«Σταματία, το γένος Αργυροπούλου»: κριτική θεάτρου
Ο Γιάννης Μόσχος γράφει κριτική για τον μονόλογο του Κώστα Σταματίου «Σταματία, το γένος Αργυροπούλου», που παρουσιάζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και ερμηνεία Ελένης Ουζουνίδου.
Το Θέατρο του Νέου Κόσμου παρέχει κάποιες από τις πιο ενδιαφέρουσες επιλογές για το θεατρόφιλο κοινό και αυτή τη σεζόν, αφού καταφέρνει να παρουσιάζει νέες σύγχρονες τάσεις με έναν τρόπο που είναι ευχάριστος προς όλους και αυτό χωρίς να χάνεται η ουσία. Μια από τις παραστάσεις που ξεχώρισαν στο φετινό πρόγραμμα είναι ο μονόλογος «Σταματία, το γένος Αργυροπούλου». Ξεκίνησε τον Οκτώβριο από την αίθουσα Δώμα για να επιστρέψει στην Κεντρική Σκηνή, γνωρίζοντας καθημερινά τη δίκαιη ανταπόκριση του κόσμου.
Το κείμενο του Κώστα Σωτηρίου ακολουθεί τη Σταματία του γένους Αργυροπούλου. Γεννημένη τη δεκαετία του ’30 και κόρη ανώτερου υπαλλήλου του Υπουργείου Εμπορίου, μένει από νωρίς χήρα όταν ο αρραβώνας της με λοχαγό του Εθνικού Στρατού λήγει άδοξα έπειτα από ένα απρόσμενα τραγικό συμβάν. Αποφασίζει λοιπόν να μείνει γεροντοκόρη και να ζήσει σύμφωνα με τα χρηστά για την ίδια ήθη, αδυνατώντας έτσι να συλλάβει τον κόσμο που αλλάζει γύρω της.
Αν και πρόκειται για μονόλογο, διαθέτει μια ξεχωριστή αμεσότητα και «γεμίζει» τη σκηνή. Αυτό οφείλεται σίγουρα στην πολύ προσεγμένη δουλειά του Κώστα Σωτηρίου στο επίπεδο της γλώσσας που χρησιμοποιεί και στην υπαινικτικά έξυπνη σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, η παρουσία της Ελένης Ουζουνίδου είναι ωστόσο ο συντριπτικός παράγοντας της επιτυχίας. Έχει επιλέξει μια αθόρυβη πορεία μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και έφτασε η στιγμή της επιβράβευσής της. Είναι απολαυστική από όποια πλευρά και αν το δεις. Παρά την εξωστρεφή και λαϊκή φύση του χαρακτήρα της Σταματίας, η προσέγγισή της απαιτεί λεπτότητα ώστε να τονιστεί μεν η ειρωνεία απέναντι σε όσα εκπροσωπεί, χωρίς πάντως αυτό να παρέμβει στην τραγική της φύση μετατρέποντάς τη σε καρικατούρα. Διότι στόχος της παράστασης είναι να στηλιτεύσει τις συμπεριφορές της (κάθε) Σταματίας που ως ένα κύτταρο μιας προβληματικής κοινωνίας αποτελεί τη βάση της σύγχρονης Ελλάδας, την ίδια στιγμή όμως είναι μια ιστορία ενός ατόμου που δεν έζησε τη ζωή που ήθελε εξαιτίας κάποιων κατεστημένων προλήψεων και οπισθοδρομικών αντιλήψεων και αυτό είναι ένα μοναχικό μονοπάτι που δεν αξίζει σε κανέναν.
Η Ελένη Ουζουνίδου κατανοεί την παραδοξολογία και τις νευρώσεις που αποκτά με το πέρας των χρόνων η Σταματία και πάνω στη σκηνή καταφέρνει να αποδώσει με ευκρίνεια τη βαρύτητα μιας ολόκληρης ζωής. Η έφεσή της στην κωμωδία είναι αφοπλιστική και «έχει» το κοινό από την πρώτη στιγμή, οι φορές που η Σταματία βρίσκεται μόνη στη γωνία είναι ωστόσο που την κάνουν να ξεχωρίζει. Πίσω από την κωμωδία ελλοχεύει διαρκώς μια διακριτική μελαγχολία και αυτό είναι το συστατικό που κάνει μια κωμωδία σπουδαία.
Η Σταματία του γένους Αργυροπούλου είναι το σύμβολο μιας ημιμαθούς Ελλάδας που θέλησε να εκσυγχρονιστεί με τσαρούχια και με το σταυρό στο χέρι, ατενίζοντας την καθημερινότητα με μικροαστικές ηθικολογίες και το μέλλον μέσα από το πολιτικό βόλεμα. Είναι η Ελλάδα του «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» που έφερε τον εαυτό της μόνη της ως το χείλος του γκρεμού. Το σεμεδάκι που γίνεται νυφικό είναι ένας από τους πιο εύστοχους παραλληλισμούς μιας ολόκληρης χώρας και όσοι δεν έχετε παρακολουθήσει ακόμη την παράσταση μάλλον πρέπει να αναθεωρήσετε τις προτεραιότητές σας για το προσεχές διάστημα.
Γιάννης Μόσχος
[email protected]