Ο ηθοποιός Μιχάλης Σαράντης μας μιλά για την παράσταση «Βυσσινόκηπος».

Φωτογραφίες: Χρυσαφένια Μόσχου

Ένα από τα ωραία αυτής της δουλειάς είναι πως όταν ανοίξει ο καιρός έχεις τη δυνατότητα να φύγεις από το γραφείο για να πας για καφέ με ταλαντούχους νέους ανθρώπους στα ηλιόλουστα Εξάρχεια. Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Μιχάλης Σαράντης.

Αφού αναδείχθηκε φετινός νικητής του βραβείου Δημήτρης Χορν, θα τον δούμε στο «Βυσσινόκηπο» του Άντον Τσέχωφ που θα ανέβει σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από τις 22 Απριλίου έως τις 9 Μαΐου. Δίπλα του συναντάμε έναν εξαιρετικό θίασο που συνδυάζει εμπειρία με ταλέντο και δικαίως θεωρείται ίσως η πιο πολυαναμενόμενη θεατρική πρεμιέρα του μήνα.

Η κουβέντα μας περιστράφηκε γύρω από… αλησμόνητες εποχές του ελληνικού ποδοσφαίρου και τις κορυφαίες σύγχρονες αμερικανικές σειρές και κάποια στιγμή κατέληξε και στον Τσέχωφ. Τη συνέχεια μπορείτε να τη διαβάσετε παρακάτω.

Καταρχάς θέλω να μου πεις πώς προσεγγίζει η παράσταση τον «Βυσσινόκηπο». Γιατί βλέπουμε στους δρόμους όλες αυτές τις αφίσες με τον Μίκι Μάους έγκυο και δεν ξέρουμε τι να περιμένουμε. Πώς συνδέεται όλο αυτό πάνω στο έργο;

Δεν είναι κάτι περίπλοκο, θα έλεγα είναι πολύ απλό το πράγμα. Έχουμε δύο κορίτσια στο θίασο που είναι έγκυες, η Γαλήνη και η Έμιλυ και είναι πολύ τρυφερό αυτό από μόνο του. Έχουμε μαζί μας δύο κορίτσια που θα γεννήσουν σε ένα μήνα η μία και σε δύο η άλλη και θα υπάρξουν κάποια Μίκι Μάους στην παράσταση. Δεν εμπλέκονται στη δραματουργία και δεν έχει γίνει κάτι ακραίο σε επίπεδο πειραματισμού, απλώς υποδηλώνουν μια αθωότητα, μια παιδικότητα και είναι κάτι που το ήθελε ο Νίκος πολύ. Τον διέπει γενικά μια τρομερή ευαισθησία, κάτι του έκανε ο Μίκι και το έβαλε. Θα τα δεις και στην παράσταση. Είναι συνδυασμός δύο πραγμάτων. Ότι έχουμε κάποια κορίτσια σε κατάσταση εγκυμοσύνης και κάποια Μίκι που θα έχουν μια παρουσία στην παράσταση.

Μόνο. Μαζί δεν πάνε; Η ζωή όλων μας είναι ταυτόχρονα τα πάντα και εξαρτάται από ποια γωνία τη βλέπεις. Αν κάποιος μας βλέπει από απέναντι ή από μακριά μπορεί να γελάει με κάτι που κάνουμε αλλά δεν το καταλαβαίνουμε. Δηλαδή μπορεί για παράδειγμα εγώ να ξύνω το αυτί μου και κάποιος που το βλέπει αυτό να του φαίνεται αστείο. Αυτό είναι νομίζω φάρσα και δράμα μαζί. Είναι οι οπτικές. Τα πράγματα είναι όλα ένα και τα πάντα μαζί. Αυτή την αίσθηση μου δίνει αυτό το δίπολο.

Ο «Βυσσινόκηπος» σημάνει και το τέλος μιας εποχής. Πιστεύεις ότι διανύουμε αυτή τη στιγμή και εμείς οι ίδιοι ένα τέτοιο τέλος; Ότι δηλαδή η παράσταση έχει σαφείς σύγχρονες προεκτάσεις.

Ζούμε λίγα χρόνια σε σχέση με τα χρόνια που υπάρχει αυτός ο πλανήτης. Οπότε πιστεύω ότι πάντα οι άνθρωποι νιώθουν ότι τελειώνει μια εποχή και αρχίζει μια άλλη. Φυσικά τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και βρισκόμαστε σε ένα μεταιχμιακό σημείο, αλλά αν ρωτήσω και τη γιαγιά μου πώς ήταν τα πράγματα στα νιάτα της, θα μου πει το ίδιο πράγμα με ένα άλλο γεγονός που επικρατούσε την εποχή που ζούσε ως νέα. Θέλω να πω ότι όλοι δυστυχώς ή ευτυχώς ζούμε σε μεταιχμιακές εποχές. Το εύρος μπορεί να είναι μεγάλο, αλλά νομίζω πως όσο ζει ο άνθρωπος που μακάρι να ζει όσο πιο πολύ γίνεται, θα ζήσει τουλάχιστον ένα κρίσιμο σημείο καμπής στη ζωή του και γενικά στον περίγυρό του. Αυτό μπορεί να μας απαλύνει κιόλας γιατί φυσικά και ζούμε δύσκολα και πρώτα απ’ όλα εγώ. Δεν εννοώ ότι περνάω μια χαρά, καθόλου. Εννοώ ζορίζομαι, έχω τα προβλήματά μου, όλων των φύσεων, αλλά αυτό μπορεί και να μας παρηγορεί λίγο. Ότι όλοι περνάνε δύσκολα και ότι όλοι έχουν περάσει δύσκολα. Η ζωή είναι και δύσκολη.

Εγώ νομίζω όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη να αγαπηθούμε, να μας αγαπήσουν και να έχουμε φίλους που τους εμπιστευόμαστε. Ακόμη και ο πιο μοναχικός άνθρωπος μπορεί να είναι μόνος από φόβο ή ότι κάτι τον πλήγωσε σε σχέση με κάποιον άλλον. Δε νομίζω ότι μπορούν να ζουν οι άνθρωποι μόνοι τους. Οπότε το συναίσθημα είτε καταπιέζεται είτε μετασχηματίζεται σε κάτι άλλο, πάντα υπάρχει ανάγκη να εκφραστεί και να βγει. Έχουν ανάγκη οι άνθρωποι να εκφράζονται με οποιονδήποτε τρόπο. Είτε έρθεις σε μια παράσταση, είτε παίζεις σε αυτήν, κάτι σε κάνει να πας εκεί πέρα. Κάτι θέλεις να δείξεις, αφού μιλάμε για το θέατρο. Αλλά νομίζω και άνθρωποι που δεν ασχολούνται με τη δουλειά μας, είτε ως θεατές είτε ως εργαζόμενοι σε αυτή, έχουν ανάγκη να εκφράζονται. Να αγαπιούνται, να μισούνε, όλα μαζί.

Πώς ένιωσες μπαίνοντας μέσα στο σύμπαν του «Βυσσινόκηπου»; Νιώθεις μια οικειότητα;

Κοίτα να δεις, δεν καταλάβαινα πολλά πράγματα όταν το διάβαζα. Και από το πολύ «δεν καταλαβαίνω», υπάρχει περίπτωση να σιχαθείς και αυτό που διαβάζεις. Είτε επειδή δεν το καταλαβαίνεις ή επειδή λες ότι αυτό το πράγμα είναι πολύ απλό. Σιγά-σιγά μέσα στην περίοδο των προβών σε συνδυασμό με τους ανθρώπους που είμαστε παρέα, με την καθοδήγηση του Νίκου και με όλη αυτή την ιστορία που έχουμε ζήσει τρεις μήνες παρέα όλοι μαζί, έχω μπει στο σύμπαν το δικό μας, το οποίο αυτή τη στιγμή ασχολείται με το «Βυσσινόκηπο». Οπότε εκ των πραγμάτων έχω μπει και σε ένα σύμπαν ενός αριστουργήματος το οποίο όντως θέλει μια παραίτηση από τον εαυτό σου, να φύγει η σοβαροφάνειά σου και η οποιαδήποτε αίσθηση γνώσης. Δεν ξέρουμε τίποτα γενικά, αλλά αυτά τα έργα είναι ακόμη πιο ακραία. Πρέπει να βγάλεις όσο πιο πολλές μάσκες μπορείς μπας και αντικρίσεις τον εαυτό σου εκεί μέσα. Γιατί αυτοί οι ήρωες είναι πολύ ανάγλυφοι και πραγματικοί. Τα λόγια που λένε είναι σαν να τα λένε μεθυσμένοι. Με την έννοια της μέθης της ωραίας με τα ένα-δύο ποτηράκια που λίγο φεύγουν κάποια προστατευτικά που έχουμε όλοι και μιλάνε πιο ανοιχτά και πιο ειλικρινά. Δε λένε πράγματα που δεν πιστεύουν, απλά δεν τα φιλτράρουν. Οπότε κι εσύ αναλόγως σαν ερμηνευτής πρέπει να μπεις σε μια τέτοια διαδικασία. Να μη λογοκρίνεσαι και να μη λογοκρίνεις αυτό που βλέπεις. Θες δε θες μπαίνεις, αρκεί να το τολμήσεις. Είναι δύσκολο και πολύ όμορφο ταυτόχρονα.

Πώς λειτούργησε η συνεργασία με το συγκεκριμένο θίασο; Που αποτελείται από άτομα με μεγάλη συνεισφορά στο χώρο, με κάποια από τα οποία έχεις συνεργαστεί ξανά και που γενικά η συνεργασία αποτελεί βασικό παράγοντα για αυτό το έργο.

Είναι ωραίο να συναντάς ανθρώπους στη ζωή σου που έχεις το χρόνο και την πολυτέλεια να τους γνωρίσεις και με την καλή τους πλευρά και με την ανάποδη. Και κάπως έτσι να τους αγαπήσεις. Εννοώ είναι ωραίο να έρχεσαι κοντά με ανθρώπους και να κάνεις και αυτή τη δουλειά ταυτόχρονα. Κερδίζεις χαμένο χρόνο. Σε έναν άλλο θίασο που μπορεί να μη γνωρίζεσαι τόσο καλά με κάποιους ανθρώπους, απαιτείται λίγος χρόνος για να νιώσεις πιο άνετα εκεί μέσα και πιο πολύ ο εαυτός σου, αν και κάθε φορά έχεις μια άλλη πτυχή του εαυτού σου. Δηλαδή και σε αυτό το πλαίσιο είναι μια συγκεκριμένη πτυχή του εαυτού μου. Φωτίζεται κάτι άλλο. Αλλά είναι ευτυχία να δουλεύεις με ανθρώπους που εμπιστεύεσαι και που αγαπάς και που τους ξέρεις σε ένα βάθος χρόνου. Όταν δεν έχεις πρόβλημα να εκθέσεις το κουσούρι σου, πάει να πει ότι νιώθεις άνετα με τον άλλον.

Υπάρχουν βραδιές που νιώθεις ότι έχεις εκτεθεί πολύ στον κόσμο και το συνειδητοποιείς και νιώθεις περίεργα; Ότι έχεις δηλαδή απογυμνώσει την ψυχή σου μπροστά στο κοινό;

Είναι πολύ περίεργο αυτό, δεν ξέρω. Και ναι και όχι. Έχει και μια ασφάλεια αυτό, ότι το κάνεις μέσα σε μια συνθήκη. Θεατής-υποκριτής-έργο-μυστήριο. Είναι μια πολύ συγκεκριμένη συνθήκη, δεν εκτίθεσαι κάπου. Το απαιτεί κιόλας η σύμβαση η ίδια να εκτεθείς. Υπάρχουν στιγμές που έχω νιώσει αμήχανα και υπάρχουν στιγμές που έχω νιώσει πολύ ωραία. Είναι και εκτονωτικό. Αλλά πιο πολύ ασφάλεια νιώθω παρά ότι εκτίθεμαι. Υπάρχουν και στιγμές βέβαια που δε θέλω να με βλέπει κανένας. Εννοείται.

Τι είναι αυτό που αναζητάς στο θέατρο;

Δεν έχω ιδέα και αυτό γιατί το ανακαλύπτω μέρα με τη μέρα. Δε θέτω στόχο στο τι αναζητώ. Ίσα-ίσα νιώθω  πολύ τυχερός που κουτσά στραβά έχω αρχίσει να ανακαλύπτω πράγματα. Και αυτό το θεωρώ μεγάλη ευτυχία. Προφανώς έχω κάποια γούστα, γενικότερα σαν άνθρωπος όχι αισθητικά, αλλά δεν τα θέτεις και ως βορά. Νομίζω έρχονται και σε βρίσκουν τα πράγματα αρκεί να είσαι ανοιχτός. Και μόνο που ασχολούμαι με αυτό δηλαδή αυτά τα λίγα χρόνια που ασχολούμαι είμαι ευτυχής.

Αν δεν έπαιζες θέατρο έχεις σκεφτεί τι θα έκανες;

Θα έπαιζα μπάλα (γέλια). Αλλά εντάξει παίζει ο Ζλάταν, αυτή η μύτη δε χάθηκε.

Μετά το βραβείο νιώθεις ότι έχει αλλάξει κάτι στην καθημερινότητά σου;

Όχι μωρέ. Είμαι πολύ χαρούμενος που πήρα αυτό το βραβείο και μ’ αρέσει που υπάρχουν άνθρωποι που μου δίνουν συγχαρητήρια. Έχω αισθανθεί πολλούς ανθρώπους να έχουν χαρεί μαζί μου. Αυτό είναι το πιο ωραίο. Ότι υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που έχουν χαρεί με τη χαρά μου. Αυτό με κάνει πολύ ευτυχισμένο. Είναι ένα δώρο που το εκτιμώ πολύ που μου ήρθε. Γιατί η ζωή είναι κι άλλα πράγματα. Αυτό το βραβείο μου έδωσε κάτι θετικό στη ζωή μου που το είχα ανάγκη αυτή την περίοδο. Και εγώ και οι άνθρωποι γύρω μου.

Μελλοντικούς στόχους έχεις θέσει στη ζωή σου;

Να κάνω παιδιά κάποια στιγμή.

Συντελεστές
Μετάφραση: ‘Αρης Αλεξάνδρου. Σκηνοθεσία - Διασκευή: Νίκος Καραθάνος. Σκηνικά και Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου. Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου. Κίνηση: Αμάλια Μπένετ. Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος. Απόδοση κειμένου: Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου. Hair Design: Ντάνιελ Αθανασίου. Βοηθoί Σκηνοθέτη: Πέτρος Γεωργοπάλης, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου. Βοηθοί Σκηνογράφου: Ευαγγελία Θεριανού, Μυρτώ Λάμπρου, Δάφνη Ηλιοπούλου.

Παίζουν: Θανάσης Αλευράς, Νίκος Καραθάνος, Λένα Κιτσοπούλου, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Αναστασία Κονίδη, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Μπινιάρης, Άγγελος Παπαδημητρίου, Δάφνη Πατακιά, Μιχάλης Σαράντης, Έλενα Τοπαλίδου, Άγγελος Τριανταφύλλου, Λυδία Φωτοπούλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη.

Πληροφορίες: «Βυσσινόκηπος» του Άντον Τσέχωφ στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Κεντρική Σκηνή), Συγγρού 107, Αθήνα. Διάρκεια παραστάσεων: 22 Απριλίου - 9 Μαΐου. Ώρα έναρξης: 20:30. Τιμές εισιτηρίων: 15 – 18 – 28 ευρώ, Μειωμ. 10 - 12 - 15, ευρώ. Άνεργοι 5 ευρώ.

Γιάννης Μόσχος
[email protected]