«Περιμένοντας τον Γκοντό»: Τα υπαρξιακά παιχνίδια του Γιάννη Κακλέα

ΠΕΜΠΤΗ, 23 ΙΟΥΛΙΟΥ 2020

Δίχως νόημα και μνήμη ήρωες περιμένουν τον Γκοντό να τους απελευθερώσει από το βάρος της πρωτοβουλίας και το αδιέξοδο της σκέψης σε μια ιστορία για την έλλειψη συνοχής και νοήματος στον κόσμο.

«Περιμένοντας τον Γκοντό». Με αυτή την σπουδαία υπαρξιακή τραγικομωδία του Σάμιουελ Μπέκετ και όλα τους προβληματισμούς που θέτει για τη σπουδαιότητα (;) της ζωής επιλέγει ο Γιάννης Κακλέας να επιστρέψει στην ενεργό δράση έπειτα από την παύση που επέβαλε η υγειονομική κρίση του κορωνοϊού. Συγκυρία που πλανάται ειρωνικά- πράγμα που μάλλον θα χαροποιούσε τον Μπέκετ- ανάμεσα στα λόγια των κωμικών ηρώων που βουλιάζουν στην αναμονή μέσα σε ένα τραγικό περιβάλλον, δίνοντάς της έτσι μία ακόμη ερμηνεία, την αναμονή της αποκατάστασης της κανονικότητας, και ένα επιπλέον παράγοντα να εκτιμηθεί το έργο στην εποχή μας, τώρα που ξέρουμε τι πάει να πει αναμονή. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός πως το «Περιμένοντας τον Γκοντό» εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους έγκλειστους σε φυλακές οι οποίοι ταυτίζονταν με το θέμα της αναμονής.

«Πάντα βρίσκουμε κάτι για να μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι ζούμε»

Αν και με αρκετές επεμβάσεις στο κείμενο που το καθιστούν πιο εύκολα «προσβάσιμο»- είναι γνωστή άλλωστε η τάση του Κακλέα να γίνεται επεξηγηματικός στα έργα που παρουσιάζει- και δίνοντας περισσότερο βάρος στην διάσταση της παρωδίας, ο Κακλέας σκηνοθετεί μία λιτή παράσταση που στο κέντρο της έχει το «ενδεχομένως» του Μπέκετ.

Με βάση αυτό το «ενδεχομένως», δεν απομακρύνεται ούτε στιγμή από την αίσθηση ματαιότητας που διακατέχει το κείμενο. Μέσα σε ένα απλό σκηνικό, με το κλασικό δέντρο της ιστορίας - σύμβολο ελπίδας και γνώσης, τόπος συνάντησης και αναγνώρισης, στοιχείο αυτοερωτισμού και τρόπος αυτοκτονίας, αλλά κυρίως υπόσταση της απουσίας νοήματος στην επικοινωνία- δίπλα από το οποίο στέκεται ένα χαλασμένο και ακινητοποιημένο αυτοκίνητο, σε μάλλον άλλη μία υπενθύμιση της αναμονής της κίνησης, οι ήρωες ζουν περιμένοντας μέσα στην τρέλα της ζωής τους.

Εξαιρετικοί επίσης οι φωτισμοί δημιουργούν μια πιο σύγχρονη αισθητική η οποία συνυπάρχει αρμονικά με τα σύμφωνα με το πνεύμα του έργου παλιομοδίτικα και ξεσκισμένα κοστούμια. Ασυμφωνία, ωστόσο, παρατηρείται σε ένα άλλο κομμάτι. Ολόκληρο το εμβόλιμο και σύγχρονο μέρος των δύο νέων μοιάζει παράταιρο και αδικαιολόγητο, πολύ περισσότερο δε ενδυματολογικά- κυρίως για το ρόλο του αγοριού που αν και υπάρχει διεκπαιρεωτικά, η παρουσία του προβλέπεται στο αρχικό κείμενο.

Κι αν οι απαντήσεις είναι εξ’ αρχής καταδικασμένες είναι γιατί γίνονται οι λάθος ερωτήσεις

Η λιτή προσέγγιση, τέλος, του μπεκετικού έργου υλοποιείται στην πραγματικότητα με ένα μονάχα υλικό, τις ερμηνείες. Ο Κακλέας, σύμφωνα με τον Άρη Σερβετάλη σε συνέντευξή του στο Κ της Καθημερινής, προσεγγίζει τους ήρωες σαν είναι ένα πρόσωπο κατακερματισμένο σε πολλά προσωπεία. Κουβαλώντας τη θλίψη όλης της ανθρωπότητας αλλά χωρίς οι ίδιοι να είναι θλιβεροί ο Εστραγκόν του Σπύρου Παπαδόπουλου και ο Βλαδίμηρος του Θανάση Παπαγεωργίου, αν και κάπως μουδιασμένα στην αρχή, στρώνουν γρήγορα σε ρυθμό και γίνονται οι τρελοί που δεν παίρνουν στα σοβαρά τη ζωή ενώ περιμένουν το χρόνο να περάσει, την κίνηση να έρθει και τον Γκοντό να τους σώσει. Ταιριάζουν ήσυχα και υπέροχα μεταξύ τους, σέβεται ο ένας το χρόνο του άλλου, το ευχαριστιούνται.

Αποκαλυπτικό, ωστόσο, είναι το άλλο ζεύγος, ο Πόντζο του Άρη Σερβετάλη και ο Λάκι του Ορφέα Αυγουστίδη. Η ισοπεδωτική και βαθειά σωματική ερμηνεία του Σερβετάλη, στο στόμα του οποίου μπαίνουν συγκλονιστικές ατάκες, δίνει μια υπερβατική διάσταση στην παράσταση. Και μονάχα ο Αυγουστίδης μπορεί να συγκριθεί επί σκηνής μαζί του στην ενέργεια που ακτινοβολεί, και ας τον ακούμε ελάχιστα. Σερβετάλης και Αυγουστίδης γίνονται ένα ζεύγος αξεπέραστο που εκθέτει με τον πλέον εύστοχο τρόπο την ακινησία του πρώτου ζεύγους.

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά: Σάκης Μπιρμπίλης-Γιάννης Κακλέας
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Επιμέλεια κίνησης: ‘Αρης Σερβετάλης – Αγγελική Τρομπούκη
Βοηθός Σκηνοθέτη: ‘Αρης Κακλέας
Φωτογραφίες: Κωστής Γκιόκας
Η μετάφραση είναι της ομάδας των συντελεστών της παράστασης
Οργάνωση περιοδείας: Χρόνος-Δράσεις Πολιτισμού
Παραγωγή: ΤΕΧΝΗΧΩΡΟΣ