Η Ιωάννα Κλεφτόγιαννη γράφει κριτική για την παράσταση «Ραμόνα travel-η γη της καλοσύνης» που παρουσιάζεται για δύο επιπλέον παραστάσεις σήμερα και αύριο στο Φεστιβάλ Αθηνών (6 και 7 Ιουνίου), στην Πειραιώς 260.

Αποδεικνύεται πως  έχουν καλή «χημεία» ο Γιάννης Σκουρλέτης και η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Μετά το «Πολιτισμός: Μια κοσμική τραγωδία» του Δ.Δημητριάδη, αυτός ο κατεξοχήν ιδιοσυγκρασιακός καλλιτέχνης (σκηνοθέτης και σκηνογράφος)  της ομάδας Bijoux de Kant και η γνωστή για τη γενναιόδωρη αυτοδιάθεση και  σκηνική ανοιχτοσύνη  της ηθοποιός ξανασυνεργάζονται για το ολοκαίνουριο έργο της Γλυκερίας Μπασδέκη «Ραμόνα travel-η γη της καλοσύνης» (στη φεστιβαλική Πειραιώς 260 ως το Σάββατο) . Το αποτέλεσμα είναι αξιομνημόνευτο.

Για τον Δημητριάδη δούλεψαν μια  αντί-Μήδεια σε ένα σύμπαν χωρίς Θεούς. Σήμερα βυθίστηκαν στο «πειραγμένο» λαϊκό σύμπαν  μιας αντί- Μπλανς Ντυμπουά. Το «κέλυφος», η αισθητική παραμένουν όμως  κοινά:  αντί σκηνικού, ο Σκουρλέτης στήνει ξανά μια  εγκατάσταση που  παραπέμπει σε  μνημείο λαϊκότητας, φλερτάροντας με  γνώριμα τσαρουχικά μοτίβα.

Ειδικά  όμως στην παράσταση «Ραμόνα travel-η γη της καλοσύνης»,  συνεχίζει  το πείραμα της μίξης τραγουδιού και πρόζας - περισσότερο απ'ότι είχε κάνει στην εξαίρετη δουλειά του πάνω στον Ιωάννου. Στη «Ραμόνα travel-η γη της καλοσύνης», όπου η ομώνυμη ηρωίδα  τυγχάνει να είναι λαϊκή αοιδός από τον Έβρο, με βαριά προφορά  (την οποία υποστηρίζει χωρίς να γελοιοποιείται η πρωταγωνίστρια)  έχει έτοιμο το μουσικό οπλοστάσιο: τα λαϊκά μας άσματα,  για τα οποία η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη διαθέτει τα φωνητικά προσόντα  και τα βγάζει θαυμάσια πέρα (διαβάστε τη συνέντευξη της ηθοποιού για την παράσταση εδώ). Μάς συστήνεται με το «Ο μήνας έχει δεκατρείς» και συνεχίζει ακάθεκτη  περιγράφοντας καταστάσεις και συναισθήματα  μέσα από το στίχο  λαϊκών τραγουδιών και συνθέσεων του Αττίκ και της Βέμπο, ακούραστη τραγουδίστρια, συνοδεία ενός ζωντανού ακορντεόν.

Το κείμενο της Μπασδέκη, μια εξαιρετικά ελεύθερη μεταγραφή  του «Λεωφορείον ο Πόθος», με στοιχεία και από την «Στέλλα» του Κακογιάννη,  εμπνευσμένο αλλά φλύαρο, προσπαθεί να συνθέσει πράγματα ανόμοια (από τη μαγεία μέχρι το Αντάρτικο του '40  και τους αλύτρωτους μετανάστες).

Υπάρχουν κάποια  σημεία   στα οποία  η μίξη πετυχαίνει, η πρόζα ρέει. Συχνά όμως εμφανίζονται λογικά άλματα. Πρέπει να συμφιλιωθείς με την  ιδέα ότι τα πάντα εδράζονται  -ή πρέπει να εδράζονται-, για να έχουν συνοχή,  στο θυμικό.

Το ανταριασμένο θυμικό  φέρνει την Μπλανς -Ραμόνα πίσω στο σπίτι της αδελφής της Στέλλας (υπέροχη παρουσία η  εύθραυστη Λένα Δροσάκη), και αυτό την κινεί να δηλητηριάσει  μαζί της τον σύζυγό της, έναν Βούλγαρο μπρουτάλ Κοβάλσκι, ο οποίος στο παρελθόν την έχει βιάσει (ικανοποιητικός ο Κρις Ραντάνοφ, με προβλήματα μόνο στην άρθρωση των ελληνικών). Υποτίθεται, η δολοφονία του θα τον λυτρώσει.

Ωστόσο  η αφήγηση της Μπασδέκη δεν είναι αρκετά  πειστική. Υπάρχει ακόμα ένα τρωτό σημείο: οι ατελείωτοι μονόλογοι των ηρώων,  που πετάγονται απρόσμενα,  σαν  ξένα σώματα στη σκηνική  δράση  (όπως αυτός του νεαρού Αλβανού εραστή της Ραμόνα- Δημήτρη Μοθωναίου, ο οποίος περνάει το μεγαλύτερο μέρος της παράστασης ξαπλωμένος γυμνός σε ένα μεταλλικό κρεβάτι στο βάθος της εγκατάστασης -σκηνικού).

Ένα  τρυφερά μελαγχολικό σχόλιο  του Σκουρλέτη στην «μαύρη», νταλκαδιασμένη και τραγική  ζωντανή σκηνική πράξη  είναι η  σιωπηρή προβολή της  κινηματογραφικής μεταφοράς του «Λεωφορείον ο Πόθος» από τον Καζάν.  Η παράσταση, μια τολμηρή και cult στιγμή  για το ελληνικό θέατρο, παρότι έχει αδύναμα σημεία, δονείται και δονεί από ένα δυνατό, σχεδόν αρχέγονο συναίσθημα.

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη