H Eλένη Πετάση γράφει κριτική για το έργο «Η εκδοχή του Μπράουνινγκ» που παρουσιάζεται στο θέατρο Εμπορικόν, σε σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη, με τον Δημήτρη Καταλειφό στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Δεν είναι ένα έργο που, εκ πρώτης όψεως, μπορεί να συναρπάσει το θεατή. Και από την άλλη η τιθασευμένη, ευθύβολη γραφή του, στην οποία, όμως, δεσπόζει το βρετανικό φλεγματικό χιούμορ, δύσκολα μπορεί να αποδοθεί επαρκώς στην ελληνική γλώσσα.

Ωστόσο, η έμφαση στο μικρογεγονός, σε εκείνη τη λεπτομέρεια που ανατρέπει το αναμενόμενο φτάνοντας στο βάθος της συνείδησης, απεικονίζει καίρια έναν κόσμο ο οποίος ζει σε χρόνια ακαμψία με υποτροπές συναισθηματικής φόρτισης.

Ο Τέρενς Ράτινγκαν χρησιμοποιεί ως παράδειγμα τον Αντριου Κρόκερ-Χάρις, έναν μεσόκοπο φιλόλογο Αγγλικού Κολλεγίου, αποτυχημένο σε όλα τα επίπεδα: στεγνός από αισθήματα, αντιπαθής στους μαθητές και τους συναδέλφους του, απορριπτέος από την άπιστη σύζυγό του.
Μια ημέρα από τη ζωή του αρκεί για να αποκαλυφθεί η απογυμνωμένη του ύπαρξη.

Και αυτή η μέρα ξεκινά με την παραίτησή του έπειτα από είκοσι χρόνια διδασκαλίας, την προβληματική συναλλαγή του με το περιβάλλον, τη σύγκρουση με τη γυναίκα του και εν τέλει την αποδοχή της μοίρας του.

Αλλά και με το απρόσμενο αποχαιρετιστήριο δώρο που του προσφέρει ένας μαθητής του -την έμμετρη μετάφραση του «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου στην «Εκδοχή του Μπράουνινγκ».

Αυτή η προσφορά, ξυπνώντας μνήμες -αφού και ο ίδιος σε νεότερη ηλικία είχε καταπιαστεί με τη μετάφραση της αρχαίας τραγωδίας- και ανοίγοντας έναν εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσά τους, γίνεται ο δίαυλος που κινητοποιεί τη θαμμένη ευαισθησία του.

Ένα έργο, λοιπόν, ανθρώπινο, χωρίς τον κλυδωνισμό μεγάλων γεγονότων και με κάποιες διδακτικές αιχμές (μην ξεχνάμε ότι γράφτηκε το 1948), που η Ελένη Σκότη έχει σκηνοθετήσει με το γνωστό νατουραλιστικό ύφος της, δίνοντας το προβάδισμα στο λόγο και τις δυνατότητες των ηθοποιών της.

Ωστόσο, μια μονοτονία διαπερνά αυτή τη συγκροτημένη παράσταση που η δράση της επικεντρώνεται μόνο στους καλοχτισμένους διαλόγους και αν δεν είσαι απόλυτα συγκεντρωμένος κινδυνεύεις να χάσεις το ενδιαφέρον σου.

Ευτυχώς ο Δημήτρης Καταλειφός δεν μας αφήνει λεπτό να επαναπαυτούμε, καθώς σωματοποιεί τον εσωτερικό πανικό του ήρωα, εκδηλώνει τον πόνο, τον εξευτελισμό, τον αυτοσαρκασμό αλλά και τη στωικότητά του ακόμα και μέσα από το ηχόχρωμα της φωνής του.

Αποτελεσματική είναι και η Μαρία Καλλιμάνη ως ανικανοποίητη, κυνική σύζυγος που αντιμετωπίζει τον άντρα της με αιχμηρή σκληρότητα.

Ο νεαρός Κυριάκος Ψυχαλής (δευτεροετής φοιτητής δραματικής σχολής) στον απαιτητικό ρόλο του ένθερμου μαθητή, αν και είναι εμφανές ότι χρειάζεται χρόνο για να ωριμάσει υποκριτικά, δεν μας αφήνει αδιάφορους.

Οι υπόλοιποι ηθοποιοί (Αγης Εμμανουήλ, Βύρωνας Σεραϊδάρης, Μαρία Καλλιμάνη, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος) υπηρετούν με ακρίβεια τις απαιτήσεις της σκηνοθεσίας.

Ελένη Πετάση - [email protected]