«Ματωμένος γάμος»: κριτική θεάτρου (Φεστιβάλ Αθηνών)
Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Ματωμένος γάμος» του Λόρκα που παρουσιάστηκε, σε σκηνοθεσία της Λένας Κιτσοπούλου, στο Φεστιβάλ Αθηνών. H παράσταση θα επαναληφθεί στην Πειραιώς 260-κτίριο Η στις 15, 16 και 17 Σεπτεμβρίου.
Όποιος πήγε να δει το «Ματωμένο γάμο» του Λόρκα γελάστηκε πικρά. Η Λένα Κιτσοπούλου, όπως το συνηθίζει, πήρε ως αφορμή το κείμενο του μεγάλου Ισπανού ποιητή (χωρίς όμως να το δηλώσει ξεκάθαρα) για να δημιουργήσει το δικό της ανατρεπτικό σύμπαν.
Ένα σύμπαν που ενδύεται τον μανδύα της αντισυμβατικότητας και που εν τέλει το μόνο που κάνει είναι να γαργαλάει τις αισθήσεις μας με τα ποικίλα τερτίπια του.
Όσοι, λοιπόν, βρέθηκαν στην Πειραιώς 260 παρακολούθησαν αυτή την ιστορία πάθους και τιμωρίας, που υπήρξε πραγματικό γεγονός στην εποχή της, προσαρμοσμένη στην ελληνική πραγματικότητα και με μια δόση Αλμοδοβάρ στην ατμόσφαιρά της.
Και δεν ήταν βέβαια ο Νίκος Καραθάνος που σόκαρε υποδυόμενος την τραγική μάνα του έργου. Αλλά όλα τα πρόσθετα στοιχεία με τα οποία η σκηνοθέτρια εμβολίασε την παράστασή της όταν δεν χρησιμοποιούσε αποσπασματικά τη μετάφραση του Νίκου Γκάτσου.
Στο «Ματωμένο γάμο» ένας ματαιωμένος λόγω συνθηκών νεανικός έρωτας αναζωπυρώνεται και η νύφη, λίγο μετά τη γαμήλια τελετή, εγκαταλείπει το σύζυγό της για να ακολουθήσει τον αγαπημένο της. Ο γαμπρός τούς ακολουθεί ζητώντας εκδίκηση, οι δύο αντίπαλοι συγκρούονται και αλληλοσκοτώνονται. Πέρα όμως από την απιστία της νύφης, υπάρχει και μια ιστορία βεντέτας, καθώς συγγενείς του εραστή είχαν σκοτώσει τον πατέρα του γαμπρού. Με κεντρικό πρόσωπο τη χαροκαμένη μάνα ο Λόρκα οικοδομεί το αριστούργημά του.
Στην προσαρμογή της Κιτσοπούλου έχει κρατηθεί μόνο ο σκελετός του. Από κει και πέρα η συγγραφέας-σκηνοθέτρια-περφόρμερ παραδίδει μια ανοικονόμητη παράσταση δυόμισι ωρών που συνδυάζει ετερόκλητα στοιχεία. (Μέχρι και κείμενο για τη ζωή και το έργο του Λόρκα διαβάστηκε εμβόλιμα.) Άλλοτε μεταμοντέρνα και άλλοτε ποιητική, με ακραίους συμβολισμούς, αγοραίο χιούμορ και επιθεωρησιακά μοτίβα, βουλιάζει κάθε τόσο στην κοινοτοπία, στην μπαναλιτέ και σε αναμασημένα κλισέ.
Όπως το μοιραίο γαμήλιο γεύμα, με «καλεσμένο» ακόμα και έναν παλαίμαχο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού, που μετατρέπεται σε σκυλάδικο, όπου σπάνε πιάτα κάτω από τους ήχους λαϊκής μουσικής και ανοίγουν σαμπάνια φωνάζοντας «Κερασμένη από τον Γιώργο Λούκο».
Ή το απλοϊκό σχόλιο για το οιδιπόδειο σύμπλεγμα μάνας - γιου, όπου η μάνα κάνει έρωτα με το γιο της και μετά τον θηλάζει. Αναρωτιέται κανείς γιατί- η αναμφισβήτητα ταλαντούχος καλλιτέχνιδα- καταφεύγει σε τέτοιου είδους προκλήσεις προκειμένου να προσγειώσει το έργο στα δικά της βιώματα, θέλοντας -όπως υποστηρίζει- να στιγματίσει τη νοοτροπία, την υποκρισία και τις στρεβλώσεις της ελληνικής κοινωνίας. Στο τέλος μόνο πήραμε μια γεύση από το ποιητικό κείμενο του Ανδαλουσιανού ποιητή, που και αυτή, ωστόσο, φάνταζε παράταιρη ως προς τη συνολική ατμόσφαιρα της παράστασης.
Στη σύλληψη της Κιτσοπούλου ανταποκρίθηκε απόλυτα όλος ο θίασος. Με κυρίαρχο τον Νίκο Καραθάνο, που ερμήνευσε εκπληκτικά τη μάνα, και δίπλα του την εύστοχη Εμιλυ Κολιανδρή στο ρόλο της νύφης. Πήραν ακόμη μέρος οι: Χρήστος Σαπουντζής, Βίκυ Βολιώτη, Αινείας Τσαμάτης, Γιάννης Κότσιφας, Μαρία Καλλιμάνη.
Ελένη Πετάση - [email protected]