Ο Δημήτρης Λιγνάδης συμμετέχει στο φιλόδοξο σχέδιο της Ρούλας Πατεράκη, να αφηγηθεί σκηνικά την Ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου, έτσι όπως μας την παρέδωσε «κτήμα ες αεί» ο Θουκυδίδης.

Αύριο και το Σάββατο στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου (25-26 Ιουλίου), θα παρακολουθήσουμε, το πρώτο «κεφάλαιο» του τολμηρού εγχειρήματος της Ρούλας Πατεράκη, που θα ολοκληρωθεί  τις επόμενες δύο χρονιές, στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ.

Ο Δημήτρης Λιγνάδης αναλαμβάνει ένα καίριο απόσπασμα του έργου, τον Επιτάφιο του Περικλή και μας δίνει μια πρώτη εικόνα για το σκηνοθετικό όραμα της Ρούλας Πατεράκη: «Η παράσταση έχει κινηθεί σε δύο ράγες-κι αυτό είναι απόφαση της Ρούλας Πατεράκη. Στη μία υπάρχει η περφόρμανς, ένα «θεατρογράφημα», με λόγο, κίνηση, εικόνες που το εκτελεί ο υπόλοιπος θίασος. Και στο τέλος έρχεται ατόφιος ο λόγος του Θουκυδίδη, στο απόσπασμα του Επιταφίου-σε ένα άλλο ύφος υπόκρισης…Ο Επιτάφιος είναι ένα κείμενο εμβληματικό που δείχνει την αντίληψη του Θουκυδίδη και των αρχαίων Ελλήνων για τη Δημοκρατία».

Εδώ και χρόνια ονειρευόταν η Πατεράκη να αποτυπώσει τη σχέση της με το έργο του Θουκυδίδη, σε μια θεατρική πράξη. Όταν πήρε το πράσινο φως από τον Γιώργο Λούκο, άρχισε η εντατική δουλειά. Στο μυαλό της, η παράσταση δουλευόταν κάθε μέρα- μας αποκαλύπτει ο Δημήτρης Λιγνάδης και προσθέτει: «Βλέποντας το όλο πράγμα να πηγαίνει σε μια –ας το πούμε-πιο παραστασιακή μορφή, συζήτησα μαζί της ότι εφόσον όλο το πλήθος θα συγκροτήσει μια περφόμανς, καλό θα είναι να κρατηθώ στον αντίποδα. Να ακυρωθώ δηλαδή, ως ηθοποιός και τα κρατήσω τον αυθεντικό λόγο του Θουκυδίδη, χωρίς καμία θεατρικότητα. Ο κόσμος ίσως να περίμενε να είμαι εγώ ο ηθοποιός και οι υπόλοιποι ερμηνευτές να είναι υποστηρικτικοί. Όμως ούτε η Ρούλα Πατεράκη, ούτε εγώ, θέλαμε κάτι τέτοιο».

H σκηνοθέτις και ηθοποιός, Ρούλα Πατεράκη.

Η γνωστή σκηνοθέτις και ηθοποιός, βάζει ως υπότιτλο στο πρώτο μέρος της τριλογίας της «Το μανιφέστο του πολέμου μέρος πρώτο-Περικλής η νεύρωση της ηγεμονίας». Όπως διευκρινίζει ο Δημήτρης Λιγνάδης: «Η νεύρωση της ηγεμονίας δεν αναφέρεται  στην προσωπικότητα του Περικλή, αυτή καθαυτή. Θα έλεγα ότι είναι μια ψυχολογία που φέρει ο Περικλής και που θα μπορούσε να αποτυπωθεί και σήμερα. Δεν κάνουμε άλλωστε, τη μονογραφία ενός ατόμου, η νεύρωση της ηγεμονίας μπορεί να αναζητηθεί στην πολιτική, στην τέχνη, παντού».

Το Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου θα γεμίσει από έναν μεγάλο αριθμό ερμηνευτών-πολλοί από τους οποίους δεν είναι επαγγελματίες. Συζητώντας με τον Δημήτρη Λιγνάδη σχηματίζει κανείς την εντύπωση ότι αυτή η δουλειά πραγματοποιείται με την αίσθηση του επείγοντος, συνιστώντας μια παρέμβαση στο σκηνικό της κρίσης: «Το κοινωνικο-ιστορικό momentum στο οποίο βρίσκεται η Ελλάδα, όχι μόνο δικαιολογεί αλλά και επιβάλει κάποιοι άνθρωποι που αγαπούν τα αρχαία κείμενα να τα ανεβάσουν, να τα υπηρετήσουν. Είναι ίσως σημαντικότερο να παρασταθεί ο Πελοποννησιακός Πόλεμος από το να παιχτεί μια τραγωδία για χιλιοστή φορά.

Το να  παρασταθεί σκηνικά, ο Επιτάφιος, ένα κείμενο ρητορικού λόγου, είναι δύσκολο εγχείρημα. Όμως νομίζω ότι πετύχει δεν πετύχει η παράστασή μας και μόνο ότι επιχειρήθηκε θα αποτελεί αναμφίβολα κέρδος. Είναι ένα κάτι που αξίζει να το ακούσει ο κόσμος. Η βασική μου μέριμνα –στο τέταρτο κατά το οποίο διαρκεί ο Επιτάφιος-είναι να ακούσει το κοινό το αφήγημα και όχι να δει τον αφηγητή-που θα ήταν η ματαιοδοξία του κάθε ηθοποιού», υποστηρίζει ο ίδιος.

Αξίζει λοιπόν να δούμε τα αρχαία κείμενα, με μια νέα ματιά; «Δεν υπάρχει νέα και παλιά ματιά-αυτό είναι ψευτοδίλημμα. Υπάρχει βαθιά και επιφανειακή ματιά, τολμηρή και άτολμη ματιά. Το βασικό είναι να συνεχίσουμε να διαβάζουμε τους αρχαίους», απαντά. Ενδιαφέρουσα είναι και η χρονική σύμπτωση της συνεργασίας του Λιγνάδη: «Είναι η δεύτερη συνεργασία μου με τη Ρούλα Πατεράκη. Πέρυσι εγώ ήμουν ο σκηνοθέτης κι εκείνη ηθοποιός, στις Βάκχες που είχα ανεβάσει. Τώρα αντιστράφηκαν οι ρόλοι και είναι η σκηνοθέτις μου.

Το να δουλεύεις με τη Ρούλα Πατεράκη, όσο δύσκολο μπορεί  να ‘ναι άλλο τόσο είναι αποδοτικό και ωφέλιμο. Είναι απαιτητική ως σκηνοθέτις και αρκετά πολύπλευρη και πολυπρισματική ως ηθοποιός. Κι αυτό είναι κάτι που μου αρέσει πολύ», υπογραμμίζει.

Και ποια Ελλάδα ελπίζει ότι θα αναδυθεί μέσα από τις δυσκολίες και τον οικονομικό πόλεμο των ημερών μας; «Την Ελλάδα που γνωρίζει την Ιστορία της και δεν της έχει αποκοπεί η μνήμη. Η μνήμη είναι το πιο ζωτικό όργανο στον άνθρωπο-γι’ αυτό και το πιο επικίνδυνο για το  οποιοδήποτε σύστημα. Προσδοκώ μια Ελλάδα σίγουρη για τον εαυτό της που δεν την πειράζει καθόλου να είναι πολυπολιτισμική, πολυεθνική, ανοιχτή στην Ευρώπη.

Κυρίως μια Ελλάδα με πολίτες που έχουν δει στον καθρέφτη τα λάθη τους, ατομικά και συλλογικά. Δεν μπορώ να πω ότι είμαι αισιόδοξος αλλά αυτή  την Ελλάδα θα ευχόμουν να δω μετά την κρίση. Η οικονομική κρίση κάποια στιγμή θα λυθεί, εξισώσεις είναι αυτά…Όμως δε νομίζω ότι βρίσκεται μόνο εκεί το θέμα…».

Μετάφραση: Γιάννης Λιγνάδης. Δραματουργία, διασκευή, σκηνοθεσία: Ρούλα Πατεράκη . Σύμβουλος Δραματουργίας: Μάνος Λαμπράκης. Σκηνικός χώρος : Μάρω Μιχαλακάκου. Κοστούμια : Άγγελος Μέντης, Άση Δημητρολοπούλου. Μουσική - Ηχητικός σχεδιασμός: Λάμπρος Πηγούνης. Κίνηση : Μπέττυ Δραμιτσιώτη . Φωτισμοί : Ζαφείρης Επαμεινώντας. Βοηθοί Σκηνοθέτη, Αναστασία Σοφιανίδου, Χρήστος Τζιούκαλιας . Παίζει πλήθος ερμηνευτών (Ελένη Ερήμου, Αθηνά Μαξίμου, Διώνη Κουρτάκη, Βαγγέλης Ρόκκος κ.α.) και ο Δημήτρης Λιγνάδης.

Πληροφορίες: «Το μανιφέστο του πολέμου-μέρος πρώτο», σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη: 25-26 Ιουλίου στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου. Ώρα έναρξης: 21:30. Τιμές εισιτηρίων:20 ευρώ, 15 ευρώ, 10 ευρώ (φοιτητικό), κάρτα ανεργίας και ΑΜΕΑ: 5 ευρώ.

Μάνια Στάικου