Αναλαμβάνοντας έναν γοητευτικά παράξενο ρόλο, σε ένα έργο, όπου το παραμύθι και το θέατρο γίνονται γιατρικό για την ψυχή και για τον κατεστραμμένο κόσμο μας, η ηθοποιός Ξένια Καλογεροπούλου μάς μιλά για την παράσταση (για παιδιά από 10 ετών) «Καταστρούπολη».

Σαν μια πολύ σύγχρονη, αλλά και ελπιδοφόρα αλληγορία για το θέατρο, ως μέσο αντίστασης στην αποδόμηση του κόσμου μας, το έργο του - γνωστού από τον κινηματογράφο και το θέατρο - Φίλιπ Ρίντλεϋ, «Καταστρούπολη» («Brokenville»), παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο θέατρο Πόρτα, στις 24 και 25, από τις 27 έως τις 30 Ιουνίου και την 1η Ιουλίου, στις 9 το βράδυ.

Καθώς οι συγκινητικές ιστορίες πέντε ανυποψίαστων εφήβων, του Σάκα, της Γκλίτερ, του Φράντζα, της Μελανιάς και του Τατουάζ, ξετυλίγονται επί σκηνής, η Ξένια Καλογεροπούλου μιλά για τα παιδιά του έργου, αλλά και για αυτά της σημερινής Ελλάδας.

Ξεναγείστε μας στην Καταστρούπολη.

Η Καταστρούπολη είναι μια φανταστική χώρα. Οι ήρωες του έργου την έχουν βαφτίσει έτσι, γιατί εκεί έχει συντελεστεί μια μεγάλη καταστροφή. Ανάλογη καταστροφή έχει γίνει, όμως, και στον πραγματικό κόσμο των ηρώων. Αλλά δεν ξέρουμε τι έχει συμβεί ακριβώς και γιατί. Ούτε και οι ήρωες το ξέρουν.

Στα παραμύθια, όμως, που επινοούν και ζωντανεύουν τα πρόσωπα του έργου, η χώρα αυτή μοιάζει να έχει ξεχάσει την καταστροφή και να είναι ένα παραμυθένιο βασίλειο, όπου διαδραματίζονται  διάφορες ιστορίες με μάγισσες και μάγους, με φαντασμένους πρίγκιπες και όμορφες πριγκίπισσες, με έρωτες και μίση. Με κήπους γεμάτους τριαντάφυλλα και πασχαλίτσες. Αλλά και με δράκους ή ακόμη και φάλαινες.

Όλοι οι ήρωες έχουν πληγεί από αυτήν την καταστροφή. Καταφεύγουν σε ένα ερειπωμένο σπίτι, που δεν ξέρουμε τι ήταν πριν γίνει το κακό. Ένα παιδί κοιμάται χάμω και ξυπνάει κατατρομαγμένο. Το παιδί μοιάζει να μην μπορεί ούτε να μιλήσει. Και οι άλλοι δεν θυμούνται ούτε το όνομά τους.

Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι η μια κοπέλα έχει γκλίτερ στα μαλλιά της και μια άλλη πρέπει να έχει χτυπήσει, γιατί έχει κάπου μια μελανιά. Ένας ήρωας κουβαλάει μια σχολική σάκα, με ένα τετράδιο που έχει μόνο άδειες σελίδες. Ένας άλλος έχει ένα τατουάζ στο μέτωπο κι ένας άλλος μοιάζει ωραιοπαθής, αλλά ντροπαλός και φοβισμένος. Είναι και μια γριά, που μοιάζει σκληρή και αδιάφορη, κρύβοντας, ίσως, ένα παρελθόν, που θα προτιμούσε να μην το θυμάται.

Με ποιον τρόπο η θεατρική γλώσσα γίνεται φάρμακο για την άρρωστη ψυχή τους και πώς το παραμύθι και το θέατρο γίνονται - μέσα από το έργο -  εργαλεία, για να ξαναφτιάξουμε τον κατεστραμμένο κόσμο μας;

Οι ήρωες καταφεύγουν σιγά σιγά σε έναν φανταστικό κόσμο, διοχετεύοντας εκεί τους φόβους τους και τα αισθήματα, που ξεμυτάνε μέσα από τη χαμένη μνήμη τους. Ανάλογα με την προσωπικότητά του, ο καθένας τους «μπαίνει» σε διάφορους ρόλους, μέσα σε ιστορίες που τις επινοούν οι ίδιοι, χωρίς να το έχουν προαποφασίσει.

Στην πορεία του κάθε παραμυθιού, έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν - βγαίνοντας από τον εαυτό τους - κάποια πράγματα, που τους απασχολούν και, ίσως, τους βασανίζουν. «Ζώντας» ακραίες φανταστικές  καταστάσεις, λυτρώνονται σιγά σιγά  από κάποια προσωπικά τους άγχη. Τους δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνούν σταδιακά, τόσο  με τον χαμένο τους εαυτό, όσο και με ανθρώπους που, πιθανόν, να τους συναντούν για πρώτη φορά.

Δεν μπορεί να παίξει ανάλογο ρόλο με το περιβάλλον του παιδιού στο σπίτι ή στο σχολείο. Όμως, η επαφή με κάθε μορφή τέχνης μπορεί να είναι πολύτιμη. Και το θέατρο περιέχει όλες τις άλλες   τέχνες και έχει και τη δυνατότητα να πλησιάσει το παιδί πολύ άμεσα και ζωντανά. Το αν αυτό θα είναι σημαντικό ή όχι εξαρτάται από το είδος και την ποιότητα του θεάτρου, που του προσφέρουμε. Αν το θέαμα είναι πλούσιο απ’ έξω και φτωχό από μέσα, αν είναι ρηχό και διδακτικό, το παιδί θα το ξεχάσει σε δυο μέρες. Υπάρχουν, όμως, παραστάσεις, που τα παιδιά τις θυμούνται για πολλά χρόνια, ακόμη και για όλη τους τη ζωή.

Αν αναλαμβάνατε το Υπουργείο Παιδείας, ποιες θα ήταν οι προτεραιότητες σας;

Μια γερή αναμόρφωση της παιδείας των δασκάλων και καθηγητών. Με την προσπάθεια να τους κάνουμε να αντιμετωπίζουν τη δουλειά τους με ενθουσιασμό και φαντασία. Υπάρχουν σίγουρα τέτοιοι δάσκαλοι, αλλά δεν είναι αρκετοί.

Έτυχε να ακούσω παιδί εύπορης οικογένειας, που δεν χρειάστηκε να του στερήσουν τίποτα οι γονείς του μέχρι τώρα και που κανείς δεν του έχει μιλήσει για τα προβλήματα, που αντιμετωπίζουν οι άλλοι γύρω του.

Τέτοια παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τίποτα απολύτως. Όταν, όμως, ένας γονιός είναι άνεργος, το πρόβλημα είναι οξύτατο όχι μόνο πρακτικά, αλλά και ψυχολογικά. Από την άλλη, οι γονείς έχουν μεν την υποχρέωση να προστατεύουν τα παιδιά τους από το υπερβολικό άγχος, κρύβοντας κάποια προβλήματα, αλλά πρέπει να τα ευαισθητοποιούν και για τα προβλήματα των άλλων.

Δεδομένου ότι αυτά κρατάνε το μέλλον στα χέρια τους, τι ελπιδοφόρο διακρίνετε μέσα στα μάτια τους;

Εμείς κρατάμε το μέλλον τους στα χέρια μας. Και από μας εξαρτάται και το πώς θα αντιμετωπίσουν το μέλλον τους αργότερα. Τόσο το δικό τους, όσο και το μέλλον του τόπου τους.

Ταυτότητα παράστασης: Μετάφραση: Ξένια Καλογεροπούλου, σκηνοθεσία: Μανώλης Μαυροματάκης, σκηνικά – κοστούμια: Άγγελος Μέντης, επιμέλεια κίνησης: Ερμής Μαλκότσης, μουσική: Sancho 003 (Κώστας Παντέλης και Φώτης Σιώτας), φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος, βοηθός σκηνοθέτη: Γιάννα Δεληγιάννη. Παίζουν: Θανάσης Δήμου, Άνδρη Θεοδότου, Αριάδνη Καβαλιέρου, Άννα Καλαϊτζίδου, Ξένια Καλογεροπούλου, Αλέξανδρος Καλπακίδης, Χρήστος Σαπουντζής.

Πληροφορίες: Θέατρο Πόρτα: Μεσογείων 59 – Αθήνα, τηλ.: 210 7711333. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό 15 ευρώ, φοιτητικό: 10 ευρώ, ανέργων -  ΑΜΕΑ: 5 ευρώ. Προπώληση: ταμείο θεάτρου, κεντρικά εκδοτήρια του Φεστιβάλ: Πανεπιστημίου 39 - εντός Στοάς Πεσμαζόγλου (Δευτέρα - Παρασκευή: 9:00 - 17:00, Σάββατο: 9:00 - 15:00), καταστήματα Public, Παπασωτηρίου, Ιανός, τηλεφωνικά: 210 3272000 (καθημερινές και Κυριακές: 9:00 - 21:00), ηλεκτρονικά: greekfestival.gr. Εκδοτήρια εισιτηρίων λειτουργούν σε όλους τους χώρους των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών και ανοίγουν δύο ώρες πριν την έναρξη των παραστάσεων.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης