Το κλασικό έργο του Άμλετ κοσκινίζεται με βάση τα δίπολα σε ένα ιδιαίτερο θεατρικό παιχνίδι.

Ο Σαίξπηρ ρίχνει τους ήρωές του στη δίνη ενός δαιδαλώδους θεατρικό έργου. Ο Άμλετ στήνει την Ποντικοπαγίδα του παίζοντας θέατρο μέσα στο θέατρο προωθώντας έτσι τη δράση και την αποκάλυψη της αλήθειας. Και ο Έκτορας Λυγίζος με τη σειρά του στήνει το δικό του θεατρικό παιχνίδι στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου.  

Αυτό το παιχνίδι στην «Τραγική ιστορία του Άμλετ, ενός πρίγκιπα της Δανίας» από την μία δεν κρατάει τα προσχήματα, καθώς αποκαλύπτεται αμέσως στο κοινό με την παραδοχή των ηθοποιών πως είναι θεατρίνοι, και από την άλλη αν και  βασίζεται και ακολουθεί την ιστορία του Σαίξπηρ, περισσότερο αποτελεί μια μελέτη του Λυγίζου πάνω στη σαιξπηρική ιστορία και στους ιστούς που την υφαίνουν.

To be or not to be

Η ιστορία του έργου αφορά τον πρίγκιπα Άμλετ και την «υποχρέωσή» του να εκδικηθεί για το φόνο του βασιλιά και συνονόματου πατέρα του από τον ίδιο του τον αδερφό, Κλαύδιο, ο οποίος σφετερίστηκε το θρόνο και τη γυναίκα του βασιλιά, Γερτρούδη. Ο Άμλετ όμως διστάζει και χρονοτριβεί και όσο καθυστερεί να πράξει τόσο αδυνατεί να βρει ένα νόημα που να δίνει νόημα σε όλα τα νοήματα της ζωής, καταλήγοντας έτσι σε μια υπαρξιακή απελπισία που αν και προέρχεται από την νεωτερική σκηνή μας «μιλάει» ακόμα- θες γιατί η φαντασία του Σαίξπηρ μπόρεσε τελικά «να προβλέψει τις μορφές που η ύστερη νεωτερικότητα θα προσλάµβανε», θες για την «τυχαία» διαχρονικότητα του έργου, θες για την ποιητική μαεστρία του δημιουργού, θες για το διπλό αδιέξοδο του Άμλετ και την ομοιότητά του με το σύγχρονο (ο Άμλετ διστάζει γιατί δεν πιστεύει πια), θες, θες,θες.

Αυτός είναι ο Άμλετ του Σαίξπηρ, εγκλωβισμένος κάπου ανάμεσα στην πράξη και την αδράνεια, το παρελθόν και το μέλλον, το καθήκον και το θέλω, τον ήρωα και τον αντι-ήρωα. Σύμφωνα με την περιγραφή της παράστασης του Λυγίζου, στο έργο όλα τα πρόσωπα είναι διχασμένα βιώνοντας μια συγκρουσιακή κατάσταση η οποία προέρχεται από το δίλημμα στοχασμός (και προώθηση της πράξης των άλλων) ή πράξη. Για το Λυγίζο αυτό το δίλημμα σημαίνει σκηνοθετώ ή ερμηνεύω-δρω. Και αυτή η ερμηνεία του γίνεται το πρίσμα μέσα από το οποίο αφηγείται την ιστορία του Άμλετ ξεδιπλώνοντάς την ουσιαστικά μέσα από ένα θεατρικό παιχνίδι που προωθείται από τη δυναμική της σχέσης σκηνοθέτη-ηθοποιού.

Σκηνοθέτης είναι το φάντασμα του Πατέρα που προσπαθεί να συντονίσει τον Άμλετ στην ιστορία της εκδίκησης, σκηνοθέτες ο Πολώνιος και ο Κλαύδιος που στήνουν τις παγίδες τους, σκηνοθέτης ο ίδιος ο Άμλετ που στήνει την ιστορία της τρέλας του. Σκηνοθέτες είναι όλα τα πρόσωπα που προσπαθούν να παρασύρουν τα άλλα πρόσωπα στη δική τους εκδοχή της ιστορίας, ενώ συγχρόνως αυτοσκηνοθετούνται. Και πάνω απ’ όλους, σκηνοθέτης είναι ο ίδιος ο συγγραφέας που στήνει τον πελώριο δαίδαλο –το έργο.

Και έτσι φτιάχνεται ο Άμλετ του Λυγίζου, μια παράσταση υποταγμένη σε κάθε της λεπτομέρεια στο όραμα του σκηνοθέτη της, ακόμα και τα σκηνικά, μια ξύλινη κατασκευή, θυμίζουν την πλατφόρμα που στηρίζει τη θεατρική σκηνή αποκαλύπτοντας ουσιαστικά το θεατρικό μηχανισμό της (Σκηνικό: Κλειώ Μπομπότη).  Οι πιο πιστοί συντελεστές, ωστόσο, αποδεικνύονται οι ηθοποιοί. Ο θίασος που ανεβαίνει στη σκηνή (Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Έκτορας Λυγίζος, Άρης Μπαλής, Ηρώ Μπέζου, Αινείας Τσαμάτης) αποδεικνύεται ένα απόλυτα αφοσιωμένο στράτευμα που δρα συντονισμένα και συλλογικά αποκαλύπτοντας και ερμηνεύοντας τα γρανάζια της θεατρικής μηχανής του Άμλετ.Αφοσιωμένοι,πειστικοί και σε εγρήγορση κινούνται με άνεση πάνω στην ιστορία με τον τρόπο που ο Λυγίζος θέλει να ειπωθεί-  και κινούνται κυριολεκτικά με τρομερή άνεση πάνω στην ξύλινη κατασκευή.

Η παράσταση διαθέτει επομένως ιδιαίτερη αισθητική και ταυτότητα. Παρόλο όμως που είναι μόνιμα συνεπής στο όραμα του σκηνοθέτη της, απομακρύνεται συνεχώς από τον ποιητικό λόγο του Σαίξπηρ και κάποιες φορές βαλτώνει  γιατί «στεγνώνει» από δραματικότητα. Το αποστασιοποιημένο κείμενο επίσης της παράστασης, το οποίο βασίζεται στις μεταφράσεις του Γιώργου Χειμωνά, του Διονύση Καψάλη και του Ιάκωβου Πολυλά, συχνά δεν «ακούγεται» γιατί δημιουργείται «θόρυβος» στη σκηνή από τις πολλές λεπτομέρειες της παράστασης (χειρονομίες, φωτισμοί, σκιές, ο τρόπος που φοριούνται τα κοστούμια, τα σχέδια στα σώματα των ηθοποιών, η συνεχής κίνηση, κά)- κάποιες εύστοχες, κάποιες δυσανάγνωστες, κάποιες υπερβολικές.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με την μεγάλη διάρκεια του έργου δεν την αφήνουν απογειωθεί- παρόλο που στο δεύτερο μέρος όλα «κάθονται» καλύτερα, έχει προηγηθεί ένα κουραστικό πρώτο μέρος. Όπως και να έχει όμως, ο Λυγίζος διάβασε με τον δικό του τρόπο ένα μεγάλο κείμενο και έφτιαξε το δικό του, μάλλον μεταμοντέρνο,μονοπάτι για να φτάσουμε στην ιστορία του Άμλετ. 

Συντελεστές
Διασκευή - Σκηνοθεσία: Έκτορας Λυγίζος
Σκηνικό: Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια: Άλκηστη Μάμαλη
Σχεδιασμός φωτισμών: Δημήτρης Κασιμάτης
Σχεδιασμός μακιγιάζ και κομμώσεων: Ιωάννα Λυγίζου
Σχεδιασμός ήχου: Brian Coon
Βοηθός σκηνοθέτη: Εύα Βλασσοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου: Στέφη Πανταβού
Ερμηνεύουν οι: Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Έκτορας Λυγίζος, Άρης Μπαλής, Ηρώ Μπέζου, Αινείας Τσαμάτης
* Το κείμενο της παράστασης βασίζεται στις μεταφράσεις του Γιώργου Χειμωνά, του Διονύση Καψάλη και του Ιάκωβου Πολυλά.

Info
Θέατρο του Νέου Κόσμου- Κεντρική Σκηνή
Τετάρτη 18:00
Πέμπτη 21:00
Παρασκευή 21:00
Σάββατο 18:00
Κυριακή 21:00
Έως 2.6.2019

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ / [email protected]