Το έργο του Περικλή Κοροβέση μεταφέρεται στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης σε μια παράσταση που επιχειρεί να δομήσει μια δύσκολη ιστορική μνήμη συνδυάζοντας τον αποστασιοποιημένο σχεδόν λόγο του συγγραφέα με εμβόλιμα στοιχεία που εκθέτουν την κανονικότητα στον καιρό της δικτατορίας των συνταγματαρχών.

«Επενεργούσε πάνω μου μια ακατάληπτη δύναμη. Δεν είναι πόνος. Ο πόνος είναι κάτι που ορίζεται. Αυτό είναι ένα αίσθημα εκμηδενισμού». Κάπως έτσι περιγράφει την αίσθηση από τα βασανιστήρια που υπέστη κατά την «επίσκεψή» του στην ταράτσα της Μπουμπουλίνας στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας ο συγγραφέας του βιβλίου «Ανθρωποφύλακες, Περικλής Κοροβέσης. Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη ύλη και την ψυχή της ομότιτλης παράστασης που σκηνοθετεί εύστοχα, ήσυχα και χωρίς υπερβολές ο Μάνος Βαβαδάκης στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης.  

Ιστορία, μνήμη, μαρτυρία, μαρτύρια 

Η παράσταση δομείται σε δύο διαφορετικά μέρη, ενώ κάθε μέρος έχει το δικό του χώρο στη σκηνή. Το μεγαλύτερο μέρος αφορά την αφήγηση- μαρτυρία του Κοροβέση, έτσι όπως την παρουσιάζει δηλαδή στο βιβλίο. Στο επίπεδο της διασκευής έχει γίνει ωραία δουλειά από την Άνδρη Θεοδότου η οποία μένει κοντά στο λόγο και το πνεύμα του Κοροβέση κρατώντας τα σημαντικά στοιχεία από την αφήγηση, τον σχεδόν αποστασιοποιημένο τρόπο με τον οποίο περιγράφει τα βασανιστήρια αλλά και τα χιουμοριστικά σχόλια που κάνει συχνά κατά την αφήγησή του.  

Οι «Ανθρωποφύλακες» του Περικλή Κοροβέση αποτελούν βιβλίο ορόσημο, αφού είναι η πρώτη μαρτυρία που τυπώθηκε και κυκλοφόρησε διεθνώς κάνοντας γνωστή την πρακτική βασανισμών που ακολουθούσε το καθεστώς των συνταγματαρχών έναντι των αντιφρονούντων. Μια οργανωμένη άνωθεν πρακτική που στόχευε στον πλήρη εξευτελισμό των συλληφθέντων, σωματικά και ψυχικά. Η σκληρότητα της περιγραφής των βασανισμών στην ταράτσα της Μπουμπουλίνας ισορροπεί με την λογοτεχνική αφήγηση του Κοροβέση, απόρροια της καλλιτεχνικής του ιδιότητας. 

Επιπλέον στην παράσταση υπάρχουν εμβόλιμα στοιχεία που τονίζουν τη λαμπερή ζωή που πρόβαλλε η χούντα, το στραφταλιζέ φαίνεσθαι και το μουντό είναι κατά κάποιο τρόπο. Τα στοιχεία αυτά δημιουργούν μια ανάλαφρη ατμόσφαιρα χαλαρώνοντας την βαριά αφήγηση των βασανιστηρίων αλλά κυρίως λειτουργούν εμφατικά και ειρωνικά ενεργοποιώντας το θεατή. Έτσι στο πίσω μέρος της σκηνής και παγώνοντας πάντα την ροή της αφήγησης απολαμβάνουμε μέσα από γκλάμουρ ενδυματολογικές επιλογές και ξέφρενες διαθέσεις ζωηρές μουσικές, ανέκδοτα, διάφορα επιτεύγματα της δικτατορίας και φυσικά γινόμαστε μάρτυρες της ανάπτυξης που υποτίθεται ότι ήρθε εκείνη την περίοδο.  

Άλλες φορές πάλι στις παρεμβάσεις αναδεικνύονται πρόσωπα από την κυρίως αφήγηση του Κοροβέση (όπως η νοσοκόμα που είναι ικανοποιημένη με τη δικτατορία γιατί πλέον είναι καθαρό το αυτοκίνητό της ή ο αρχιβασανιστής που του προτείνει να δώσει μερικά ονόματα από αυτούς που δεν συμπαθεί και πολύ) που εξυπηρετούν με τον ίδιο πάντα ειρωνικό τρόπο την αφήγηση.  

 Ο δύσκολος ρόλος του αφηγητή πέφτει πάνω στον Νέστορα Κοψιδά ο οποίος δίχως δραματικούς τόνους, αν και βλέπουμε το συναίσθημά του στις λεπτομέρειες του κορμιού του, μεταφέρει τις μνήμες σαν να έχουν συμβεί σε ένα άλλο σώμα. Και μετά παύση, γιατί θυμάται ή γιατί δεν θέλει να θυμάται. Κρατώντας το σαρκασμό του συγγραφέα και διαθέτοντας άριστη άρθρωση, γίνεται συχνά σωματικός (τον βλέπουμε, για παράδειγμα, να σφίγγεται ή  να τρίβει τα χέρια του), άμεσος και τραγικός από τα συμφραζόμενα. Τίποτα δεν είναι έντονο ή υπερβολικό, όπως ακριβώς η αφήγηση του Κοροβέση.  

Την αφήγηση του Κοψιδά διακόπτουν για τα συναρπαστικά μουσικοχορευτικά και ερμηνευτικά τους κομμάτια οι Θεοδώρα Γεωργακοπούλου, Ελένη Ζαχοπούλου και Άρης Λάσκος. Και οι τρεις εμφανίζονται δροσεροί, με την απαιτούμενη αφέλεια και αμεσότητα, αν και στο δεύτερο μέρος φαίνεται να το απολαμβάνουν περισσότερο.  

Συνολικά πρόκειται για μια παράσταση που προ(σ)καλεί το κοινό να έρθει σε επαφή με γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας διαφυλάσσοντας την συλλογική μνήμη όπως ο ίδιος ο ήρωας διατηρεί στην προσωπική του μνήμη τα γεγονότα που έζησε και τα αναπαριστά πότε αφηγούμενός τα πότε ζωγραφίζοντάς τα με την κιμωλία στον σκηνικό χώρο.  

Συντελεστές 
Διασκευή: Άνδρη Θεοδότου 
Σκηνοθεσία: Μάνος Βαβαδάκης 
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιωργίνα Γερμανού 
Μουσική: Φάνης Ζαχόπουλος 
Μουσική Παραγωγή: Ορέστης Πετράκης 
Κίνηση: Μυρτώ Γράψα 
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου 
Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Γεωργακοπούλου 
Βοηθός σκηνογράφου: Τίνα Μαρινάκη 
Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου 
Παίζουν οι: Νέστωρ Κοψιδάς, Θεοδώρα Γεωργακοπούλου, Ελένη Ζαχοπούλου, Άρης Λάσκος 

Info
Έως 18.2.2020
Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν- Υπόγειο
Δευτέρα & Τρίτη στις 21.00 
Πεσμαζόγλου 5
Τηλ. 2103222760
Προπώληση: viva.gr

ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ