H Ιωάννα Κλεφτόγιαννη γράφει κριτική για την «Ανάκριση» του Πέτερ Βάις που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Σταύρου Τσακίρη, στο θέατρο Τζένη Καρέζη.

Δεν θα περίμενε κανείς ότι η συγκλονιστική «Ανάκριση» του Πέτερ Βάις θα προκαλούσε τόσους δυσάρεστους συνειρμούς στην Ελλάδα του 2013, δυο βήματα  πριν το κατώφλι του 2014.  Ότι τα πρακτικά από τις δίκες των βασικών στελεχών του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης και εξόντωσης του Άουσβιτς, όπως αποδόθηκαν στην «Die Ermittlung» το  1965, θα αναμόχλευαν οικεία (ελληνικά) σύγχρονα  κακά.

Θα ήταν υπεραρκετό, αν η άνιση  παράσταση που έστησε ο Σταύρος Τσακίρης, στο Θέατρο Τζένη Καρέζη, ολοκληρωνόταν με την τελευταία λέξη του  κειμένου του Βάις,  για τους δυσάρεστα γόνιμους συνειρμούς, που υποπτεύομαι ήθελε να προκαλέσει σε μια κοινωνία   με νέα θύματα του  αναγεννημένου νεοναζισμού.

Υπάρχει όμως  μια ισχυρή παρέμβαση. Η εμφάνιση του γνωστού δημοσιογράφου Νίκου Μπογιόπουλου με την πραγματική ιδιότητά του. Χωρίς κοστούμι θεατρικό, με το τζιν και το δερμάτινο μπουφάν  του,  έρχεται στη σκηνή, μπροστά από τους ηθοποιούς να ενισχύσει τα επιχειρήματα του Βάις με ιστορικά ντοκουμέντα της δημοσιογραφικής έρευνάς αναφορικά με την κερδοφόρα  δράση  μεγάλων βιομηχανιών  κατά το Γ’ Ράιχ, σε συνεργασία με μη ναζιστικές ή φασιστικές κυβερνήσεις, που όμως  μείνανε ατιμώρητες.  

Ως εδώ, θα λέγαμε,  καλώς. Το ντοκουμέντο έρχεται να συμπληρώσει, να ενισχύσει  ένα θεατρικό υλικό που επίσης βασίζεται σε ντοκουμέντο.

Δεν αρκείται όμως ο κ.Μπογιόπουλος στα «δημοσιογραφικά» στοιχεία.  Αλλά  ξεστομίζει –και αυτός!-  ένα τσιτάτο του πολυφορεμένου τελευταίως  Μπρέχτ,  που συνδέει Καπιταλισμό και φασισμό,  για  το οποίο  μάλιστα  δηλώνει κοιτώντας με νόημα το κοινό:  «Συμφωνώ απολύτως». Σα να έχει ανάγκη  ο θεατής, μετά το θεατρικό έργο-γροθιά, την άποψη του συμπαθέστατου, κατά τα άλλα,  κ.Μπογιόπουλου για μια μπρεχτική ρήση ! 

Η παράσταση στο σημείο αυτό αυτοκαταργείται. Κι όμως. Έχουν προηγηθεί σκηνές δυνατές όχι μόνο λόγω περιεχομένου  αλλά και εξαιτίας κάποιων  ερμηνειών –με υπερέχουσα αυτή της Εύας Κοταμανίδου. Η  ηθοποιός αναβιώνει  την κόλαση του Αουσβιτς, όχι μόνο με τις λέξεις, το βλέμμα, το σώμα αλλά και με τις  σιωπές. Συνταρακτική.  Εξαιρετικά κουρασμένος, διαρκώς καθισμένος σε μια καρέκλα,  είναι ο ανακριτής  του Κώστα Καζάκου. Αδύναμη, αν και νευρώδης, η Τζένη Κόλλια . «Μικρότερος» για το μέγεθος του αντιήρωά του ο Κων/νος Καζάκος. Καλός ο  Θοδωρής Γράμψας.

Εξαιρετικό  εύρημα (σκηνικά: Θάλεια Ιστικοπούλου) οι οθόνες στις οποίες την ώρα που ανακρίνεται επί σκηνής ένας βασανιστής ή αξιωματικός των SS, εμφανίζεται η αληθινή φωτογραφία  του, μαζί με την ποινή του.