Ο Γιάννης Μόσχος γράφει κριτική για την παράσταση «Mέχρι τώρα» της Κατερίνας Μαυρογεώργη που παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15 στο θέατρο Skrow.

«Είναι απλά ένα ατύχημα το ότι τυχαίνει να είμαστε στη Γη, απολαμβάνοντας τις μικρές ανόητες στιγμές μας, αποσπώντας την προσοχή μας από τους εαυτούς μας όσο το δυνατόν συχνότερα ώστε να μην αντιμετωπίσουμε κατάματα το γεγονός ότι είμαστε απλά περαστικά άτομα με ένα πολύ σύντομο χρόνο σε ένα σύμπαν που εν τέλει θα χαθεί εντελώς. Και ό,τι και αν θεωρείς σημαντικό, είτε πρόκειται για τον Σαίξπηρ, τον Μπετόβεν, τον Ντα Βίντσι ή οποιονδήποτε άλλο, θα χαθεί. Η Γη θα χαθεί. Ο ήλιος θα χαθεί. Δε θα υπάρχει τίποτα. Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις στη ζωή είναι να αποσπάς την προσοχή σου. Η αγάπη λειτουργεί ως μια τέτοια απόσπαση. Η δουλειά επίσης λειτουργεί έτσι. Μπορείς να αποσπάσεις τον εαυτό σου με ένα δισεκατομμύριο τρόπους. Αλλά το κλειδί είναι να αποσπάς τον εαυτό σου.»

Αυτά είχε δηλώσει -μεταξύ άλλων- ο Γούντι Άλεν σε μια συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο αμερικανικό Esquire τον Σεπτέμβριο του 2013. Και αυτό το απόσπασμα μου ήρθε στο μυαλό παρακολουθώντας την παράσταση «Μέχρι τώρα» της Κατερίνας Μαυρογεώργη στο Skrow. Βέβαια, σαφώς και ένας άντρας στη δύση της καριέρας του και της ζωής του αντιμετωπίζει διαφορετικά το αναπόδραστο του θανάτου από μια νεαρή κοπέλα και για αυτό και η παράσταση στην Αρχελάου δεν έχει σκοπό να ρίξει ψυχολογικά το θεατή. Το ζητούμενο πάντως είναι ότι για 80 λεπτά ο θάνατος αποτελεί μια πραγματικότητα δίχως αντιπερισπασμούς.

Πρόκειται για το πρώτο έργο της Κατερίνας Μαυρογεώργη, στο οποίο την απασχολεί ένα μαθηματικό πρόβλημα: Έστω ότι ο χρόνος είναι ένα πορτοκάλι. Πώς βρέθηκε το πορτοκάλι στο τραπέζι μας; Η απάντηση δίνεται μέσα από την Άννα, το κορίτσι-παγκόσμιο κύπελλο που μαθαίνει ότι θα πεθάνει. Σε αυτή τη διαδικασία έχει δίπλα της μια νοσοκόμα-προπονητή, τέρας ψυχραιμίας και με αστείρευτη φαντασία που αποτελεί «το διαρκές χιούμορ πίσω από τα φαινόμενα». Μιλάμε δηλαδή για μια προπόνηση μέχρι θανάτου, σε… κυριολεκτική βάση.

Για χάρη της παράστασης η σκηνή του Skrow αναποδογυρίζει και οι θεατές έχουν ως φόντο την οδό Αρχελάου. Έτσι, μέρος του έργου γίνεται και ο κόσμος έξω από το θέατρο. Έχουμε την τάση να βλέπουμε τον κόσμο από εγωκεντρική σκοπιά και όταν βρισκόμαστε μέσα σε ένα θέατρο ή σε ένα σινεμά ή ασχολούμαστε με μια δραστηριότητα, υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι ο κόσμος και ο χρόνος μακριά από εμάς μπαίνει σε παύση. Ωστόσο συνεχίζει να κινείται σαν να μην είμαστε μέρος του και θα συνεχίσει να κινείται έτσι και όταν δε θα βρισκόμαστε πλέον σε αυτό τον πλανήτη. Με αυτή την υπαρξιακή αγωνία πειραματίζεται λοιπόν η Κατερίνα Μαυρογεώργη.

Αυτή δεν είναι όμως η μόνη ιδιαιτερότητα, αφού η παράσταση έχει μια κινηματογραφική ροή και αυτό χωρίς να παρεμβάλλεται η χρήση της τεχνολογίας. Ο συνδυασμός φωτισμών (Τάσος Παλαιορούτας) και κίνησης (Έλενα Γεροδήμου) αναδεικνύει τη σκηνοθεσία των Μαρία Φιλίνη και Βάσιας Ατταριάν. Η μουσική επένδυση με το αινιγματικό «Imaginary Girl» του David Lynch βοηθάει επίσης σε αυτό, χτίζοντας μια διαρκώς υπαινικτική ατμόσφαιρα.

Με όλα τα παραπάνω ίσως κάποιος να περιμένει μια πολύ βαριά και πειραματική παράσταση. Το θέμα είναι τέτοιο από μόνο του, πάντως η προσέγγιση είναι ανάλαφρη δίχως να επεμβαίνει στα κεντρικά νοήματα. Μπορείς να δεις το κείμενο από όποια οπτική σε βολεύει. Μπορείς να πιστέψεις ότι η νοσοκόμα είναι υπαρκτό πρόσωπο ή ότι απλά πρόκειται για μια εσωτερική φωνή λίγο πριν το τέλος, ένα «διαρκές χιούμορ πίσω από τα φαινόμενα» που προσπαθεί να συμφιλιωθεί με το επερχόμενο τέλος. Μπορείς επίσης να δεις την Άννα ως αληθινή πρωταθλήτρια που προσπαθεί να βρει μιαν ελπίδα στο ότι θα αφήσει πίσω την υστεροφημία της, όπως μπορείς να τη δεις σε καθαρά συμβολικό επίπεδο και να θεωρήσεις όλο το δημιούργημα μια σκοτεινή αλληγορία. Το ζητούμενο είναι πως η παράσταση λειτουργεί με όποιον τρόπο και αν την αντιμετωπίσεις, αρκεί να συνηθίσεις τον πρωτοποριακό τρόπο που κυλάει. Πολύ καλή ερμηνευτικά η Κατερίνα Μαυρογεώργη που ξέρει πώς να αποδώσει το κείμενό της και πότε να αλλάξει ύφος, αποκάλυψη η Νικολίτσα Ντρίζη στο ρόλο της Άννας.

Η Κατερίνα Μαυρογεώργη δείχνει στην πρώτη της δουλειά ότι έχει πράγματα να πει. Καταπιάστηκε με ένα πολύ μεγάλο και διαχρονικό ζήτημα και κατάφερε να παραδώσει κάτι φρέσκο διαθέτοντας ελάχιστα μέσα και να προβληματίσει χωρίς να σκοτίσει. Το Skrow παραμένει μια από τις πιο φιλόξενες θεατρικές γωνιές της πόλης.

Γιάννης Μόσχος
[email protected]