Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Το θείο τραγί» που είναι βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Γιάννη Σκαρίμπα. Η παραγωγή παρουσιάστηκε στις 25-26 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Ο Γιάννης, ένας «κοσμογυριστής, στρατοκόπος, αλήτης», παρά τη μόρφωση που φαίνεται ότι διαθέτει, έπειτα από ατελείωτες περιπλανήσεις φτάνει στα πάτρια εδάφη και πιάνει δουλειά σαν σταβλίτης στο αρχοντικό όπου μένει η πρώην αγαπημένη του και νυν σύζυγος του πλούσιου ιδιοκτήτη.

Ο αντιήρωας του Σκαρίμπα εμπλέκεται στην καθημερινότητά τους και προκαλεί με τις ενέργειές του το χάος. Διαβάλλει τους γύρω του, αρνείται τις συμβάσεις, προκαλεί όλα τα ποταπά ένστικτα, διασύρει στο διάβα του κάθε ιερό και όσιο. Στόχος του η κυρία του σπιτιού που καταφέρνει να την «αποπλανήσει», ενώ, πριν φύγει, αφήνει τον καρπό του στην κοιλιά της, αυτό το παιδί που ο προνομιούχος άνδρας της δεν μπόρεσε να της χαρίσει ποτέ.

Αυτός ο εραστής της αντίστασης σε κάθε τι αποδεκτό ως κανονικό και υγιές σε μια κάλπικη κοινωνία είναι το σύμβολο του μυθιστορήματος του Γιάννη Σκαρίμπα «Το θείο τραγί» (1930), που όταν πρωτοεκδόθηκε τάραξε συθέμελα την λογοτεχνική γενιά της εποχής του. Και όχι μόνο για την αναρχική του ιστορία που μάχεται τη ματαιοδοξία και την κενότητα της άρχουσας τάξης, που τονίζει τα «δήθεν» της και καυτηριάζει τον αστικό καθωσπρεπισμό, αλλά για την υπέροχη ιδιότυπη γραφή του.

Η ιδιόλεκτη γλώσσα που κυριαρχεί στα γραπτά του με υπερρεαλιστικές αιχμές, μουσικότητα και ποιητική ατμόσφαιρα, γεμάτη εικόνες που παραπέμπουν σε λαϊκές ζωγραφιές, έδωσε έναυσμα στον Γιάννη Μπινιάρη να στοιχειοθετήσει τη μουσικοθεατρική παράστασή του.

Με τη συνοδεία συνταρακτικής ροκ μουσικής που γρονθοκοπούσε το θεατή, ο νέος ηθοποιός-μουσικός [ο ίδιος παίζοντας κιθάρα με τη συνοδεία του Τάκη Βαρελά (μπάσο) και του Βασίλη Γιασλακιώτη στα τύμπανα)], διαθέτοντας σκηνικό νεύρο και υψηλή ενέργεια ερμήνευσε το βαθιά ειρωνικό, «βλάστημο», σαρκαστικό κείμενο του μεταπολεμικού συγγραφέα. Ο Αρης Μπινιάρης, με βλέμμα ζωντανό, σώμα παλλόμενο, κινήσεις εναρμονισμένες με τη μουσική, καθήλωσε το κοινό.

Πίσω του μια μεγάλη οθόνη πρόβαλλε βίντεο με γεγονότα της εποχής του ‘30 από την Ευρώπη και την Αμερική δημιουργώντας ένα αντιστικτικό τοπίο. Η σμίξη όλων αυτών των ετερόκλητων στοιχείων στην προκειμένη περίπτωση ήταν επιτυχής, έχοντας ως αποτέλεσμα μια φλέγουσα από πάθος παράσταση που έφερε ξανά στο φως την εξαιρετική προσωπικότητα του τόσο ιδιαίτερου Γιάννη Σκαρίμπα.

Ελένη Πετάση- [email protected]