«Είναι πιο επείγον από ποτέ να προχωρήσουμε μέσα από νέους δρόμους, έστω και αν φτάσουμε πάλι στο ίδιο σημείο».

Παρά τις δύσκολες συνθήκες, το ElaiΩnas Festival δίνει και αυτό το πρωτόγνωρο για όλους καλοκαίρι το «παρών», γιατί όπως δηλώνουν οι καλλιτεχνικές διευθυντές του, Φένια Παπαδόδημα και Γιώργος Παλαμιώτης, «ο επιμένων νικά». Έτσι σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, η φετινή διοργάνωση θα φιλοξενήσει καταξιωμένους καλλιτέχνες σε ένα τριήμερο μουσικών και θεατρικών εκδηλώσεων στο Ανοιχτό Θέατρο του Κολωνού, αφιερωμένες στον Σοφοκλή και τον Γιώργο Σεφέρη, με δωρεάν είσοδο για το κοινό.

Ο Γιώργος Παλαμιώτης μιλά στο click@life και μας καλωσορίζει στο ElaiΩnas Festival 2020.

Πέντε χρόνια μετά την πρώτη διοργάνωση, ποιος είναι ο στόχος του Φεστιβάλ σε αυτό το δύσκολο, πρωτόγνωρο για όλους, καλοκαίρι;

"Ο Ελαιώνας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας. Η καρδιά της αρχαίας Αθήνας. Ο θρύλος λέει ότι ο Ελαιώνας, «το ιερόν άλσος της θεάς Αθηνάς», δημιουργήθηκε από την ιερή ελιά του Ερεχθείου που δώρησε η θεά στην πόλη της.’’. Έτσι ξεκινούσε το πρώτο δελτίο τύπου το 2015. Στην πόλη που μένουμε συμβαίνει κάτι μοναδικό σε όλο τον κόσμο. Όχι με την έννοια ότι το χωριό μου είναι το καλύτερο, αλλά με την έννοια της άγνοιας των κατοίκων για την συγκλονιστική ιστορία της. Αν μόνο το λύκειο του Αριστοτέλη και η Ακαδημία του Πλάτωνα ήταν σε οποιαδήποτε Ευρωπαϊκή πόλη, θα περιστρέφονταν τα πάντα γύρω από αυτά, σε σημείο αδιανόητο.

Ένας από τους στόχους μάς αυτό το καλοκαίρι είναι να συνειδητοποιήσει έστω ένας παραπάνω άνθρωπος ότι όταν πάει κανείς στον Κολωνό, πάει στην πόλη που γεννήθηκε και έζησε ο Σοφοκλής. Όχι ότι αυτό από μόνο του λέει κάτι. Είναι μια αρχή όμως.

Γιατί επιλέξατε λοιπόν να αφιερώσετε τη φετινή διοργάνωση σε Σοφοκλή και Σεφέρη;

Ο Σοφοκλής λόγω της εντοπιότητας όπως προανέφερα και ο Σεφέρης γιατί πέραν όλων των άλλων, ορισμένα ποιήματά του είναι σαν αξονικές τομογραφίες της διαχρονικής παθογένειας της σύγχρονης Ελλάδας και γενικότερα της σύγχρονης κοινωνίας. Είναι πιο επείγον από ποτέ να προχωρήσουμε μέσα από νέους δρόμους, έστω και αν φτάσουμε πάλι στο ίδιο σημείο. ‘’Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας’’.

Μια μυθική Shangri La. Ένας χαμένος παράδεισος. Μία υπενθύμιση ότι είμαστε ικανοί για όλα τα αποφευκταία, αν δεν υπάρχει σεβασμός του ενός προς τον άλλον, αλλά και προς την φύση πάνω απ’ όλα.

Αλήθεια, σε τι φάση σε πέτυχε καλλιτεχνικά το lockdown;

Επαγγελματικά ήταν καταστροφή. Καλλιτεχνικά δεν άλλαξε κάτι. Πάλι ο ίδιος άνθρωπος είσαι, με τις ίδιες αδυναμίες και προτερήματα και πάντα υπάρχει το επείγον του να προχωρήσεις επιτέλους προς τους στόχους σου, έστω και κατά το ‘’σπεύδε βραδέως’’.

Πώς βίωσες την περίοδο της καραντίνας;

Δώρο ήταν η καραντίνα για εμένα προσωπικά. Βρήκα χρόνο που δεν περίμενα να βρώ σε καμμιά περίπτωση. Πολύ συχνά είμαστε σε ‘’καραντίνα’’ οι μουσικοί ή κι αν δεν είμαστε για καιρό, σίγουρα έχουμε πολύ καλή εικόνα του να μένεις μέσα και να μελετάς ατελείωτες ώρες, μήπως και αρχίσεις να αποκτάς ένα επίπεδο.

Όσον αφορά στο ElaiΩnas Festival, πρέπει να πω πως άλλο ένα δώρο την περίοδο της καραντίνας, ήταν και η στάση των ανθρώπων της Περιφέρειας Αττικής, με τους οποίους συνδιοργανώνουμε το φεστιβάλ. Δηλαδή μας έδωσαν τόση δύναμη με την εμπιστοσύνη, την αισιοδοξία και κυρίως την άοκνη εργασία από την μεριά τους, που μας κινητοποίησαν οριστικά και αμετάκλητα, σε μια στιγμή που θεωρούσαμε πως είναι αδύνατον να καταφέρουμε τελικά να το οργανώσουμε ως το καλοκαίρι.

Αλλά και στην συνέχεια όταν αναζητούσαμε χώρο συμβατό με τα νέα πρωτόκολλα ασφαλείας, πρέπει να πω πως άλλη μια έκπληξη ήταν η ευγενέστατη προσφορά από τον οπανδα του Ανοιχτού Θεάτρου Κολωνού.

Τι πιστεύεις ότι ήρθε να μας υπενθυμίσει αρχικά το «μένουμε σπίτι» και τώρα το «μένουμε ασφαλείς»;

Πέρασα την καραντίνα στην Άνδρο, επειδή δεν είχαμε σπίτι πλέον στην Αθήνα λόγω του ότι είχαμε μετακομίσει στο Παρίσι. Επιστρέψαμε ευτυχώς μερικές ώρες πριν κλείσουν τα αεροδρόμια στην Γαλλία. Σε ένα βουνό λοιπόν χωρίς ίντερνετ και τηλεόραση. Στο καράβι όμως για την Ραφήνα κατά την επιστροφή, έπαιζαν διάσπαρτες τηλεοράσεις παντού και εκεί είδα το μένουμε σπίτι κτλ. Μπορώ να πω πως μου φάνηκε σα να παίζω στο Children Of Men, ή σε κάποια μεταφορά βιβλίου του  Όργουελ ή του Χάξλεϊ. New speak unlimited. Δεν έχω ιδέα τι υπενθυμίζει πέραν του προφανούς ‘’μείνε σπίτι’’, ‘’μείνε ασφαλής΄΄. Με σόκαρε βαθιά όμως η ανόθευτη προστακτική δίχως ανάγκη ενός ‘’παρακαλώ’’.

Όταν ζούσα στο Λονδίνο, μια φορά ήμουν σε ένα στούντιο και ηχογραφούσα μέσα στο control room μόνος μου μαζί με τον ηχολήπτη. Μπαίνει μέσα ένας άλλος μουσικός να πάρει κάτι και βρίσκω ευκαιρία και του λέω: ‘’μου φέρνεις το τάδε που άφησα δίπλα στο άλλο δωμάτιο?’’. Αυτό γιατί ήμουνα πολύ συγκεντρωμένος και δεν ήθελα να βγάλω τα ακουστικά, να αφήσω το μπάσο κτλ. Μου το φέρνει όντως, τελειώνει και η ηχογράφηση και μου λέει ο ηχολήπτης: Από τι πέθανε ο τελευταίος υπηρέτης σου? Τον κοιτάω με απορία. Συνεχίζει: Πρόσεξα πως δεν χρειαζόταν να παρακαλέσεις τον χ, αλλά απλά να δώσεις την εντολή και φαντάστηκα πως είναι ο νέος υπηρέτης σου. Πεθάναμε στα γέλια.

Ίσως να δει κανείς μόνο το προφανές αστείο σε αυτή την ιστορία, αλλά προσωπικά μου έκανε ένα κλικ. Πράγματι δεν υπάρχει κανείς που είναι υποχρεωμένος να κάνει οτιδήποτε χωρίς παράκληση, παρά μόνο όποιος δεν είναι κύριος του εαυτού του.

Γενικότερα και σε κάθε συνθήκη, δεν οφείλει κανένας τίποτα. Κατά τον δαίμονα εαυτού θα έλεγα. Είμαστε ελεύθεροι είτε το ξέρουμε είτε όχι, οπότε ας επιλέξει ο καθένας ότι του ταιριάζει.

Φοβάσαι ότι οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες μπορεί μακροπρόθεσμα να πλήξουν το θέατρο, το σινεμά, τη μουσική, την τέχνη γενικότερα; Μήπως το κοινό συνηθίσει την εξ αποστάσεως πολιτιστική εμπειρία, όπως για παράδειγμα συμβαίνει ήδη στο σινεμά λόγω της δημοφιλίας των πλατφόρμων streaming;

Αν σαν κοινωνία φτάσουμε στο σημείο να μην έχουμε ανάγκη τις παραστατικές τέχνες, τι να πεις και τι να φοβηθείς; Ο Σεφέρης πάντως το θέτει τέλεια:

‘’Ο κ. Παχυμέρης, Φαβρίκιε, είναι άνθρωπος της πραγματικότητας

και ξέρει να την αντιμετωπίσει.

Λέει πως η ψυχή είναι «ασθένεια που κάποτε ο πολιτισμός θα την εξοβελίσει».

Λατρεύει την «επιστήμη» και το κονφόρ,

μισεί την τέχνη,

θα ’δινε 100.000 ντάλλαρς για να μην υπάρχει.’’

Έχω μείνει σε αυτό το απόσπασμα από τότε που το πρωτοδιάβασα, όταν δουλεύαμε το σχετικό με τον Σεφέρη κομμάτι του φεστιβάλ. Αφοπλιστικά εύστοχο και αληθινό.

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνεις όταν τελειώσει όλη αυτή η κατάσταση που έχει προκαλέσει η πανδημία;

Ας τελειώσει πρώτα και βλέπουμε.

18-19-20 Αυγούστου στο Ανοιχτό Θέατρο Κολωνού.

Είσοδος δωρεάν.

Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Γιώργος Παλαμιώτης - Φένια Παπαδόδημα.

Σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής.

Πληροφορίες: www.elaionasfestival.com και www.facebook.com/elaionasfestival

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ELAIΩNAS FESTIVAL ΕΔΩ.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΑΡΑΖΗ