Είδαμε την παράσταση «The doctor» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου

ΤΕΤΑΡΤΗ, 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023

Στο Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου.

Θρίλερ ιδεών είναι ένα έργο που βασίζεται στην αγωνία και τις ανατροπές με σκοπό να ξεβολεύει σταθερά το θεατή, παίζοντας με τις προκαταλήψεις του σχετικά με τη θρησκεία, τη φυλή, το φύλο και την τάξη.

«Δεν σε αφήνει να ησυχάσεις. Συνεχώς σε βάζει στη θέση να αναρωτιέσαι για τους χαρακτήρες», έχει πει χαρακτηριστικά η Κατερίνα Ευαγγελάτου σε συνέντευξή της για το νέο έργο που σκηνοθετεί. Αυτό ακριβώς βλέπουμε στην τελευταία της παράσταση «The doctor», του Ρόμπερτ Άικ, που είναι πολύ ελεύθερα βασισμένο στο έργο Professor Bernhardi του Άρτουρ Σνίτσλερ, και παρουσιάζεται στο Αμφι-Θέατρο.

Στη σκηνή παρακολουθούμε την ιστορία της γιατρού Ρουθ Γουλφ και πώς αλλάζει η ζωή και η πορεία της καριέρας της όταν αποφασίζει να αρνηθεί σε ένα ιερέα να συναντήσει μία ανήλικη ασθενή της, η οποία δεν έχει ελπίδες να κρατηθεί στη ζωή μετά από αυτοσχέδια έκτρωση. Ο λόγος που δεν επιτρέπει στον ιερέα να την δει είναι διότι δεν έχει επαρκείς πληροφορίες για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις της κοπέλας. Γνωρίζει ότι οι γονείς της είναι καθολικοί, αλλά δεν ξέρει τίποτα για την ίδια.

Η απόφαση αυτή ελάχιστα αλλάζει την εξέλιξη της υγείας της μικρής, γίνεται όμως καταλύτης των εξελίξεων και κυρίως αφορμή για να ξεδιπλωθούν τα ζητήματα που θίγει το έργο: οι ρόλοι και οι ταυτότητες ενός ατόμου, τα στερεότυπα και τα κουτάκια στα οποία βάζουμε τους άλλους και μπαίνουμε οι ίδιοι, ο ρατσισμός και ο αντισημιτισμός, η πατριαρχική κοινωνία και κατά πόσο επιτρέπει- αν επιτρέπει- σε μια γυναίκα να βρίσκεται σε θέση ισχύος, η πίστη έναντι στην επιστήμη, το δικαίωμα στην άμβλωση, η ευθανασία, τα social media και το βήμα που δίνουν στον οποιοδήποτε να εκφέρει δημόσια άποψη για το οτιδήποτε, τα λαϊκά δικαστήρια και η δύναμη του όχλου που καταλήγει στην cancel culture.

Για να υπογραμμιστούν αυτά τα ζητήματα, γυναίκες υποδύονται ανδρικούς ρόλους και έγχρωμοι ηθοποιοί υποδύονται λευκούς χαρακτήρες.

Το έργο μπορεί να ακούγεται παραφουσκωμένο, όμως όλα τα θέματα τελικά λίγο ή πολύ συνεισφέρουν στον βασικό του πυρήνα, τον κίνδυνο να ορίζεται ένα άτομο συνεχώς από ταυτότητες και πώς αυτές ερμηνεύονται ανάλογα με τις προκαταλήψεις μας. «Δεν αντέχω όλη αυτή την κατάτμηση της ανθρωπότητας σε φυλές και μικρότερες φυλές μικρότερων φυλών. Κόβετε την ανθρωπότητα σε τόσα κομματάκια. Στο τέλος θα πάψει να υπάρχει», λέει η Ρουθ στο έργο. Για την ίδια υπάρχει μόνο μία ιδιότητα, αυτή της γιατρού, εγείροντας το δεύτερο κρίσιμο ερώτημα της ιστορίας, αν η ιατρική είναι πάνω από όλα.

Με μια ιστορία λοιπόν που συχνά πλατειάζει και επαναλαμβάνεται, σε κάποια σημεία μάλιστα σε εξαντλητικό βαθμό, η Κατερίνα Ευαγγελάτου επενδύει στις ερμηνείες και αυτό που παίρνει είναι μια εκπληκτική Στεφανία Γουλιώτη να σαρώνει τη σκηνή σηκώνοντας στις πλάτες της ολόκληρο το έργο, που ούτως ή άλλως στηρίζεται κατά βάση στον συγκεκριμένο χαρακτήρα. Αν «σκοντάψει» η ίδια, η παράσταση χάνεται. Πειστική από την αρχή έως το τέλος, χρωματίζει κάθε πτυχή της πολυπλοκότητας της Ρουθ προκαλώντας στον θεατή διαφορετικά και συχνά αντιφατικά συναισθήματα, όπως ακριβώς είναι ο σκοπός του έργου.

Ξεκινάει με έπαρση και δυναμισμό δηλώνοντας την αφοσίωσή της στην επιστήμη, την οποία εξυψώνει σε ένα σχεδόν θεϊκό επίπεδο. Αποκτά όμως οδυνηρή έκφραση στο δεύτερο μισό, όταν καταλήγει να εμφανίζεται σε τηλεοπτική συνέντευξη για να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Η κάμερα που χρησιμοποιείται στην παράσταση δίνει έμφαση σε αυτά τα χαρακτηριστικά, προλογίζοντας κατά κάποιο τρόπο τη συναισθηματική κατάρρευση της ηρωίδας που ακολουθεί στον θεατρικό χρόνο.

Η σκηνοθέτης αποσπά πολύ καλές ερμηνείες και από τον υπόλοιπο θίασο, που κλιμακώνει την ένταση ανάλογα με την εξέλιξη της ιστορίας ενώ παράλληλα κινείται γρήγορα, με χειρουργική ακρίβεια και συντονισμένα σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια γρήγορη εναλλαγή μεταξύ των σκηνών. Το στατικό σκηνικό αποκτά έτσι κάποιους βαθμούς ζωντάνιας από τους φωτισμούς και τον τρόπο με τον οποίο οι ηθοποιοί αλλάζουν αστραπιαία θέσεις πάνω στη σκηνή όταν σβήνουν τα φώτα- που σβήνουν συχνά.

Αν και πρόκειται για μια συναρπαστική αλλά παράλληλα κουραστική ιστορία, ο τρόπος που σκηνοθετεί το έργο η Κατερίνα Ευαγγελάτου σχεδόν εξαφανίζει τις αδυναμίες του κειμένου, εστιάζοντας και μεγεθύνοντας τις αρετές του. Αν κάτι λείπει από την παράσταση, είναι αυτή η χαρακτηριστική προσωπική της υπογραφή που κάνει τις παραστάσεις της να λάμπουν από φρεσκάδα. Σαν να προτίμησε αυτή τη φορά να αφεθεί στο κείμενο και να επικεντρωθεί περισσότερο στις οδηγίες του συγγραφέα.

Ιωάννα Βαρδαλαχάκη- [email protected]