Η Ελένη Πετάση μας μεταφέρει τις εντυπώσεις της από την παράσταση «Η μητέρα του σκύλου» στο Εθνικό Θέατρο.

Και μόνο για να απολαύσει κανείς την ερμηνεία της Θέμιδος Μπαζάκα, αξίζει να δει τη «Μητέρα του σκύλου» του Παύλου Μάτεσι. Γιατί, διαφορετικά, η δραματουργική προσαρμογή και σκηνοθετική ματιά του Νικήτα Μιλιβόγιεβιτς, παγιδευμένη στη λογοτεχνική καταγωγή του έργου, περιορίζει τον ορίζοντα της παράστασης σε μια μονότονη αφηγηματικότητα.

Ωστόσο, ακόμα και έτσι, η θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος (1990) συναρπάζει, ξυπνώντας θαμμένες μνήμες μιας Ελλάδας ξεχασμένης, καθώς δρασκελίζει τη θυελλώδη δεκαετία του '40 και τα χρόνια της μεταπολεμικής περιόδου, με όχημα την «οδύσσεια» μιας ζωντοχήρας, που αγωνίζεται να επιζήσει μαζί με τα παιδιά της.

Ισορροπώντας ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, προτάσσοντας την ιδιόμορφη γλώσσα του (η νεοελληνική σμίγει με την καθαρεύουσα και στοιχεία λαϊκής έκφρασης), αντλώντας ποίηση μέσα από σκληρά υλικά και παίρνοντας αποστάσεις από τα γεγονότα, ο συγγραφέας σαρκάζει κάθε ιερό και όσιο. Και, πάνω απ' όλα, δικαιολογεί έναν κόσμο που η κοινωνική συνθήκη τον αναγκάζει να τσαλαπατήσει οιονδήποτε ηθικό κανόνα, προκειμένου να επιβιώσει.

Η Ασημίνα, πρωταγωνίστρια αυτού του διχασμένου κόσμου, παραμένει τώρα βυθισμένη στη σιωπή, θυμίζοντας τα λόγια του Βίτγκενσταϊν: «Για όσα δεν μπορούμε να μιλήσουμε, καλύτερα να μένουμε σιωπηλοί». Την ιστορία της, αλλά και μια φέτα από τη σύγχρονη Ιστορία της χώρας, ξετυλίγουν η κόρη της, αλλά και όλα τα πρόσωπα που βίωσαν μαζί της εκείνη την ταραγμένη εποχή, συνθέτοντας ένα τοπίο αντιθέσεων και, κατ' επέκταση, αναδεικνύοντας τις πολλαπλές όψεις της αλήθειας.

Η Ραραού (Θέμις Μπαζάκα), πρώην θεατρίνα δευτέρας διαλογής, θα μιλήσει για τη φτώχεια της Κατοχής, την εξ ανάγκης εκπόρνευση της μητέρας της και τη διαπόμπευσή της μετά την Απελευθέρωση, που τις ανάγκασε να φύγουν από την επαρχία και να εγκατασταθούν σε ένα εγκαταλειμμένο πολυβολείο, στην Αθήνα. Και, έπειτα, θα αφηγηθεί τη δική της περιπέτεια, διανθισμένη με επεισόδια από τη ζωή των μπουλουκιών.

Η ηρωίδα του Μάτεσι, ώριμη πια, με «δύο συντάξεις πιο πολύτιμες από την πατρίδα», βασιλόφρων και «ψιλορουφιάνα», αντικομμουνίστρια και αμφισβητίας ενός πολέμου δίχως νόημα, που αυτοαποκαλείται «μεγάλη φίρμα της επιθεώρησης» και παινεύεται πως τα νιάτα της δεν υπήρχε άντρας να της αντισταθεί, είναι εν τέλει πρόσωπο τραγικό. Γύρω της, δωσίλογοι, λιποτάκτες, δόλιοι σακάτηδες, αντάρτες και απελευθερωτές, στήνουν ένα Χορό αρχαίου δράματος.Μόνο που εδώ δεν υπάρχει κάθαρση.

Οι καλοί ηθοποιοί μοιράζονται την αφήγηση και τους διαφορετικούς χρόνους στη ζωή των ηρώων, αυτοσχεδιάζουν, αφήνονται με εμπιστοσύνη στην αίσθηση ενός επικίνδυνου παιχνιδιού.

Παίρνουν μέρος οι: Κώστας Βασαρδάνης, Αγγελική Δημητρακοπούλου, Βασίλης Καραμπούλας, Τζένη Κόλια, Υβόννη Μαλτέζου, Ηρώ Μπέζου, Θεμιστοκλής Πάνου, Θεοδώρα Τζήμου, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Αντώνης Φραγκάκης.

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ

[email protected]