Η σκηνοθέτις μοιράζεται στιγμιότυπα από τη ζωή και τη δουλειά της, με αφορμή το «Χειμωνιάτικο ταξίδι» του Σταμάτη Πολενάκη που θα ανεβάσει στο Στούντιο Μαυρομιχάλη.

Το «Χειμωνιάτικο ταξίδι» του βραβευμένου συγγραφέα, Σταμάτη Πολενάκη παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο θέατρο και συγκεκριμένα στη σκηνή του Στούντιο Μαυρομιχάλη. Τη σκηνοθεσία αναλαμβάνει η Έφη Ρευματά, που συστήνεται στο click@life και μιλά 

Γεννήθηκα κ μεγάλωσα στην Αθήνα από γονείς που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Αθήνα και όλες οι αναφορές που έχω από την παιδική μου ηλικία, οι εικόνες, οι μυρωδιές προέρχονται από την μεγαλούπολη. Μου λείπει ένας τόπος καταγωγής που θα με έφερνε πιο κοντά με την παράδοση, θα αναγνώριζα τα έθιμα του και θα αποτελούσε το καταφύγιο μου σε περιόδους ηρεμίας και χαλάρωσης. Από παιδί ζήλευα τους άλλους όταν έλεγαν θα πάω στο χωριό μου για τις γιορτές ή το καλοκαίρι θα πάω στο νησί μου να δω τους δικούς μου και να ξεκουραστώ.

Μετά το σχολείο έφυγα για τέσσερα χρόνια στη Γερμανία για να σπουδάσω οικονομικά. Νομίζω πώς αυτά τα χρόνια υπήρξαν καταλύτης για την μετέπειτα πορεία μου. Ανακάλυψα πώς δεν θα μπορούσα να περάσω την υπόλοιπη ζωή μου σε μία ξένη χώρα και πώς θα ήθελα να ακολουθήσω το επάγγελμα των γονιών μου. Έτσι έφτασα μέχρι το προδίπλωμα στο γερμανικό πανεπιστήμιο και μετά πήρα μεταγραφή για το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας – δεν ήθελα οι κόποι μου να πάνε χαμένοι- και παράλληλα έδωσα εξετάσεις στη δραματική Σχολή του Εθνικού. Αποφοίτησα και από τα δύο με διαφορά δεκαπέντε ημερών και σχεδόν αμέσως άρχισα να δουλεύω ως ηθοποιός. Επειδή όμως πιστεύω στη δια βίου μάθηση και οι σπουδές είναι το αγαπημένο μου «χόμπι», το 2006 έδωσα κατατακτήριες εξετάσεις στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου και αποφοίτησα το 2014. Όλο αυτό το διάστημα δούλευα παράλληλα και είναι μια απ’ τις πιο όμορφες συνδυαστικές εμπειρίες της ζωή μου. Το να δουλεύεις πάνω στο επάγγελμά σου και να φοιτάς ταυτόχρονα σε κάνει να ξεχνάς να μεγαλώσεις.

Σήμερα ζω στην Κυψέλη, την οποία λατρεύω. Είναι μια πολυπολιτισμική γειτονιά, με έναν υπέροχο και ιστορικό πεζόδρομο, τη Φωκίωνος Νέγρη με παρτέρια (ξεχωρίζω αυτό, με το άγαλμα του σκύλου), πλαισιωμένα από όμορφα μαγαζιά, μεζεδοπωλεία και καφετέριες. Η Κυψέλη έχει και μικρά στενά αλλά και μεγάλους δρόμους, ανηφόρες, κατηφόρες, θέατρα, σινεμά, ιστορικές πολυκατοικίες, παλιά νεοκλασικά κτίρια, η πλατεία Κυψέλης είναι γεμάτη ζωή, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και δεν χορταίνω να κάνω βόλτες με το σκύλο μου και να γυρίζω όλη την Κυψέλη.  Μένω πάνω στη Σπετσών το δρόμο που ενώνει την Πατησίων με την πλατεία Κυψέλης, για μένα είναι ο πιο όμορφος δρόμος της πόλης με πολύ ψηλά δέντρα και η γέφυρα που ενώνει τον έξω κόσμο με το ησυχαστήριο μου. Θα ήθελα μόνο, όλοι εμείς που ζούμε εκεί αλλά και οι επισκέπτες που έρχονται να προσπαθούμε να την κρατάμε καθαρή και τακτοποιημένη, γιατί συνήθως αυτό δεν γίνεται και η γειτονιά μας δίνει μια διαφορετική εικόνα απ’ αυτή που της αξίζει.

Μεγαλώνοντας σε μια οικογένεια ηθοποιών, νομίζω ότι πάντα ακροβατούσα ανάμεσα στα όμορφα συναισθήματα που μου γεννούσε η ενασχόληση των γονιών μου και στις δυσκολίες και την ανασφάλεια που δημιουργούσε αυτή η δουλειά. Καταλάβαινα ότι κάτι πολύ όμορφο και ξεχωριστό συμβαίνει εκεί, αλλά ο δρόμος ήταν ανηφορικός και ποτέ δε θα πρόσφερε ασφάλεια και σιγουριά. Δεν ήξερα αν πρέπει να τον ακολουθήσω ή να απομακρυνθώ τρέχοντας. 

Το θέατρο λοιπόν μπήκε στη ζωή μου, από πολύ μικρή ηλικία χωρίς να το καταλάβω. Όταν δεν είχαν πού να με αφήσουν –γιατί είμαι και μοναχοπαίδι- με έπαιρναν μαζί τους στις πρόβες, τα μεσημέρια που τρώγαμε όλοι μαζί, οι συζητήσεις περιστρεφόντουσαν γύρω από τη δουλειά τους και τα βράδια όταν υπήρχε ελεύθερος χρόνος η έξοδος μας ήταν πρώτα ένα θέατρο και μετά πηγαίναμε κάπου για φαγητό. Με αυτό τον τρόπο το θέατρο μπήκε έμμεσα στη ζωή μου, όχι άμεσα, όπως φαντάζομαι σε κάθε παιδί που οι γονείς του ασχολούνται με ένα συγκεκριμένο αντικείμενο και ξαφνικά γνωρίζουν πράγματα γι’ αυτό χωρίς να το επιδιώξουν.

Θυμάμαι τον εαυτό μου να έχει δει τα λεγόμενα «ιερά τέρατα» του θεάτρου, όπως τον Μινωτή, την Αρώνη, την Χατζηαργύρη σε φοβερές ερμηνείες, θυμάμαι μνημειώδεις παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου αλλά και του Θεάτρου Τέχνης, θυμάμαι πρόβες στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου κάτω από την σκηνοθετική μπαγκέτα του Σολωμού και του Μιχαηλίδη, αλλά θυμάμαι και την ανησυχία και τον πυρετό των ανθρώπων που τότε άρχισαν να καταπιάνονται με τα σήριαλ στη δημόσια τηλεόραση, τον Φώσκολο και τον Ανδρέου. Αργότερα με καθήλωσαν οι παραστάσεις του Τσακίρη και του Χουβαρδά στο Αμόρε κι άρχισα να παρακολουθώ και το θέατρο στο εξωτερικό, πράγμα που κάνω μέχρι σήμερα, ξεχωρίζοντας την Volksbühne επί Castorf που δυστυχώς δεν υπάρχει πια.

Το «Χειμωνιάτικο ταξίδι» του Σταμάτη Πολενάκη είναι το δεύτερο έργο που σκηνοθετώ - το πρώτο ήταν μία συρραφή από μονόπρακτα του Τέννεσση Γουίλιαμς που παρουσιάστηκαν πάλι στο Στούντιο Μαυρομιχάλη το 2017- παρ’όλα αυτά κι εδώ υπάρχει μια πρωτιά. Είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο έργο ανεβαίνει στη σκηνή κι αυτός σίγουρα είναι ένας παράγοντας που με έκανε να επιλέξω το συγκεκριμένο έργο. Επίσης το έργο αναφέρεται σε έναν Γερμανό ρομαντικό ποιητή που θαυμάζω, στον Χάινριχ φον Κλάιστ και στον πολύ ιδιαίτερο τρόπο που έβαλε τέλος στη ζωή του αλλά αυτό που με συγκινεί πιο πολύ είναι πως μια πραγματική ιστορία αγάπης, συνδέεται με μια φρικαλεότητα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου που σφράγισε τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων.

Το έργο αναφέρεται σε δύο πραγματικά γεγονότα. Την αυτοκτονία του Χάινριχ φον Κλάιστ και της αγαπημένης του Ενριέττε τον Νοέμβριο του 1811, έξω από ένα πανδοχείο, στο Βερολίνο και πιο συγκεκριμένα στις όχθες της λίμνης Wahnsee  και στη μυστική διάσκεψη δεκαπέντε αξιωματούχων των Ες Ες, με θέμα την ολική εξουδετέρωση των Εβραίων, έναν αιώνα αργότερα τον Ιανουάριο του 1942, ακριβώς στο ίδιο μέρος. Τα δύο αυτά γεγονότα συμπληρώνονται με την αφήγηση μιας φανταστικής ιστορίας με φόντο  το πολιορκημένο από τους Ναζί Λένινγκραντ και πρωταγωνιστή έναν δάσκαλο, που μοιράζει όλα τα δελτία τροφίμων του σε ηλικιωμένους και παιδιά μέχρι που πεθαίνει από την ασιτία. Τρία πρόσωπα, ο ίδιος ο Κλάιστ, (Βασίλης Μπατσακούτσας),  η  Ενριέττε (Μάρω Μελισσάρη) και ο πανδοχέας (Δημήτρης Φραγκιόγλου), στου οποίου το κατάλυμα διανυκτέρευσε το ζευγάρι μια μέρα πριν την αυτοκτονία τους, διηγούνται αυτές τις τρεις ιστορίες, βάζοντας ο καθένας την προσωπική σφραγίδα του ρόλου στην αφήγηση τους. Κατά τη διάρκεια των αφηγήσεων ακούγονται ζωντανά κομμάτια από τον κύκλο τραγουδιών «Χειμωνιάτικο ταξίδι» του Σούμπερτ και την 7^η Συμφωνία του Σοστακόβις , που ερμηνεύει ζωντανά στο πιάνο η Μάγκυ Μελισσάρη. Η επιλογή των κομματιών δεν είναι τυχαία, γιατί οι Ες Ες μετά τη διάσκεψη γιόρτασαν τις θλιβερές αποφάσεις τους, μεταξύ άλλων και για τους θαλάμους αερίων, πίνοντας σαμπάνια και ακούγοντας Σούμπερτ, ενώ η 7^η Συμφωνία γράφτηκε από τον Σοστακόβτς το 1941 όταν το Λένινγκραντ βρισκόταν κάτω από την κατοχή γερμανικών στρατευμάτων και αποτέλεσε τη μέγιστη πράξη εμψύχωσης του ταλαιπωρημένου λαού του Λένινγκραντ.

Το συγκεκριμένο έργο ενώνει δύο πραγματικά γεγονότα, τα οποία συνέβησαν στο ίδιο μέρος (στη λίμνη Wahnsee, έξω από το Βερολίνο) με διαφορά ενός αιώνα. (Αυτοκτονία Κλάιστ 1811 και Διάσκεψη των Ες Ες 1942). Η ιστορία μυθοπλασίας που αναφέρεται σε μια ηρωική πράξη και συνδέει τα δύο αυτά γεγονότα συμπίπτει χρονικά με τη μία απ’ τις δύο πραγματικές ιστορίες. (Πολιορκία Λένινγκραντ 1942). Το έργο είναι ένα ταξίδι στο χρόνο, μέσα από προσωπικές ιστορίες αλλά και γεγονότα που άφησαν το στίγμα τους στην ιστορία της ανθρωπότητας. Όλα τα καθορίζουν ανθρώπινες πράξεις. Μέσα απ’ το κακό γεννιέται το καλό. Ένα ζευγάρι αυτοκτονεί, γιατί «υποπτεύεται» πώς έρχονται χειρότερες μέρες, αυτές οι μέρες πράγματι έρχονται αλλά μέσα απ’ αυτές γεννιέται ένα παράδειγμα ηρωισμού, που φωτίζει την καλύτερη πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης.

Τίποτα δεν είναι πιο επίκαιρο από την καταγραφή της ιστορίας της ανθρωπότητας, που αφήνει μια αχτίδα φωτός και ελπίδας, πώς το ανθρώπινο είδος θα μάθει από τα λάθη του και θα σταματήσει να τα επαναλαμβάνει.

Με ενδιαφέρει η αφήγηση μιας ιστορίας. Αυτό πιστεύω πώς πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος που ασχολείται με το θέατρο. Να βρει μια ιστορία που αγγίζει τον ίδιο και να ψάξει τον τρόπο να την επικοινωνήσει στους θεατές, έτσι ώστε να τους αγγίξει κι αυτούς. Για μένα είναι πολύ σημαντικό φεύγοντας ο κάθε θεατής από το θέατρο να έχει το υλικό και τη διάθεση να σκεφτεί την παράσταση που είδε και να μην την ξεχάσει μέσα στην επόμενη ώρα.

Επόμενα σχέδια; Ετοιμάζουμε μια ακόμα δουλειά, που έχει ως θέμα τα Βούρλα και τις πόρνες που στεγάζονταν εκεί. Περισσότερες λεπτομέρειες προσεχώς.

Σκηνοθεσία: Έφη Ρευματά Σκηνικά: Νίκος Δεντάκης Κοστούμια: Βάσια Χρονοπούλου Φωτισμοί: Δημήτρης Μπαλτάς Βοηθός σκηνοθέτη: Βάσια Χρονοπούλου Επιμέλεια κίνησης: Περικλής Σκορδίλης

Ερμηνεύουν: Δημήτρης Φραγκιόγλου, Μάρω Μελισσάρη Βασίλης Μπατσακούτσας

Πιάνο ζωντανά στη σκηνή: Μάγκυ Μελισσάρη Παραγωγή: Αντώνης Λάμπρου Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη

Infο
Στούντιο Μαυρομιχάλη (Μαυρομιχάλη 134 Αθήνα), τηλέφωνο κρατήσεων: 21 0645 3330. Από τις 7 Οκτωβρίου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 για 20 παραστάσεις. Διάρκεια: 70 λεπτά. Τιμές: 12 ευρώ  κανονικό, 10 εύρω μειωμένο (φοιτητικό, ανω  των 65), 8ευρώ (ατέλεις, ανέργων).

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΑΡΑΖΗ