Η Ιωάννα Κλεφτόγιαννη γράφει κριτική για την περφόρμανς του «προβοκάτορα» Όλιβερ Φραλίτς «Καταραμένος να είναι ο προδότης της πατρίδας του» που παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Τransistions 1. Balkans».

«Πανέρι με τα καβούρια». Είναι η φράση με την οποία  η διεθνής διπλωματία περιέγραφε καυστικά, αλλά εύστοχα  τις ανισσόροπες σχέσεις  μεταξύ των   βαλκανικών  χωρών.

Τίποτα δεν έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια, μας βροντοφωνάζει  η ακραία  παράσταση του προβοκάτορα Σερβοκροάτη  Όλιβερ Φραλίτς «Καταραμένος να είναι ο προδότης της πατρίδας του»,  που παρουσιάστηκε την Τετάρτη στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών εγκαινιάζοντας το Φεστιβάλ «Τransitions I.Balkans».

Κι αν η φόρμα  του ανοικονόμητου  αναρχικού καμπαρέ του, που κατέφυγε στο ομαδικό γυμνό, στους ομαδικούς πυροβολισμούς, στην πασαρέλα-παρωδία με τις σημαίες των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ήταν κουραστικά κοινότοπη  -το γυμνό τείνει να γίνει ο νούμερο  ένα  κοινός τόπος στη σύγχρονη  διεθνή σκηνή- δεν συνέβαινε το ίδιο και με το περιεχόμενο.

Ενώ ερμηνεύονταν  ζωντανά εθνικοί ύμνοι (από τον σερβικό προέκυψε και ο τίτλος της παράστασης) και αντιπολεμικά τραγούδια που επωάστηκαν και έγιναν μόδα κατά τη διάρκεια του εμφύλιου σπαραγμού,  ο έντονα πολιτικοποιημένος  Φραλίτς ξεγύμνωνε με βιαιότητα το μίσος μεταξύ των εθνοτήτων των πρώην γιουγκοσλαβικών χωρών που επιβιώνει κραταιό ακόμα. 

Αποδόθηκε εξαιρετικά κυρίως στη σκηνή που στήνανε στον τοίχο οι συνομιλητές του ένα Σλοβένο του οποίου η μητέρα έκανε το σφάλμα  να είναι Κροάτισσα και επομένως  κι ο ίδιος  δεν ήταν  εθνικά «καθαρός», αλλά  και μέσα από την περιγραφή  της  ρουτίνας ανθρώπων της θεατρικής τέχνης (Σλοβένων, Κροατών, Σέρβων) που κουβαλούν ακόμα και στο θέατρο τις εθνικιστικές εμμονές τους  -οι ηθοποιοί το κάνανε μετωπικά στημένοι απέναντί μας.

Η σκηνική πράξη  χτύπησε ωστόσο κόκκινο στη Στέγη, όταν ο Φράλιτς μέσω ενός ηθοποιού του, έβρισε κατά πρόσωπο το ελληνικό κοινό –κι αυτό  χειροκρότησε  τις ύβρεις που του εκτόξευαν. «Αφού πουλάτε τα πάντα, γιατί δεν πουλάτε και το όνομα Μακεδονία; Γα@@τε Έλληνες! Ακόμα τρίτο κόμμα σας είναι η Χρυσή Αυγή. Μπάσταρδοι!Τη λέξη "καταναλώνω" τη βάλατε δίπλα στο "πατρίς, θρησκεία, οικογένεια"».

Ο Σερβοκροάτης σκηνοθέτης  είναι επαγγελματίας στο να «ξεβολεύει»  το  κοινό. Το έκανε στην Ελλάδα, ενώ το έχει ήδη δοκιμάσει και στη  γενέτειρά του  κι αλλού, μολονότι στην ωμή  παράστασή του τολμά να  τα βάλει με τους πάντες: εκτός από όλα  ανεξαιρέτως τα έθνη της πρώην Γιουγκοσλαβίας –τα οποία  βρίζει σκαιά!- , κατηγορεί μέσω των ηθοποιών του και τον ίδιο του τον εαυτό του!

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη