Η ηθοποιός Σύρμω Κεκέ πρωταγωνιστεί σε μία ιστορία που βουτάει στο καζάνι της πρώτης αφύπνισης και σοκάρει μέσα από την απλότητα και το χιούμορ της, αποκαλύπτοντας τους μυστικούς και θαυμάσιους μηχανισμούς της ανθρώπινης ψυχής, και μας μιλά για την παράσταση «Περσινή αρραβωνιαστικιά».

Το πρώτο διήγημα, του πρώτου βιβλίου της σημαντικής πεζογράφου Ζυράννας Ζατέλη, μεταφέρεται για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή, από την ομάδα Elephas tiliensis, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Αγαρτζίδη, και παρουσιάζεται στο θέατρο του Νέου Κόσμου.

Πρωταγωνιστώντας σε ένα ποιητικό παραμύθι, που μιλά με τρόπο υπαινικτικό, αλλά και ωμό, αναζητώντας τη λανθάνουσα μνήμη, που διατρέχει ακέραια την παιδική ηλικία και βιώνεται λαθραία και ασυνείδητα από τον ενήλικα, η Σύρμω Κεκέ μιλά για το έργο και την ασφυκτική πραγματικότητά μας.

Για ποια θέματα μιλά το διήγημα της Ζυράννας Ζατέλη;

Η «Περσινή Αρραβωνιαστικιά» είναι η ιστορία ενός μικρού κοριτσιού, που, την Πρωτοχρονιά του 1961, αρραβωνιάζεται κρυφά με τον Μάρκο. Γυναίκα πια, ανατρέχει σε αυτόν τον πρώτο έρωτα. Έναν έρωτα που συμπίπτει χρονικά με αυτό, που η ίδια ονομάζει «πρώτη μοναξιά της ζωής της». Και σκαλίζοντας εκείνον τον παλιό πόνο, προσπαθεί να τον βάλει σε τάξη. Όπως είπε και η ίδια η Ζατέλη, σε μια πρόβα μας: «Τότε μου συνέβαινε, τώρα το τακτοποιώ».

Πρωταγωνιστούν οι Σύρμω Κεκέ, Ξένια Θεμελή, Τατιάνα Άννα Πίττα.

Μέσα, λοιπόν, από τον έρωτά της με τον Μάρκο, έρχεται σε επαφή με τις πιο βαθιές της σκέψεις, την αφύπνιση της σεξουαλικότητάς της και, παρατηρώντας τον ελεύθερο και ηδονιστή αρραβωνιαστικό της, παλεύει να διαμορφώσει τη δική της προσωπική ηθική, να κατακτήσει μια προσωπική ιδιαίτερη γλώσσα, που να μπορεί να εκφράσει αυτά που νιώθει. Μα πάνω από όλα, αναγκάζεται να βιώσει τη βία της απώλειας, που μοιάζει να την επαναφέρει σε έναν κόσμο, που μιλάει μια άλλη γλώσσα.

Πώς ξετυλίγεται η ιστορία της επί σκηνής;

Είμαστε συνολικά τρεις γυναίκες (μαζί με την Ξένια Θεμελή και την Τατιάννα Πίττα), που φέρουμε την ιστορία επί σκηνής. Όπως λέει η Ζατέλη, σε ένα άλλο της διήγημα: «Σαν μια φιγούρα, πολλαπλασιασμένη σε τρεις. Όποιος τις κοιτάει για πρώτη φορά αμφιβάλλει αν τις βλέπει στην πραγματικότητα και όχι σε κάποιο όνειρο».

Δουλέψαμε την αφήγηση μέσα από ασκήσεις, που ευνοούσαν τον συνειρμό, αναζητώντας κινήσεις που να συμβαίνουν ερήμην. Παράλογες με μια πρώτη ματιά, αλλά νόμιμες – ελπίζουμε - στον χώρο του ονείρου, την ατμόσφαιρα του οποίου αναζητήσαμε ενστικτωδώς αρχικά και με επιμονή στη συνέχεια. Πολύ σημαντικός παράγοντας στη δημιουργία αυτής της ατμόσφαιρας είναι και η μουσική του Κωστή Ζουλιάτη, που βρίσκεται μαζί μας στη σκηνή.

«Η ψυχή μας, όμως, θυμάται ό,τι ως ενσυνείδητα όντα χάσαμε ή ξεχάσαμε», λέει κάπου η Ζατέλη. Στην παράστασή μας, λοιπόν, αναζητούμε να έρθουμε σε επαφή με εκείνα τα ακέραια συγκλονιστικά συναισθήματα, που μας εξασφάλιζε κάποτε η αθωότητά μας («η αθωότητα έγκειται στην απώλειά της»), αλλά και τους μηχανισμούς που μας απομακρύνουν από αυτά, προφανώς για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε.

Πώς μας παρασέρνει να τους ανακαλύψουμε;

Ελπίζουμε πως το πεδίο των συνειρμών, που ανοίχτηκε για εμάς κατά τη διάρκεια των προβών, να λειτουργήσει με τον ίδιο τρόπο και για τον θεατή, να τον παρασύρει σε δικούς του συνειρμούς. Να μπορέσει να φτιάξει τις δικές του εικόνες και να συνδεθεί, τελικά, με τους δικούς του «παλιούς πόνους».

Τι φέρνει στην επιφάνεια αυτή η αναζήτηση;

Για εμάς τουλάχιστον, ήταν εξαιρετικά αποκαλυπτική. Μας συνέδεσε με μνήμες και αισθήσεις, ξεχασμένες από καιρό, πληγές, φόβους ή χαρές που μας διαμόρφωσαν σε αυτό που είμαστε, αλλά - για έναν μυστήριο λόγο - τις έχουμε εξορίσει σε ένα μέρος της ψυχής, που σπάνια επισκεπτόμαστε πια ως ενήλικες. Αυτό είναι ένα δώρο, που πάντα νομίζω στο προσφέρει η ενασχόληση με ωραία κείμενα. Οι λέξεις...

Το πρώτο διήγημα, του πρώτου βιβλίου της Ζυράννας Ζατέλη, μεταφέρεται για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή.

Το να καταπιάνεσαι με ένα ωραίο κείμενο και να συνεργάζεσαι με ανθρώπους, που συνεννοείσαι και συμφωνείς σε αυτά που θεωρείς αν μη τι άλλο βασικά, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα δημιουργήσει ένα σύμπαν, έναν «χώρο», στον οποίο μπορείς με μεγάλη ανακούφιση να βυθιστείς και να αποκοπείς από όσα συμβαίνουν τριγύρω. 

Πιστεύω πως ένας τέτοιος χώρος ανοίχτηκε και για μας με την «Περσινή αρραβωνιαστικιά». Ένας χώρος απόκοσμος, που μιλάει τη δική του γλώσσα. Πιστεύω, όμως, πως η επαφή με την πραγματικότητα είναι χρέος κάθε ανθρώπου, καλλιτέχνη ή μη. Είναι μια επαφή συχνά σοκαριστική και δυσάρεστη, αλλά πρέπει να επιμείνουμε.

Να είμαστε πολιτικά όντα. Να σκεφτόμαστε. Μου είναι αδιανόητο να ασχολείσαι με την τέχνη και να μην εμπλέκεσαι. Για όσα συμβαίνουν, λοιπόν, δεν ξέρω. Μάλλον, νιώθω θυμό, συχνά νιώθω αδύναμη, αλλά προσπαθώ, επιμένω. Και είμαστε πολλοί...

Τι σας δίνει ανάσα ελπίδας και αισιοδοξίας;

Οι άνθρωποι που αντιστέκονται, που αντιλαμβάνονται τα όσα συμβαίνουν γύρω και έχουν ακόμη το σθένος να αντιδρούν και να πράττουν. Αυτοί που δρουν. Που ακόμη σκέφτονται. Τα λαμπρά μυαλά. Οι άνθρωποι που, σε ένα συχνά παρανοϊκό περιβάλλον, τολμούν και αρθρώνουν το αυτονόητο.

Οι καλοί από θέση, που έχουν την τόλμη να διαμορφώνουν την προσωπική τους ηθική. Οι ελεύθεροι. Όσοι διαισθάνονται, συμπονούν, αγγίζουν, χορεύουν σαν τρελοί. Και κάτι στιγμές της προσωπικής μας μνήμης που μας βρήκαν να λάμπουμε και, σε κάτι δύσκολες ώρες, μας ξαναστήνουν στα πόδια μας. Οι συναντήσεις, η επικοινωνία, οι φίλοι. Και εκείνο το τραγούδι του Λοΐζου,  που λέει πως «Τίποτα δεν πάει χαμένο στη χαμένη σου ζωή».

Ταυτότητα παράστασης: σκηνοθεσία – εισαγωγή: Δημήτρης Αγαρτζίδης - Δέσποινα Αναστάσογλου, μουσική: costinho (Κωστής Ζουλιάτης), σκηνικός χώρος – κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού, φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα, επιμέλεια κίνησης: Ξένια Θεμελή, βοηθοί σκηνοθέτη: Μαρία Κοντογούρη - Ιωάννα Μπογδάνου. Παίζουν: Ξένια Θεμελή, Σύρμω Κεκέ, Τατιάνα Άννα Πίττα.

Πληροφορίες: Θέατρο Του Νέου Κόσμου – Δώμα: Αντισθένους 7 και Θαρύπου – Αθήνα (στάση Μετρό – Τραμ: Συγγρού – ΦΙΞ), τηλ.: 210 9212900. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: έως 13 Απριλίου: Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο: 21:15, Κυριακή: 19:00. Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά (χωρίς διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 ευρώ, φοιτητικό: 10 ευρώ, ανέργων: 8 ευρώ. Προπώληση: καταστήματα Παπασωτηρίου και Seven Spots, ηλεκτρονικά: www.viva.gr.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης