Χρύσα Σπηλιώτη: «Η εφηβεία είναι ο ίδιος ο ορισμός της φυγής και της επανάστασης»

xrusa-spilioti
ΔΕΥΤΕΡΑ, 22 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Η θεατρική συγγραφέας Χρύσα Σπηλιώτη μας μιλά για την παράσταση «Η αληθινή σου ιστορία;».

Η «Αληθινή Ιστορία» του Λουκιανού, το πρώτο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας από την αρχαιότητα δίνει την έμπνευση σ’ ένα θεατρικό έργο γραμμένο από την Χρύσα Σπηλιώτη για το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Πρόκειται για μια παράσταση στην οποία κυριαρχεί η φαντασία και η ελληνική παράδοση ενώνεται υπό τις μουσικές και τα τραγούδια του ράπερ των Razastarr Νικόλα Καρίμαλη.

Η ιστορία της παρέας των δεκαπεντάχρονων που το σκάει απ’ όλους και όλα θα ολοκληρώσει τις παραστάσεις της αυτό το Σάββατο, 27 Δεκεμβρίου και το clickatlife.gr επικοινώνησε με την Χρύσα Σπηλιώτη για να μας ξεκαθαρίσει τις έννοιες της φυγής, του ταξιδιού και της επιστροφής μέσα από το πρίσμα της εποχής μας.

Ποιοι είναι οι στόχοι της παράστασης; Απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες;

Στόχος κάθε παράστασης για μένα είναι η ίδια η απόλαυση της τέχνης. Αν θέσω άλλο στόχο  απ’ αυτόν είναι σαν να θέλω να πω κάτι πολύ συγκεκριμένο, πολύ οριοθετημένο κι αυτό ίσως ενέχει τον κίνδυνο του διδακτισμού. Ακόμα κι όταν μια παράσταση απευθύνεται σε εφήβους ή μάλλον κυρίως όταν απευθύνεται σε εφήβους δεν πρέπει να είναι διδακτική. Όλοι οι έφηβοι απεχθάνονται να τους λες τι να κάνουν. «Η αληθινή σου ιστορία;» απευθύνεται σε εφήβους όλων των ηλικιών. Στη νεανικότητα, τον φόβο της επίκρισης των άλλων, την έλλειψη ολοκλήρωσης και την υπαρξιακή ανασφάλεια που κρύβουμε όλοι μέσα μας.

Το έργο είναι βασισμένο σε ένα κείμενο της αρχαιότητας και όμως καταφέρνει να είναι φρέσκο και νεανικό. Τελικά η διάδοση του πολιτισμού στους νέους είναι θέμα προσέγγισης;

Ασφαλώς είναι θέμα προσέγγισης. Αν κάνεις μάθημα κανείς δεν θα σ’ ακούσει. Αν μιλάς στη γλώσσα του αποδέκτη και του προτείνεις να κάνει μια νέα ανάγνωση στην αρχαιο-ελληνική παράδοση που άλλωστε του ανήκει, τότε μπορεί και να κερδίσεις το στοίχημα. Το συγκεκριμένο έργο αντλεί έμπνευση απ’ την «Αληθινή Ιστορία» του Λουκιανού που θεωρείται ο πατέρας της επιστημονικής φαντασίας αν και έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Υπάρχει πλούτος κειμένων που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα και όμως ο περισσότερος κόσμος ξέρει μόνο τα βασικά. Ήρθε η ώρα να κάνουμε μια ανάγνωση και σε έργα που δεν είναι ευρέως γνωστά, όπως η «Αληθινή Ιστορία» του Λουκιανού;

Υπάρχει τεράστιος πλούτος στα κείμενα που μας έρχονται απ’ την αρχαιότητα. Κι αυτά δεν είναι μόνο οι Ηλέκτρες, οι Αντιγόνες, οι μύθοι για τον Ηρακλή ή τον Οδυσσέα που ανακυκλώνονται διαρκώς. Υπάρχουν κι άλλα αριστουργήματα που περιμένουν να τα ανακαλύψουμε. Ένα απ’ αυτά είναι η «Αληθινή Ιστορία του Λουκιανού» που αν και δεν είναι ευρέως γνωστή παραμένει ένα απ’ τα μεγαλύτερα best seller όλων των εποχών στην μυθιστορηματική μορφή του.  Στην τωρινή θεατρική εκδοχή του, δεν είναι απλώς ένα ταξίδι στη φαντασία, με πολλές ανατροπές, σασπένς και χιούμορ. Όπως και το πρωτότυπο δεν μένει μόνο σ’ αυτό το επίπεδο. Ο Λουκιανός εκτός από μάστορας της φαντασίας είναι ένας οξύς κριτικός της εποχής του. Φυσικά απευθυνόταν σε γνώστες της κοινωνικής, πολιτιστικής και φιλοσοφικής κατάστασης του καιρού του. Φέρνοντας αυτές τις ιδέες και αντιλήψεις στο τώρα, φέρνεις επίσης τους θεατές σε επαφή με μοτίβα ξεχασμένων (λόγω χρονικής απόστασης) αρχαιοελληνικών μοτίβων και ιδεών. Σαν αυτή του μύθου του σπηλαίου, όπου ο Πλάτων καγχάζει την αίσθηση της βεβαιότητας που έχουμε για την πραγματικότητα. Ή την έννοια της α-λήθειας που με την πλατωνική ετυμολογία σημαίνει έλλειψη λησμονιάς, θύμηση του ποιος πράγματι μπορεί να είναι ο άνθρωπος και ποιες οι αληθινές ικανότητές του. Και μ’ αυτή την έννοια, αυτό το φανταστικό ταξίδι μέχρι το φεγγάρι, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ταξίδι μέσα στον εαυτό μας.

Πόσο δύσκολη είναι η διαδικασία της ενηλικίωσης στην Ελλάδα του σήμερα;

Ίσως λίγο πιο δύσκολη απ’ ότι ήταν πάντα. Ούτως η άλλως είναι σκληρή η εποχή όταν απομακρύνεσαι απ’ την παιδική ηλικία, συνήθως σε ξενίζει η νέα εικόνα σου. Δεν καταλαβαίνεις γιατί μακραίνουν τόσο γρήγορα και άχαρα τα χέρια και τα πόδια σου, γιατί η φωνή σου παλαντζάρει ανάμεσα στους γυναικείους κι αγορίστικους τόνους μέχρι να μπασάρει για τα καλά. Η οικονομική κρίση είναι ο επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας βέβαια και για τους έφηβους στις μέρες μας. Γιατί να θέλεις να μεγαλώσεις και να αναλάβεις ευθύνες σ’ έναν κόσμο τόσο ανοίκειο, επιθετικό και φοβικό που σε αποξενώνει απ’ τη χαρά και την ανεμελιά.

Πιστεύετε πως οι ενήλικες έχουν δαιμονοποιήσει περισσότερο απ’ ό,τι χρειάζεται τις τάσεις φυγής και επανάστασης των εφήβων;

Η εφηβεία νομίζω πως είναι ο ίδιος ο ορισμός της φυγής και της επανάστασης. Ακόμα και της επανάστασης χωρίς καμιά αιτία. Απ’ την άλλη καταλαβαίνω πως υπονοείτε ίσως την τάση και την μόδα της εποχής να επαναλαμβάνει λέξεις και φράσεις όπως «ανασφάλεια», «τάση φυγής», «εκφοβισμός στα σχολεία», «buylling» χρωματίζοντας με ιδιαιτερότητα καταστάσεις που δεν είναι βέβαια πρωτότυπες. Υπήρχαν πάντα και παντού. Η τάση για βία, επανάσταση και φυγή πιστεύω πάντως πως ναι, είναι συνώνυμα της εφηβείας. Είναι άλλωστε και ζήτημα έκρηξης ορμονών. Και οι έφηβοι της παράστασής μας επίσης το σκάνε απ’ όλους, κι απ’ όλα, επαναστατούν και τσακώνονται διαρκώς μεταξύ τους.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη δική σας εφηβεία;

Εκρηκτική. Ήμουνα πολύ καταπιεσμένο παιδί απ’ το οικογενειακό και σχολικό μου περιβάλλον, κι έτσι ήταν επόμενο να σπάσω κάποια στιγμή με βία τα δεσμά.

Μελλοντικά σχέδια υπάρχουν;

Τον Μάιο θα ανέβει ένα νέο έργο μου οι «Πόρτες» στα πλαίσια του «Φεστιβάλ διαρκείας θεατρικού έργου 21ου αιώνα» με γενικό τίτλο «Έξη εγκλήματα ζητούν συγγραφέα» στο «Αγγέλων Βήμα». Η ιδέα και η οργάνωση αυτού του φεστιβάλ είναι της Λείας Βιτάλη και την αγκάλιασε με θέρμη η Μαργαρίτα Δαλαμάγκα, καλλιτεχνική διευθύντρια του θεάτρου. Καιρός είναι κάποιοι οξυδερκείς άνθρωποι να ποντάρουν και στην ελληνική δραματουργία. Δεν νοείται λαός χωρίς δική του δραματουργία και μου κάνει πάντα μεγάλη εντύπωση που αφήνει τόσο αδιάφορη την ελληνική πολιτεία η ανάπτυξη και η διάδοσή της εντός κι εκτός των συνόρων μας.

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Μάριζας- Χρύσα Σπηλιώτη. Συγγραφή Κειμένου: Χρύσα Σπηλιώτη. Μουσική: Νικόλας Καρίμαλης (Razastarr). Σκηνικά - Κοστούμια: Ολυμπία Μπασκλαβάνη. Χορογραφία: Ηλέκτρα Αρσενίδου. Video: Γιώργος Συμεωνίδης.

Παίζουν: Kωνσταντίνος Αρνόκουρος, Ηλέκτρα Αρσενίδου, Δήμητρα Βήττα, Ηλίας Βογιατζιδάκης, Σπύρος Χατζηαγγελάκης.

Πληροφορίες: «Η αληθινή σου ιστορία;» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206 (ύψος Χαμοστέρνας), Ταύρος. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο 27 Δεκεμβρίου στις 17:00. Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ, 8 ευρώ μαθητικό. Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά. Είδος: θέατρο για εφήβους. Εισιτήρια προπωλούνται στα ταμεία του Ιδρύματος (Πειραιώς 206, Ταύρος) Δευ-Παρ 11:00 - 14:00 και τα απογεύματα μία ώρα πριν την παράσταση. Αγορά εισιτηρίων μέσω πιστωτικής κάρτας: Τηλεφωνικά στο 210 3418579 Δευτ-Παρ 11:00-14:00 & στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος www.mcf.gr. Εισιτήρια προπωλούνται και στην οδό Πανεπιστημίου 39 (Στοά Πεσματζόγλου), Εκδοτήρια Ticket Services. Ώρες λειτουργίας: Δευτ. & Τετ. 09:00 – 17:00, Τρ., Πεμ. & Παρ. 09:00 – 20:00, Σαβ. 10:00 – 14.00.

Γιάννης Μόσχος
[email protected]