Μια αστεία και συγκινητική παράσταση την οποία απογειώνει η συγκλονιστική ερμηνεία της Έφης Σταμούλη.

Όταν έχεις ως καμβά τη ζωή μιας θεατρικής  προσωπικότητας, όπως είναι η Σωτηρία Μπέλλου, απαιτούνται δύο βασικά πράγματα για να «ζωγραφίσει» η παράσταση: μεράκι και μια δυνατή ερμηνεία. Και η παράσταση «Σωτηρία με λένε », που παρουσιάζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Κεντρική Σκηνή) τα έχει και τα δύο.

Η Χριστίνα Χατζηβασιλείου αναλαμβάνει τη δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του θεατρικού έργου της Σοφίας Αδαμίδου, την οποία είχε εξουσιοδοτήσει η ίδια η Μπέλλου να γράψει τη βιογραφία της.Το έργο παρουσιάστηκε για δύο σεζόν στη Θεσσαλονίκη και φέτος κατέβηκε στην Αθήνα για να εκπέμψει και από εδώ τη μαγεία γύρω από το πρόσωπο της μεγάλης ρεμπέτισσας, μιας και η Χατζηβασιλείου επιλέγει να δείξει την Μπέλλου όχι αγία αλλά όπως ήταν μέσα στις αντιφάσεις της- ελεύθερη ως άνθρωπος (ήταν μια γυναίκα δηλωμένα ομοφυλόφιλη σε μια εποχή που η γυναίκα δεν είχε το δικαίωμα λόγου), δύσκολος χαρακτήρας, πεισματάρα, αθυρόστομη, με πάθος  και πάθη (ο τζόγος, για παράδειγμα).

Για να πας στην παράσταση, δεν χρειάζεται να σου αρέσει η Σωτηρία Μπέλλου. Δεν χρειάζεται καν να αγαπάς το ρεμπέτικο τραγούδι. Χρειάζεται μόνο να αγαπάς τη ζωή. Και η Μπέλλου την αγαπούσε και γι’ αυτό την έζησε όπως ήθελε, ελεύθερα, αντισυμβατικά, τολμηρά. Και αυτή της η στάση ζωής, γιατί περί αυτού πρόκειται- μια συνειδητή επιλογή να ζει ελεύθερα και όπως η ίδια έκρινε κι ας την κακοχαρακτηρίσουν- άλλοτε της στοίχιζε και άλλοτε την αντάμειβε.  

«Όλα όσα φοβόσουν, μάνα, έγινα»
Η παράσταση εξιστορεί τη ζωή της Σωτηρίας Μπέλλου ξεκινώντας από το πιο τραγικό της σημείο- και από τραγικά γεγονότα η Μπέλλου γνώρισε πολλά. Στο δωμάτιο του νοσοκομείου Σωτηρία και έπειτα από 1,5 περίπου χρόνου, η ρεμπέτισσα ετοιμάζεται την επομένη το πρωί να μπει στο χειρουργείο που θα της στερήσει τη φωνή της- η Μπέλλου είχε διαγνωστεί  με καρκίνο στον λάρυγγα.

Ένα κρεβάτι νοσοκομείου με τα συνηθισμένα ράφια του, ένα παλιό ραδιόφωνο, μια κιθάρα, ένα σακ βουαγιάζ, θρησκευτικές εικόνες, ένα καντηλάκι και διάφορα άλλα αντικείμενα στολίζουν το δωμάτιο (Σκηνικά - Κοστούμια: Όλγα Χατζηιακώβου) που φιλοξενεί την Μπέλλου της Έφης Σταμούλη. Το δωμάτιο οριοθετείται με οριζόντια φωτιστικά που έχουν τοποθετηθεί και ανοιγοκλείνουν ανάλογα για να εξυπηρετήσουν τις σκηνικές απαιτήσεις του έργου (Σχεδιασμός φωτισμών - Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Λαζαρίδου).

Σε αυτό το δωμάτιο βρίσκουμε τη Μπέλλου κατάκοιτη, έξαλλη με τον καρκίνο και τη νοσοκόμα (Έλλη Χατζεϊπίδου) που την καταπιέζει θέλοντας να τη βάλει για ύπνο το βράδυ εκείνο που θα οδηγήσει στον όλεθρό της. Μέσα σε αυτό το σκηνικό η Μπέλλου, για όσο έχει ακόμα φωνή, θα επιδοθεί σε μια παραληρηματική (γιατί πρόκειται να της συμβεί κάτι φοβερό αλλά και γιατί βρίσκεται έγκλειστη τόσο καιρό στο νοσοκομείο) ενδοσκόπηση της ζωής της και παρόλο που το σκηνικό δεν αλλάζει ποτέ στη διάρκεια της παράστασης, ο χρόνος συστέλλεται και διαστέλλεται ώστε η Σταμούλη με τη βοήθεια του φωτισμού και κάποιων αντικειμένων να μας μεταφέρει στη Χαλκίδα όπου γεννήθηκε η Μπέλλου, στα κουτουκάκια της Αθήνας όπου τραγουδούσε (ερμηνεύοντάς μας μάλιστα από την πίστα-κρεβάτι), στα επισκεπτήρια της φυλακής και του ψυχιατρείου, ως και τη Γαλλία μ'ας πάει και στον τάφο της Εντίθ Πιάφ.

Μέσα από αυτό το παραλήρημα, η Σταμούλη επιδίδεται ουσιαστικά σε μια εξιστόρηση της ζωής της Μπέλλου καθόλου γραμμική αλλά πολύ παραστατική και με ρυθμό. Στέκεται σε σημαντικά γεγονότα και πρόσωπα, αλλά δεν αφιερώνει πολύ χρόνο σε περιστατικά όπως η φυλακή, ο πόλεμος, η δράση της στην Αντίσταση, τα βασανιστήρια, το ψυχιατρείο. Αντίθετα εστιάζει στα πρόσωπα που τη διαμόρφωσαν στα παιδικά και νεανικά της χρόνια, όπως η οικογένειά της και ο σύζυγός της, και σε μικρότερο βαθμό στο πρόσωπο που την ανέδειξε επαγγελματικά, τον Βασίλη Τσιτσάνη.

Από το παραλήρημα όμως αναδεικνύεται κυρίως η σχέση που είχε η Μπέλλου με τη μητέρα της, μιας και σε αυτήν απευθύνεται τις περισσότερες φορές. Συγκρουσιακή στα παιδικά χρόνια («αγαπώ τη λεμονιά στον κήπο πιο πολύ από εσένα» θα της πει η Μπέλλου), η σχέση μάνας-κόρης θα συνεχίσει να είναι δύσκολη ώσπου η μητέρα καταλήξει να αποδεχτεί την κόρη της  καμαρώνοντάς την στις επιτυχίες της και στηρίζοντάς την στις δύσκολες φάσεις της.

Μην κλαις και μη λυπάσαι που βραδιάζει
Πάνω στη σκηνή βρίσκουμε δύο πρόσωπα, την Μπέλλου και τη νοσοκόμα, ωστόσο στην ουσία η παράσταση πρόκειται για μονόλογο της Μπέλλου, γι’ αυτό και  το μεγάλο της στοίχημα είναι ο ρόλος της. Και αυτό το στοίχημα η Σταμούλη το κεδρίζει αναμφισβήτητα, μιας και θαρρείς πως την έχεις εκεί μπροστά σου να βρίζει και να φωνάζει στη νοσοκόμα. Όχι μόνο για την ωραία μεταμόρφωση, αλλά κυρίως για την ερμηνευτική της παρουσία. Η Σταμούλη φαίνεται να έχει σπουδάσει την Μπέλλου, και πάνω στη σκηνή ζει πραγματικά τον σπαραγμό της. Δίπλα της διακριτικά αλλά πειστικά για να προωθεί συχνά την αφηγηματική δράση, ή και να την σταματάει, βρίσκεται η Έλλη Χατζεϊπίδου στο ρόλο της νοσοκόμας, μια γυναίκα ψύχραιμη και ήσυχη, που βρίσκεται εκεί παρά την κούραση για να τη φροντίζει και να την ακούει.

Τελικά η παράσταση μέσα από τις παραισθήσεις και τα τραγούδια (η Χριστίνα Χατζηβασιλείου εντάσσει αρμονικά τα τραγούδια μέσα στην αφήγηση), μέσα από το γέλιο και τη συγκίνηση, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα και τα ονόματα των μεγάλων δημιουργών της εποχής μιλάει για την τραγική ιστορία ενός ανθρώπου που ήθελε να είναι ελεύθερος. Και αυτή η ιστορία δεν μπορεί παρά να κλείνει με την πηγή της δύναμης της ηρωίδας της, τη μουσική.

Info
Θέατρο Νέου Κόσμου
Τετάρτη 18:30
Παρασκευή 21:15
Σάββατο 18:30
Κυριακή 21:30

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ / [email protected]