Ακτή Ελεφαντοστού ερμηνεύει ένα συγκλονιστικό one-woman-show-διαμαρτυρία για την απάθεια του Δυτικού κόσμου απέναντι στην απόλυτη ένδεια της Αφρικής που έχει ο ίδιος προκαλέσει, η Ινδή Mallika Taneja παρουσιάζει μια θαρραλέα περφόρμανς για τη θέση της γυναίκας στη χώρα της και το σώμα ως ταμπού, ο/η Ιρανός/ή Sorour Darabi εστιάζει στη σχέση μεταξύ γλώσσας, εξουσίας και ταυτότητας φύλου, η Λιβανέζα Danya Hammoud προτείνει μια ερευνητική περφόρμανς για το σώμα ως πεδίο σύγκρουσης των αντιφάσεων της ανθρώπινης φύσης, ενώ η Φιλιππινέζα Eisa Jocson παραδίδει ένα σόλο-έκπληξη για την κατασκευή των ρόλων των φύλων και για το σώμα ως αντικείμενο στην αγορά του θεάματος του σεξ.
Το σώμα, απόλυτος εκφραστής των πάντων, γίνεται έτσι το πεδίο όπου συγκρούονται η νόρμα και η εξαίρεση, το αποδεκτό και το μη αποδεκτό, ο συντηρητισμός και η ελευθερία. Γίνεται πεδίο αντιπαράθεσης, εργαλείο διεκδίκησης της χειραφέτησης, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της αποδοχής, γίνεται πεδίο έκφρασης της ταυτότητας του φύλου, αλλά και χώρος συνάντησης με τη διαφορετικότητα, με τον Άλλο. Το σώμα είναι πάντα το κατώφλι αυτής της συνάντησης, το όριο της διεκδίκησης, το μέσο της αντίστασης, το σημείο όπου συναντιούνται η πολιτική διεκδίκηση και η αλληλεγγύη.
Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Κάτια Αρφαρά. Οργάνωση Παραγωγής: Δήμητρα Δερνίκου
Αναλυτικότερα:
Be Careful - Mallika Taneja
26 & 27 Οκτωβρίου | Μικρή Σκηνή | 19:30
Πώς μιλάς για το σώμα σου σε μια χώρα όπου το γυναικείο σώμα είναι ταμπού;
Σε μια χώρα όπου οι γυναίκες είναι διαρκώς εκτεθειμένες στον κίνδυνο της ανδρικής βίας, η μόνιμη συμβουλή προς τα κορίτσια είναι να μην προκαλούν. Τα θύματα της βίας συχνά ενοχοποιούνται για προκλητική συμπεριφορά, ενώ κανένας άνδρας δεν υφίσταται τις συνέπειες. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η αντίσταση είναι απαραίτητη και έντονη. Πώς είναι να προσπαθείς να μιλήσεις χωρίς ταμπού για το σώμα και την ταυτότητά σου ως γυναίκα, σε μια χώρα όπου το ίδιο το γυναικείο σώμα είναι ένα τεράστιο ταμπού; Πώς είναι να νιώθεις την αδικία και να μην μπορείς να την εκφράσεις, σε μια κοινωνία που σε προστάζει να σωπαίνεις και να κρύβεσαι για να επιβιώσεις; Μπορεί ένα έργο τέχνης να προκαλέσει μια κοινωνική αλλαγή; Η Μαλίκα Τανίζα βρίσκει το θάρρος να μιλήσει για όλα αυτά στο Be Careful χρησιμοποιώντας το ύστατο καταφύγιό της, το ίδιο της το σώμα, σε μια λιτή και δυνατή περφόρμανς. Υιοθετεί την πρακτική των παραδοσιακών θιάσων της Ινδίας, όπου ο ηθοποιός, ταξιδεύοντας από χωριό σε χωριό, σπιθαμή προς σπιθαμή όλη τη χώρα, γινόταν ένα με τον ρόλο του. Έτσι και η Μαλίκα Τανίζα, «ζει» με την περφόρμανς της εδώ και τουλάχιστον πέντε χρόνια, βρίσκοντας το θάρρος να αποκαλύπτει το σώμα της και, με το πείσμα αυτού που τον πνίγει το δίκιο, να το διεκδικεί με κάθε τίμημα.
Σύλληψη και ερμηνεία: Mallika Taneja. Η παράσταση δημιουργήθηκε αρχικά στο Tadpole Repertory, ως τμήμα της παράστασής τους, NDLS.
Macho Dancer - Eisa Jocson
26 & 27 Οκτωβρίου | Εκθεσιακός Χώρος | 20:30
Με μια κίνηση ματ, η Eisa Jocson μετατοπίζει σχέσεις και κλισέ σεξουαλικότητας: μπαίνει στον ρόλο του «μάτσο χορευτή».
Το macho dancing είναι ένα τοπικό φαινόμενο στις Φιλιππίνες: ένας χορός που στη βιομηχανία του θεάματος της ηδονής χορεύεται αποκλειστικά από άνδρες σε κλαμπ για γυναίκες ή ομοφυλόφιλους. Ένας χορός επίδειξης «ανδρισμού», που έχει τη δική του σωματική γλώσσα ερεθισμού των αισθήσεων, μέσα σε ένα πλαίσιο οικονομικής συναλλαγής. Η Άιζα Χόκσον αναλαμβάνει τον ανδρικό ρόλο του «μάτσο χορευτή» και στο Macho Dancer εκτελεί με χειρουργική ψυχρότητα και αξιοθαύμαστη ακρίβεια το κινησιολογικό του λεξιλόγιο. Το παιχνίδι που παίζει με την ανδρόγυνη εικόνα της μετατοπίζει ελαφρώς όλους τους ρόλους, για να αναδιαμορφώσει τις σχέσεις που συνήθως διαμορφώνονται: ο μάτσο χορευτής μοιάζει να έχει εξουσία, αλλά μήπως τελικά το ηδονοβλεπτικό βλέμμα τον κάνει ευάλωτο και αδύναμο; Βάζοντας τον εαυτό της σε αυτή τη θέση, η Άιζα Χόκσον δημιουργεί ένα ρήγμα στο δικό μας βλέμμα, ένα άνοιγμα για να τρυπώσουν ερωτήματα για την κατασκευή των ρόλων των φύλων, για το πώς αντιλαμβανόμαστε τα κλισέ του τι είναι «σέξυ», για την ηδονοβλεψία και για το σώμα-αντικείμενο.
Σύλληψη, Χορογραφία & Ερμηνεία: Eisa Jocson. Σχεδιασμός Φωτισμών: Jan Maertens. Σύνθεση Μουσικής: Lina Lapelyte. Εκγύμναση: Rasa Alksnyte . Δραματουργικός Σύμβουλος: Arco Renz. Τεχνική Διεύθυνση: Yap Seok Hui. Τραγούδια: “Devil's Dance” από τους Metallica, “Total Eclipse of the Heart” από την Bonnie Tyler, “Pagbigyang Muli” από τον Erik Santos, “Careless Whisper” από τους Wham!
Farci.e - Sorour Darabi
26 & 27 Οκτωβρίου | Μικρή Σκηνή | 22:00
Πώς μπορεί να μιλήσει για την ταυτότητά του κάποιος/-α που δεν επιθυμεί να έχει φύλο; Μια τολμηρή καλλιτεχνική πρόταση από τον/τη Sorour Darabi που έχει μητρική του/της μια γλώσσα χωρίς γένη, τα περσικά (φαρσί)...
Πώς θα ήταν να προερχόσουν από έναν ουδέτερο κόσμο και, τελείως ξαφνικά, τα πάντα να είχαν ένα φύλο; Τι καθορίζει το φύλο; Τι ρόλο παίζουν η γλώσσα και οι προκαθορισμένες αντιλήψεις στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται το φύλο μια κοινωνία; Στο Farci.e θα βρούμε μόνο ερωτήματα – καθόλου απαντήσεις... Ο/Η Σορούρ Νταραμπί θα επιχειρήσει να δώσει μια διάλεξη για το φύλο, ανατρέποντας τις εικόνες, παίζοντας με την αντίληψή μας και ερμηνεύοντας ανεπανάληπτα τον πολυδιάστατο εαυτό του/της.
Ό/Η Sorour Darabi είναι αυτοδίδακτος/-η καλλιτέχνης που ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Δουλεύοντας ενεργά στο Ιράν, συμμετείχε στον άντεργκραουντ οργανισμό ICCD (Αόρατο Κέντρο Σύγχρονου Χορού), το φεστιβάλ του οποίου με τίτλο Untimely (Τεχεράνη) φιλοξενούσε το έργο του/της.
Το Farci.e βραβεύτηκε με το Jury Prize στο φεστιβάλ Zürcher Theater Spektakel το 2016.
Σύλληψη, Χορογραφία & Ερμηνεία: Sorour Darabi. Φωτισμοί: Yannick Fouassier. Χειριστής Φωτισμών: Jean-Marc Ségalen. Oeuil Extérieur: Mathieu Bouvier. Διαχείριση: Charlotte Giteau. Περιοδεία: Sandrine Barrasso. Παραγωγή: Météores. Συμπαραγωγή: Festival Montpellier Danse, ICI-CCN de Montpellier Occitanie Midi-Pyrénées, με την υποστήριξη του CND Pantin στο πλαίσιο μιας καλλιτεχνικής φιλοξενίας, του Honolulu-Nantes και του Théâtre de Vanves
And so you see… Robyn Orlin
29 & 30 Οκτωβρίου | Μικρή Σκηνή | 19:30
Ο εκρηκτικός συνδυασμός μιας ιδιοφυούς χορογράφου και ενός μοναδικού ερμηνευτή, που είναι συγχρόνως βασίλισσα και πολεμιστής, μας αποκαλύπτει μια αφρικανική εκδοχή του «Ρέκβιεμ» του Μότσαρτ.
Η Ρόμπιν Όρλιν βρίσκει πάντα έναν τρόπο να μιλήσει για όλα όσα αποσιωπώνται στη χώρα της. Κι αν κάποτε η χώρα της σιωπούσε για το απαρτχάιντ, τώρα, που γιορτάζει 25 χρόνια δημοκρατίας, τι λέει για τον ρατσισμό και την ομοφοβία; Πώς διεκδικείται η ταυτότητα του φύλου εκεί; Και υπάρχει πραγματική ελευθερία; Στα κείμενά της, η ίδια υποστηρίζει πως όχι. Πρεσβεύει τη διεκδίκηση μιας πραγματικά αφρικανικής ταυτότητας, που να είναι ταυτόχρονα αρσενική και θηλυκή, χριστιανική και παγανιστική, τοπική και παγκόσμια, χωρίς το ένα να προδίδει το άλλο. Ο Albert Silindokuhle Ibokwe Khoza, ο νεαρός περφόρμερ της, είναι όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα. Ένας απίστευτος περφόρμερ, που μεταμορφώνεται διαρκώς πέρα από κάθε όριο, γιατί είναι ήδη ταυτόχρονα τα πάντα: και άντρας και γυναίκα, και ομοφυλόφιλος, και χορευτής και ηθοποιός και τραγουδιστής, και χριστιανός και sangoma (παραδοσιακός θεραπευτής) και πολίτης του κόσμου. Αυτό το πλάσμα με το σώμα έξω από κάθε νόρμα, που ενσαρκώνει μια ασύλληπτη, διαφορετική Αφρική, ερμηνεύει το σόλο του για τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα με την πλάτη γυρισμένη στο κοινό, κοιτώντας προς το τεράστιο είδωλό του που προβάλλεται στην οθόνη εμπρός του.
Κι αν κάθε παράσταση στήνει απέναντί μας έναν καθρέφτη για να κοιταχτούμε, αυτή εδώ το κάνει κυριολεκτικά, αφού στο And so you see… η κάμερα που κινηματογραφεί ασταμάτητα τον Άλμπερτ Κόζα, προβάλλοντάς τον σε ένα διαρκές γκρο-πλαν, τραβάει και το κοινό, που συχνά βλέπει και το δικό του είδωλο στη μεγάλη οθόνη. Κι εκεί συναντά αυτό το τεράστιο σώμα, αυτό το τρομακτικό, υπέροχο, λυπημένο, χαρούμενο, βασανισμένο, καφκικό πλάσμα –μια βασίλισσα της Νουβίας, ένα παγόνι του Νείλου, έναν Αφρικανό πολεμιστή– για να αναμετρηθεί μαζί του. Άραγε, αυτό το σώμα θα βρει τον τρόπο να υπάρξει σε έναν κόσμο που αρνείται να το αποδεχτεί; Και μη σας ξεγελάσει η μουσική: το «Ρέκβιεμ» του Μότσαρτ δεν ήταν ποτέ τόσο χαρούμενο, τόσο χορευτικό, τόσο «αφρικανικό», όσο σε αυτή την παράσταση.
Μια πρόταση της Robyn Orlin. Χορευτής: Albert Silindokuhle Ibokwe Khoza. Κοστούμια: Marianne Fassler. Φωτισμοί: Laïs Foulc. Διεύθυνση σκηνής: Thabo Pule. Διαχείριση και παραγωγή: Damien Valette. Βοηθός και συντονίστρια: Margot Lahalle. Παραγωγή: City Theater & Dance Group, Damien Valette Prod. Συμπαραγωγή: City Theater & Dance Group (Παρίσι), Festival Montpellier Danse 2016 (Μονπελιέ), Festival d’Automne (Παρίσι), Kinneksbond – Centre Culturel Mamer (Λουξεμβούργο), Centre Dramatique National de Haute-Normandie (Ρουέν), La Ferme du Buisson – Scène Nationale de Marne-la- Vallée (Νουαζιέλ). Με την υποστήριξη: Arcadi Ile-de-France
Quartiers Libres with Nadia Beugré (Côte d’Ivoire)
29 & 30 Οκτωβρίου | Εκθεσιακός Χώρος | 20:30
Ένα βουνό από άδεια πλαστικά μπουκάλια, μια δυνατή περφόρμερ που τραγουδά και χορεύει και το κοινό επί σκηνής. Αυτά είναι τα υλικά μιας περφόρμανς υψηλής τάσης που συγκλονίζει με την αμεσότητα και τις εικόνες της.
Quartiers libres: ιδιωματισμός της γαλλικής γλώσσας που σημαίνει τον χώρο της ελευθερίας. Στόχος της περφόρμανς Quartiers Libres είναι η δημιουργία ενός χώρου ελευθερίας προκειμένου να ακουστεί μέσα σε αυτόν η κραυγή μιας Αφρικανής που νιώθει να την πνίγει το δίκιο. Καθώς η Αφρική πνίγεται από βουνά πλαστικών αποβλήτων, και γενικότερα από τα απόβλητα του Δυτικού κόσμου, ο τελευταίος βυθίζεται ολοένα και περισσότερο σε μια καθηλωτική απάθεια. Αυτή την απάθεια προσπαθεί να ανατρέψει η συγκλονιστική Νάντια Μπεγκρέ, βάζοντας τον εαυτό της ανάμεσα στους θεατές, με το σώμα της να προσπαθεί να εκφράσει όλα αυτά τα ανείπωτα και σύνθετα συναισθήματα. Αναζητώντας την ελευθερία του λόγου της, παγιδεύεται διαρκώς, τη μια στο ατέλειωτο καλώδιο του μικροφώνου της, την άλλη σε ένα βουνό από πλαστικά μπουκάλια, μα πιο πολύ στον ίδιο της τον εαυτό: φιμωμένη και ζωσμένη με έναν όγκο μπουκαλιών, επιχειρεί να προσεγγίσει την ανθρωπότητα γύρω της.
Χορογραφία, Ερμηνεία & Εικαστική Δημιουργία: Nadia Beugré. Δραματουργία, Ηχητική Δημιουργία και Λειτουργία: Boris Hennion. Τεχνική Διεύθυνση: Christophe Fougou ή Anthony Merlaud. Κοστούμια: Nadia Beugré και Boris Hennion. Σχεδιασμός Φωτισμών & Σκηνής: Laurent Bourgeois και Erik Houllier. Ηχοτοπίο «συναγερμών»: Mathieu Grenier. Εκτελεστική Παραγωγή: Latitudes Prod (Λιλ)
To Rest on a Slope - Danya Hammoud
29 & 30 Οκτωβρίου | Μικρή Σκηνή | 22:00
Τι είναι αυτό που δεν αφήνει τον άνθρωπο να αναπαυθεί;
Η Λιβανέζα χορογράφος Ντάνια Χαμούντ διερευνά στα έργα της το σώμα ως πεδίο εγγραφής της συλλογικής μνήμης, της αιώνιας αναζήτησης, της τραγικότητας και της ποίησης. Έχει καταφέρει να κάνει κάτι που λίγοι χορογράφοι πετυχαίνουν: να δίνει χώρο στον θεατή να σκεφτεί το σώμα, που τον συντροφεύει αδιάκοπα, αλλά συχνά το αγνοεί παντελώς. Τα έργα της αποτελούν το ένα συνέχεια του άλλου, τόσο στην έρευνα της κίνησης όσο και στις θεματικές της εμμονές. Μέσα από την υλική υπόσταση του σώματος, επιχειρεί να αφήσει να διαφανούν τα υπόλοιπα στοιχεία που συγκροτούν τον άνθρωπο. Στην περφόρμανς To Rest on a Slope κάνει ορατές τις στάσεις στις οποίες το ανθρώπινο σώμα προσπαθεί να αναπαυθεί. Όμως, εκείνο βρίσκεται διαρκώς σε μια κατάσταση έντασης, που το αναγκάζει να σηκωθεί, να κινηθεί, να αντιπαρατεθεί. Αυτή η κατάσταση έντασης είναι που δίνει διάσταση στην κάθε λεπτομέρεια της κίνησης, δημιουργώντας ένα τοπίο μέσα στο οποίο ο χρόνος σταματά για να χωρέσει ο θεατής και η σκέψη του.
Χορογραφία: Danya Hammoud. Μουσική: Sharif Sehnaoui. Ερμηνεία: Danya Hammoud. Τεχνική Διεύθυνση: Nadim Deaibes. Κοστούμι: Raya Kazoun. Παραγωγή: AFAC (Arab Fund for Arts and Culture). Με την υποστήριξη: L’échangeur - CDCN Hauts de France
Info
Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, Λεωφόρος Συγγρού 107-109, Νέος Κόσμος, Τηλ.: 210 900 5 800, http://www.sgt.gr/gre. Από 26 έως 30 Οκτωβρίου 2018.