«Αίματα»: κριτική θεάτρου
Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Αίματα» του Ευθύμη Φιλίππου που παρουσιάστηκε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.
Τον Ευθύμη Φιλίππου τον γνωρίσαμε ως συν-σεναριογράφο του Γιώργου Λάνθιμου στις ταινίες «Κυνόδοντας», «Αλπεις», «The Lobster».
Τώρα παρουσίασε το πρώτο θεατρικό του έργο στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, με τίτλο «Αίματα», που φέρει έντονα τα χαρακτηριστικά της γραφής του. Εγκαθιδρύοντας εξαρχής τη συνθήκη μιας αφηγηματικής παράστασης, το αλληγορικό κείμενό του αναφέρεται στην αλληλογραφία δύο ανδρών (του Δημήτρη Καλαφάτη και του Γιώργου Σιμόπουλου) την τριετία 1990-1993 μέσα από την οποία αναδύονται οι σκέψεις και οι αγωνίες τους, τα ανεξίτηλα τραύματά τους και η αφόρητη μοναξιά τους.
Με αφορμή την αιμορραγούσα πληγή στο λαιμό του ενός που δεν κλείνει με τίποτα, η συνομιλία τους καταγράφει σημαντικές, αλλά και επουσιώδεις λεπτομέρειες από την καθημερινότητά τους σε μια χρονική περίοδο που πίσω από την επίπλαστη ευμάρεια ελλόχευε η κοινωνική αποσύνθεση.
Ο Δημήτρης Καλαφάτης (Ευθύμης Θέου) και η γυναίκα του είναι απόλυτα απορροφημένοι από τα αίματα που ποτίζουν το σώμα του πρώτου, αλλά και τα αντικείμενα γύρω του. Τόσο ώστε να βάψουν τα πάντα κόκκινα και μαύρα μέσα στο σπίτι τους για να μη διακρίνονται οι λεκέδες που αφήνει στο πέρασμά του.
Ο Γιώργος Σιμόπουλος (Γιώργος Γάλλος), από την άλλη πλευρά, «τρέφεται» από τις περιγραφές του φίλου του, ενώ ο ίδιος «αιμορραγεί» εσωτερικά, καθώς η ζωή του παραπαίει ανάμεσα στις ταραγμένες σχέσεις του με τη μητέρα, τη σύζυγο και την ερωμένη του, στην αδιέξοδη πάλη του για αυτοεκτίμηση που δεν βρίσκει καταφύγιο ούτε στις ονειροπολήσεις.
Το έργο προσφέρει νύξεις από τον τρόπο διαβίωσης εκείνης της εποχής και τις επίπλαστες προτεραιότητες των ανθρώπων της: τα σπίτια με τους σαγρέ τοίχους, τα ακριβά σκάφη αναψυχής, οι πολιτικοί και οι εξωφρενικές υποσχέσεις τους. Κι όλα αυτά, σαν ένας δολοφονικός ιός, οδηγούν στο «θάνατο».
Η αλληγορία του Ευθυμίου, ευθύβολη, συνειρμική και σαρκαστική, με λόγο πεζό και έντονα σουρεαλιστικά στοιχεία (ακούμε ιστορίες για μία μάνα που κεντώντας έραψε το ίδιο της το χέρι ή για κάποιον που αναιτιολόγητα ξερίζωσε τριανταφυλλιές και γαρίφαλα σε έναν κήπο), παρότι στέκεται στην επιφάνεια των πραγμάτων και ο ειρμός της συχνά χάνεται τελείως (ίσως όπως και η σκέψη μας), συνθέτει την εικόνα μιας πραγματικής, ωμής, αγωνιώδους ζωής. Και όμως ούτε στιγμή, ακόμα και όταν αναφέρονται βίαια γεγονότα, δεν σοκάρονται οι θεατές.
Σ’ αυτό συνέβαλε η ενδιαφέρουσα -αν και χωρίς εκπλήξεις- πρόταση της Αργυρώς Χιώτη, που με την ομάδα Vasistas μετέτρεψε το ιδιαίτερο κείμενο σε μία «παιγνιώδη» μουσική παράσταση (με τη μουσική του Jan van de Engel να παίζεται ζωντανά, τους παράλογους στίχους του Ευθυμίου να τραγουδιούνται από την ομάδα και το λόγο να προεκτείνεται ρυθμικά), δίνοντας έμφαση στις παραδοξότητες της αλληλογραφίας και στο μαύρο χιούμορ που αυτή -άλλοτε επιτυχημένα και άλλοτε όχι- εκμαιεύει.
Οι ηθοποιοί (Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Αντώνης Αντωνόπουλος, Ελένη Βεργέτη, Εύη Σαουλίδου, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη) απέδωσαν με νεύρο και ευστοχία τις απαιτήσεις της σκηνοθεσίας. Ξεχώρισαν, όπως είναι φυσικό, ο Ευθύμης Θέου και ο Γιώργος Γάλλος στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Και οι δύο ταυτίστηκαν πειστικά με τους ήρωες του έργου.
Ελένη Πετάση - [email protected]