Είδαμε την παράσταση «Αρκουδοράχη» στο θέατρο Θησείον

ΤΡΙΤΗ, 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2023

Σκηνοθετεί η Ιώ Βουλγαράκη.

Έχει χαρακτηριστεί η σύγχρονη εκδοχή του θεάτρου του παραλόγου, και σίγουρα διαθέτει στοιχεία από αυτό το είδος θεάτρου. Η «Αρκουδοράχη» όμως του Εντ Τόμας, που παρουσιάζεται στο Θέατρο Θησείον από την Ομάδα ΠΥΡ, είναι πιο συγκροτημένη πάνω στην δυστοπική της αοριστία και την αντιφατική της φύση που είναι ταυτόχρονα ποιητική και αυστηρά ρεαλιστική.

Το έργο διαπραγματεύεται με κωμικοτραγικό τρόπο τα ζητήματα της μοναξιάς, της απώλειας, της μνήμης, της γλώσσας και το πώς οι αναμνήσεις μας, όσο αναξιόπιστες κι αν είναι στην πραγματικότητα, διατηρούν όχι μόνο την ταυτότητα και τη συνοχή του χαρακτήρα μας αλλά και την επιβίωσή μας μέσα σε ένα μεταβαλλόμενο, αν όχι υπό κατάρρευση, περιβάλλον.

Συναντάμε τους ήρωες του έργου σε ένα άδειο χασάπικο που βρίσκεται σε ένα χωριό, ίσως και κωμόπολη, στην πλαγιά ενός βουνού. Το τοπίο, όπως και το χασάπικο, είναι ερειπωμένο από ένα πόλεμο για τον οποίο ποτέ δεν μαθαίνουμε περισσότερα. Ξέρουμε μόνο τα βασικά, πως καταπίνει την ζωή σε ένα τόπο που κάποτε ευδοκιμούσε. Κανείς δεν ξέρει πια ποιος είναι ο εχθρός και ποιος στην ίδια πλευρά. «Όλα αλλάζουν από τη μία στιγμή στην άλλη».

Κόντρα στα βομβαρδιστικά και την ερημιά του τόπου, το ζευγάρι, που κάποτε κατείχε το χασάπικο, επιχειρεί να παραμείνει στη βάση του με κίνδυνο φυσικά την ζωή του. Μπορεί να πεθάνουν αλλά τουλάχιστον κρατούν ζωντανές τις αναμνήσεις τους- ακόμα και τα προϊόντα που κάποτε προσέφεραν στο χασάπικο αναπολούν σε μια ιδιότυπη εξάσκηση μνήμης. Τις διατηρούν, τις επισκέπτονται, τις μοιράζονται και τους αρέσει να τις ξανακούν όταν τις αφηγείται ο σφαγέας που είχαν κάποτε στο κατάστημά τους, ο οποίος ήταν και εραστής του χαμένου τους γιου.

Το κατά μία έννοια καταφύγιό τους παίρνει άλλες διαστάσεις όταν εισβάλει ένας στρατιώτης. Οι αναμνήσεις και απώλειές τους μπερδεύονται με τις δικές του, προωθώντας την θεατρική δράση. Το πού πάει δεν είναι ξεκάθαρο ούτε αισιόδοξο, πηγαίνει όμως με έντονη λυρικότητα.

Η παράσταση

Η Ιώ Βουλγαράκη σκηνοθετεί επενδύοντας στην αίσθηση του σπαραγμού. Τοποθετεί τους ήρωες σε ένα απλό αλλά όχι αφαιρετικό σκηνικό (Σκηνικό-Κοστούμια: Anna Fedorova) και κατευθύνει τους ηθοποιούς σε ήσυχες ερμηνείες, δίχως υπερβολές, που έχουν έντονο το στοιχείο της εκφραστικότητας.

Ξεχωρίζουν στους βασικούς ρόλους Αργύρης Ξάφης και Δέσποινα Κούρτη που παίρνουν πάνω τους την παράσταση δημιουργώντας ένα δικό τους ερμηνευτικό ρυθμό που αναδεικνύει το κείμενο, τις παύσεις και τα πολλά ζητήματα που θίγονται στο έργο. Κάνουν ένα πυκνό κείμενο να έχει συναίσθημα και νόημα μέσα στον παραλογισμό του.

Δίπλα τους πιο δυναμικός ο Δημήτρης Δρόσος είναι ταυτόχρονα η απειλή και ο φόβος, ενώ ο Δημήτρης Γεωργιάδης, σε μικρότερη εμφάνιση στη σκηνή, είναι ο τρυφερός άνθρωπος που προσπαθεί να συμπληρώσει το κενό της απουσίας ή και να ξεγελάσει την απώλεια.

Σημαντικό κομμάτι στην παράσταση φαίνεται να έχει η κινησιολογία (Κατερίνα Φώτη). Οι ήρωες εμφανίζονται στη σκηνή κάνοντας έντονες, πλαστικές κινήσεις και υιοθετώντας ένας τρέμουλο. Όμως, αν και δεν «κλωτσάει» ως προς το έργο, κάποιες φορές δεν φαίνεται συμβατή με τις ερμηνείες.

Ιωάννα Βαρδαλαχάκη- [email protected]