Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Ionesco Suite», σε σκηνοθεσία του Εμμανουέλ Ντεμαρσί-Μοτά που παρουσιάστηκε στις αρχές Ιουλίου, στην Πειραιώς 260 (Φεστιβάλ Αθηνών).

Μπαίνουν στη σκηνή βαμμένοι σαν κλόουν με σύννεφα από ταλκ στα πρόσωπά τους και μυτερά παράξενα καπέλα. Έρχονται χωρίς να μιλούν, μεταφέροντας τη γελοιότητα της ύπαρξής τους, που από πίσω κρύβεται μια διάθεση διαμαρτυρίας. Και μέσα από αποσπάσματα τεσσάρων έργων του Ιονέσκο -«Ζακ ή Η υποταγή», «Ντελίριο για δύο», «Η φαλακρή τραγουδίστρια» και «Το μάθημα»-, που εν τέλει συντίθενται σε ένα κείμενο, μας αποκαλύπτουν το χάος της ζωής μας.

Οι χαρακτήρες του Γαλλορουμάνου συγγραφέα διατυμπανίζουν μέσα από απολαυστικές σκηνές την παντελή έλλειψη επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους και τη ροπή τους προς την καταστροφή. Γελάμε και όμως πίσω από την τραγελαφική επιφάνεια των δρώμενων κρύβεται απέραντη θλίψη.

Ο Εμμανουέλ Ντεμαρσί-Μοτά αδράχνει αυτή την αντίθεση και φτιάχνει μια παράσταση εξαιρετική, όπου ένα γαμήλιο γεύμα, μια οικογενειακή συγκέντρωση και ένα γεύμα γενεθλίων γίνονται η αφορμή για να ξετυλιχτεί η ουσία του έργου του Ιονέσκο.

Με καταιγιστικούς ρυθμούς, ζυγοσταθμισμένη κινησιολογία, εκφραστικότητα, ευκινησία και σκηνική αντίληψη, οι ηθοποιοί εντείνουν μια υποδόρια ανησυχία, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν μια ευφρόσυνη ατμόσφαιρα.

Γύρω από ένα μακρόστενο τραπέζι σκιαγραφούν τον παραλογισμό του ανθρώπινου ψυχικού τοπίου, ερωτεύονται και υπονομεύουν τα συναισθήματά τους, προσπαθούν να συνυπάρξουν αλλά αυτοκαταστρέφονται.

Ο Μοτά, δίνοντας το προβάδισμα στο λόγο (τα λογοπαίγνια έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά με περίσσια προσοχή από τον Δημήτρη Κοσμίδη) και κάνοντας μια επιτυχημένη συρραφή των κειμένων αναδεικνύει το σουρεαλιστικό υπόβαθρό τους, όπου οι παράλογες συζητήσεις φέρνουν στο φως προσωπικά αδιέξοδα.

Όπως το ζευγάρι στο «Ντελίριο για δύο» που τσακώνεται για το αν «η χελώνα και το σαλιγκάρι είναι το ίδιο ζώο», ή τον πυροσβέστη που δεν έχει τι να σβήσει και σβήνει τα κεράκια της τούρτας γενεθλίων. Και επιπλέον υπογραμμίζει τις σχέσεις εξουσίας και υποταγής («Το μάθημα» και «Ζακ ή Η υποταγή»), σχέσεις που οι άνθρωποι είναι αιχμάλωτοι της ίδιας τους της γλώσσας («Η φαλακρή τραγουδίστρια»), σχέσεις εν τέλει μέσα από κοινότοπες καταστάσεις που είναι αδύνατο να υπάρξουν σε αρμονία.

Χωρίς τίποτα περιττό, με λιτά σκηνικά, ανάλαφρο κλίμα αλλά και με βαθύτητα, η παράσταση του Μοτά ξεδιπλώνει το βλέμμα του Ιονέσκο πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Ελένη  Πετάση - [email protected]