Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «East Shadow», σε σκηνοθεσία του Γίρζι Κίλιαν που παρουσιάστηκε τις 28 και 29 Ιουνίου, στην Πειραιώς 260 (Φεστιβάλ Αθηνών)

Δύο ομοιόμορφα σκοτεινά δωμάτια, το ένα δίπλα στο άλλο. Το ένα πραγματικό και το άλλο βιντεοσκοπημένο. Και στα δύο, που παραπέμπουν στο κλειστοφοβικό δωμάτιο του μπεκετικού «Τέλος του παιχνιδιού», οι ίδιοι χορευτές κινούνται ταυτόχρονα σαν φιγούρες του βωβού κινηματογράφου. Σε ανάλαφρο κλίμα, άλλοτε κωμικά και άλλοτε με στιλιζαρισμένη σοβαρότητα αποδίδουν τις καθημερινές στιγμές ενός μεσήλικου ζευγαριού που προσπαθεί με κάθε μέσο να συνυπάρξει, να νικήσει τη φθαρτότητα της σχέσης και της ύπαρξής τους.

Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι ο Γίρζι Κίλιαν χρησιμοποιεί στα σκηνικά του θεάματα ώριμους ηλικιακά ερμηνευτές. Στην προκειμένη περίπτωση το «East Shadow» παρουσιάζεται στη σκηνή και στην οθόνη από τη γυναίκα και μούσα του Sabine Kupferberg και τον Αμερικανό Gary Chryst. Το θέαμα συνοδεύει, ζωντανά μια πιανίστα παίζοντας αρχικά μια σονάτα του Σούμπερτ και έπειτα τη μινιμαλιστική μουσική του Tomoko Mukaiyama. 

Και εκεί που όλα μοιάζουν αρμονικά και οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις των χορευτών -άλλοτε στη σκηνή, άλλοτε στην οθόνη και άλλοτε και στις δύο ταυτόχρονα- απεικονίζουν το μικρόκοσμό τους, έρχεται ένας σεισμός και ένα τσουνάμι να αναποδογυρίσει τη ζωή τους. Η οθόνη γεμίζει νερό που παρασύρει στο διάβα του τα πάντα, οι άνθρωποι -υπονοείται- πεθαίνουν.

Ο Τσέχος δημιουργός, που ανέλαβε να κάνει αυτή την παράσταση στη μνήμη των θυμάτων της Ιαπωνίας, όταν το τσουνάμι είχε ως συνέπεια και το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα, επέλεξε να αποδώσει την καταστροφή αλλά και τη ματαιότητα των ανθρώπων μέσα από το μπεκετικό σύμπαν.  «Οτιδήποτε και αν κάνουμε είναι απόλυτη ανοησία» έχει δηλώσει ο ίδιος, επισημαίνοντας πως αναλωνόμαστε σε γελοίες καταστάσεις, ενώ δεν ξέρουμε τι μας περιμένει την επόμενη στιγμή.

Ο Κίλιαν πέτυχε να αποδώσει την ατμόσφαιρα του Μπέκετ, όπου νύξεις χιούμορ και σκοτεινιά σε ένα παράδοξο αλισιβερίσι δημιουργούν μια αίσθηση αγωνιώδους αναμονής. Η παράστασή του ευφυής, πρωτότυπη και τεχνικά άρτια, φόρτισε τη μνήμη και υπενθύμισε πως ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή είναι «παράλογος» αφού ο θάνατος παραμονεύει στη γωνία.

Ελένη Πετάση - [email protected]